Goryczuszka błotna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Goryczuszka błotna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

goryczkowate

Rodzaj

goryczuszka

Gatunek

goryczuszka błotna

Nazwa systematyczna
Gentianella uliginosa (Willd.) Börner
Fl. Deut. Volk 543. 1912
Synonimy
  • Gentiana uliginosa Willd.
  • Gentianella amarella ssp. uliginosa (Willd.) Robyns

Goryczuszka błotna, goryczka błotna[3] (Gentianella uliginosa Willd. Börner) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych. Występuje w Europie[4]. W Polsce jest bardzo rzadka i w rozproszeniu występuje na całym niżu[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Łodyga
Do 25cm wysokości.
Liście
Jajowate lub podługowate, do 2 cm długości i 6 mm szerokości. Liścienie i pierwsze liście zachowane w czasie kwitnienia.
Kwiaty
5-krotne. Kielich z wyraźną rurką, przylegający do korony, do 1 cm długości. Łatki tępe, jednakowo szerokie, dłuższe od rurki. Korona kwiatu brudnofioletowa lub biaława, długości 9-20 mm. W gardzieli, poniżej nasady każdej łatki korony znajduje się orzęsiona łuska[6].
Owoc
Torebka.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna. Kwitnie od sierpnia do października. Rośnie na młakach i okresowo podmokłych łąkach, głównie na torfowych glebach, ale o odczynie mało kwaśnym lub obojętnym[5]. Gatunek wyróżniający dla związku Molinion caeruleae[7].

Zagrożenia i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną. Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[8] w grupie gatunków wymierających (kategoria zagrożenia: E). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię CR (krytycznie zagrożony)[9]. Zagrożona jest przez osuszanie siedlisk na których występuje[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-30] (ang.).
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  4. Mapa rozmieszczenia gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-11-30].
  5. a b c Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  6. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  7. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  8. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  9. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.