HD 139664 – Wikipedia, wolna encyklopedia

HD 139664
g Lupi
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Wilk

Rektascensja

15h 41m 11,3789s[1]

Deklinacja

–44° 39′ 40,3537″[1]

Paralaksa (π)

57,4968 ± 0,2623[2]

Odległość

57,1 ± 0,7 ly
17,5 ± 0,2 pc

Wielkość obserwowana
(pasmo V)

4,64m[1]

Ruch własny (RA)

−170,525 ± 0,642 mas/rok[2]

Ruch własny (DEC)

–265,613 ± 0,511 mas/rok[2]

Prędkość radialna

−3,72 ± 0,6 km/s[2]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

podolbrzym

Typ widmowy

F5 IV-V[1]

Masa

1,29 ± 0,05 M☉[3]

Promień

1,42 R[2]

Metaliczność [Fe/H]

–0,11[3]

Wielkość absolutna

3,43m[3]

Jasność

3,531 L[2]

Wiek

1,3 mld lat[3]

Temperatura

6636 K[2]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J15411138-4439401
Cordoba Durchmusterung: CD-44 10310
Boss General Catalogue: GC 21070
Katalog Gliesego: GJ 594
Katalog Henry’ego Drapera: HD 139664
Katalog Hipparcosa: HIP 76829
Katalog jasnych gwiazd: HR 5825
SAO Star Catalog: SAO 226064

HD 139664podolbrzym położony w gwiazdozbiorze Wilka przy granicy z Węgielnicą, oddalony od Ziemi o około 57 lat świetlnych. Na niebie umiejscowiony jest dokładnie pomiędzy gwiazdą ε Lup a δ Nor. Gwiazdę otacza dysk pyłowy porównywalny do Pasa Kuipera z Układu Słonecznego.

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

HD 139644 jest gwiazdą ciągu głównego. Z racji na swoją masę (1,29 M☉) oraz temperaturę powierzchni wynoszącą 6636 K zaliczana jest do podolbrzymów[2]. Promień tejże gwiazdy wynosi prawie miliard kilometrów i stanowi 1,42 R[4].

Obserwowana wielkość gwiazdowa HD 139664 wynosi 4,64m[5], czyli gwiazda ta widoczna jest gołym okiem. Absolutna wielkość gwiazdowa wynosi 3,43m (dla porównania, dla Słońca wartość ta wynosi 4,83m).

Dysk pyłowy

[edytuj | edytuj kod]
Zdjęcie dysku pyłowego otaczającego HD 139664 wykonane przez ACS.

W 2006 roku grupa astronomów kierowana przez Paula Kalasa z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley zaprezentowała wyniki przeglądu 22 bliskich Słońcu gwiazd. Obserwacje prowadzone za pośrednictwem Advanced Camera for Surveys (ACS) znajdującej się na wyposażeniu teleskopu Hubble'a miały na celu zarejestrowanie i zbadanie hipotetycznych dysków pyłowych będących odpowiednikami Pasa Kuipera z Układu Słonecznego. Badania przyniosły oczekiwane rezultaty w przypadku HD 139664 oraz HD 53143[6].

Dysk okalający HD 139664 to wąski pas pyłu rozciągający się między 60 au a 109 au. Największą gęstość osiąga w okolicy 83 au. Budową podobny jest do dysku odkrytego przy gwieździe Fomalhaut, jego ostro zakończona zewnętrzna krawędź sugeruje istnienie niewidocznego towarzysza okrążającego HD 139664. Byłby on odpowiedzialny za utrzymanie spójności dysku, tak jak księżyce pasterskie wyrównują i utrzymują w porządku krawędzie pierścieni Saturna i Urana[7][8].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d HD139664 w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h Brown, A. G. A: Gaia data release 2 (Gaia DR2). [w:] "Gaia Data Release 2. Summary of the contents and survey properties" [on-line]. 2018-8-25. [dostęp 2020-03-13]. (ang.).
  3. a b c d Nordström B., Mayor M., Andersen J., Holmberg J.. The Geneva-Copenhagen survey of the Solar neighbourhood. Ages, metallicities, and kinematic properties of ̃14 000 F and G dwarfs. „Astronomy and Astrophysics”. 418, s. 989–1019, 2004. DOI: 10.1051/0004-6361:20035959. arXiv:astro-ph/0405198. Bibcode2004A&A...418..989N. 
  4. HD 139664 [online], Universe Guide [dostęp 2020-03-13] (ang.).
  5. VizieR [online], webviz.u-strasbg.fr [dostęp 2020-03-13].
  6. Arkadiusz Olech, Cyrqlarz, Kamil Złoczewski (red.), „Cyrqlarz - Dwumiesięcznik Pracowni Komet i Meteorytow”, 178, s. 6.
  7. Kalas P. i inni, First scatered light images of debris disks around HD 53143 and HD 139664, „The Astrophysical Journal”, 637 (1), 20 stycznia 2006 (ang.).
  8. Teresa Kubacka, Inne gwiazdy też mają “Pasy Kuipera” [online], AstroNET [dostęp 2020-03-13] (pol.).