Guszczewina – Wikipedia, wolna encyklopedia

Guszczewina
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	hajnowski
Gmina	Narewka
Liczba ludności (2011)	89
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	17-220
Tablice rejestracyjne	BHA
SIMC	0036788
	Położenie na mapie Polski Guszczewina
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Guszczewina
	Położenie na mapie powiatu hajnowskiego Guszczewina
	Położenie na mapie gminy Narewka Guszczewina
	52°50′00″N 23°47′45″E/52,833333 23,795833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Guszczewina (białorus. Гушчэвіна^[5]) – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narewka^[6]^[7].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Guszczewina^[6]^[7]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0036794	Gruszki	przysiółek

Historia

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miejscowość zamieszkiwana była przez 174 osoby (79 mężczyzn i 95 kobiet) w 33 domostwach. Zdecydowana większość mieszkańców, w liczbie 122 osób, zadeklarowała wyznanie prawosławne, co stanowiło ponad 70% wszystkich mieszkańców Guszczewiny, zaś pozostałe 52 osoby (czyli niespełna 30%) zgłosiły wyznanie rzymskokatolickie. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy miejscowości podali polską przynależność narodową. W owym czasie miejscowość nosiła nazwę Huszczewina i znajdowała się w gminie Masiewo powiatu Białowieża^[8]. Należy jednakże zaznaczyć, że rzetelność przytoczonych wyników spisu powszechnego z 1921 r. jest kwestionowana przez współczesnych badaczy, zwłaszcza w dziedzinie statystyki narodowościowej^[9]. W sposób szczególny odnosi się to do wsi Guszczewina, która zamieszkiwana była w znacznej mierze przez ludność białoruską^[10], czego wspomniany spis w ogóle nie odzwierciedla.

Historyczna nazwa wsi, pochodząca z języka białoruskiego, to Huszczewina. Współczesna nazwa miejscowości, Guszczewina, jest spolonizowaną odmianą jej historycznego nazewnictwa^[11].

31 sierpnia 1941, w ramach akcji tzw. „oczyszczania Puszczy Białowieskiej” inspirowanej przez Hermanna Göringa, hitlerowcy wysiedlili mieszkańców Guszczewiny do Zabłudowa, zrabowali inwentarz żywy i martwy a wieś liczącą 40 gospodarstw zrównali z ziemią. Przyczyną pacyfikacji wsi było podejrzenie współpracy z partyzantami^[12].

Prawosławne krzyże wotywne pochodzące z początków XX w. z cyrylicznymi inskrypcjami koło przystanku autobusowego przy wjeździe od strony Olchówki

Urodzeni w Guszczewinie

Szymon (Romańczuk) – prawosławny arcybiskup diecezji łódzko-poznańskiej
Danuta Siedzikówna – sanitariuszka AK ps. Inka

Inne

Współcześnie wieś posiada charakter dwuwyznaniowy. Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii pw. św. Mikołaja Cudotwórcy w pobliskiej Narewce, zaś rzymskokatoliccy do parafii pw. św. Jana Chrzciciela również znajdującej się w Narewce.

W codziennych kontaktach mieszkańcy wsi i jej okolic posługują się gwarą białoruską. Jednakże wśród młodzieży, szczególnie wyznania katolickiego, zauważa się trend odchodzenia od rodzimej mowy na rzecz literackiego języka polskiego^[13].

Zobacz też

Pomnik Danuty Siedzikówny w Gruszkach

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40296
↑ Wieś Guszczewina w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-01-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 347 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Гушчэвіна, вёска/сяло/пасёлак. wikimapia.org. [dostęp 2016-08-31].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ ^a ^b GUS. Rejestr TERYT
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 20.
↑ Jerzy Hawryluk. 'Pisali jak chcieli' - spisy ludności w II Rzeczypospolitej. „Над Бугом і Нарвою”. 2 (60), 2002. Związek Ukraińców Podlasia. ISSN 1230-2759. [dostęp 2016-08-31]. (pol.).
↑ Marcin Majchrowski: Kontrowersje wokół „Inki”, czyli historia pewnej rozmowy…. Witryna Youth Polish Association Patriae Fidelis, 22.03.2014. [dostęp 2016-08-31].
↑ Dokumenty i komentarze dotyczące miejscowości w gminach. W: Jarosław Janowicz: Likwidacja oficjalnego nazewnictwa miejscowości Białostocczyzny pochodzenia białoruskiego przez administrację rządową w latach 1921–2004. Dokumenty. Komentarze. Białystok: Scripta Manent, 2004, s. 216. ISBN 83-919340-1-2.
↑ Józef Fajkowski, Jan Religa, Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 34.
↑ ks. Tadeusz Kaliński: Monografia parafii Narewka. Witryna parafii rzymskokatolickiej w Narewce. [dostęp 2016-08-31].

Linki zewnętrzne

Huszczewina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 603 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40296

[pwl-2] Wieś Guszczewina w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-01-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 347 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[5] Гушчэвіна, вёска/сяло/пасёлак. wikimapia.org. [dostęp 2016-08-31].

[R2013-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-7] GUS. Rejestr TERYT

[Spis1921-8] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 20.

[NadBuhom-9] Jerzy Hawryluk. 'Pisali jak chcieli' - spisy ludności w II Rzeczypospolitej. „Над Бугом і Нарвою”. 2 (60), 2002. Związek Ukraińców Podlasia. ISSN 1230-2759. [dostęp 2016-08-31]. (pol.).

[10] Marcin Majchrowski: Kontrowersje wokół „Inki”, czyli historia pewnej rozmowy…. Witryna Youth Polish Association Patriae Fidelis, 22.03.2014. [dostęp 2016-08-31].

[Janowicz-11] Dokumenty i komentarze dotyczące miejscowości w gminach. W: Jarosław Janowicz: Likwidacja oficjalnego nazewnictwa miejscowości Białostocczyzny pochodzenia białoruskiego przez administrację rządową w latach 1921–2004. Dokumenty. Komentarze. Białystok: Scripta Manent, 2004, s. 216. ISBN 83-919340-1-2.

[12] Józef Fajkowski, Jan Religa, Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 34.

[13] s. Tadeusz Kaliński: Monografia parafii Narewka. Witryna parafii rzymskokatolickiej w Narewce. [dostęp 2016-08-31].

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Wsie	Bernacki Most Eliaszuki Grodzisk Guszczewina Janowo Krynica Leśna Lewkowo Nowe Lewkowo Stare Michnówka Mikłaszewo Narewka Nowa Łuka Nowe Masiewo Ochrymy Olchówka Pasieki Planta Podlewkowie Siemianówka Skupowo Stare Masiewo Stoczek Świnoroje Tarnopol Zabłotczyzna
Kolonia	Kapitańszczyzna
Osada	Gnilec
Części wsi	Borsuki Chrabuśnik Dziedzice Jelonka Maruszka Nowe Skupowo Nowinka Osowe Pod Piaski Prorez Stare Skupowo Usadźba
Kolonie wsi	Baczyńscy Bazylowe Bielscy Bokowe Chomińszczyzna Cieremki Dąbrowa Kordon Łozowe Nowiny Porosłe Pręty Zamosze
Przysiółki wsi	Babia Góra Borowe Gruszki Kruhlik Ludwinowo Łanczyno Minkówka Mostki Połymie Siemieniakowszczyzna Słobódka Smolnica Stary Dwór Suszczy Borek Zabrody
Kolonia kolonii	Kasjany
Nieistniejąca wieś	Łuka
Uroczysko	Cupryk