Hałda w Rydułtowach – Wikipedia, wolna encyklopedia

Hałda w Rydułtowach

Państwo	Polska
Położenie	Rydułtowy
Wysokość	403[1] m n.p.m.
Wybitność	134 m
Położenie na mapie Rydułtów Hałda w Rydułtowach
Położenie na mapie Polski Hałda w Rydułtowach
Położenie na mapie województwa śląskiego Hałda w Rydułtowach
Położenie na mapie powiatu wodzisławskiego Hałda w Rydułtowach
50°03′47,27″N 18°26′32,09″E/50,063131 18,442247
Multimedia w Wikimedia Commons

Hałda w Rydułtowach – hałda odpadów pokopalnianych w Rydułtowach w powiecie wodzisławskim na Górnym Śląsku. Powstała przy kopalni Rydułtowy. W 2007, z kilkudziesięciu propozycji społecznych, została jej nadana nazwa „Szarlota”^[1].

Jest jedną z najwyższych hałd w Europie – od podstawy mierzy ok. 134 metry, szczyt znajduje się ok. 403 m n.p.m. Zajmuje powierzchnię 37 hektarów i ma objętość 13,3 mln m³. Do roku 2024 niższa część hałdy ma zostać zlikwidowana (stożek nr 2 o wysokości 367,9 m n.p.m.^[1] i zwał płasku nr 3)^[2].

Na hałdzie deponowany był przede wszystkim kamień z zakładu przeróbczego kopalni i (w mniejszym zakresie) materiał z robót przygotowawczych. Były to głównie piaskowce i silnie zwęglone iłowce. W okresie użytkowania hałdy odpady powęglowe były transportowane na szczyty stożków koleją wąskotorową. Taki sposób składowania powodował segregację odpadów (bryły i frakcje kamieniste staczały się i gromadziły się u podnóża, wyżej układała się frakcja żwirowa, a w szczytowych partiach piaskowa i ilasta). Uziarnienie zmieniało się z czasem. Procesy wietrzenia i erozji wywoływały lasowanie się i dezintegrację odpadów. W wyniku tego wzrastała procentowa zawartość frakcji kamienistej i żwirowej. W południowo-zachodniej części hałdy znajduje się materiał przepalony^[1].

Grawitacyjna segregacja odpadów ułatwiała przenikanie powietrza w głąb hałdy. Wytworzyło to wewnątrz naturalną depresję wymuszającą przepływ powietrza przez zwały z dołu do góry, powodując proces ich podpalenia. W 1992 zlecono wykonanie dokumentacji technicznej dotyczącej rekultywacji składowiska i zabezpieczenia go przed zapaleniem. Wybrano metodę polegającą na wykopaniu rowów chłonnych^[1].

Jest częściowo pokryta roślinnością, stanowi dominujący element krajobrazu okolicy. Hałda jest doskonale widoczna z pobliskich miejscowości m.in. z Wodzisławia Śląskiego i Radlina i z niektórych szczytów Beskidów np. z Czantorii Wielkiej i Łysej Góry.

W 2015 na szczycie umieszczono oświetlenie, które jest widoczne z odległości do 20 kilometrów^[1].

Z hałdy przy sprzyjających warunkach można zobaczyć: Tatry, Beskid Śląski, Małą Fatrę i Góry Opawskie^[3].

• 
  Płonąca wewnętrznie część hałdy, dymienie (2019)
• 
  Roślinność na hałdzie (2019)
• 
  Roślinność pod wierzchołkiem najwyższym (2019)
• 
  Warstwy odpadów (2019)
• 
  Wierzchołki na hałdzie (2019)
• 
  Widok od zachodu (2022)

• Hałdy: problem, który widać i który można rozwiązać.... gigawat.net.pl, 30 stycznia 2006. [dostęp 2014-03-10].
• Iza Salamon, Rafał Jabłoński: Góra pieniędzy. nowiny.pl, 25 maja 2004. [dostęp 2014-03-10].
• Rydułtowy: Szarlota wizytówką miasta. naszemiasto.pl, 5 grudnia 2007. [dostęp 2014-03-10].
• Hałda Szarlota - niezwykłe miejsce na ziemi wodzisławskiej. wodzislawtmzw.pl, 5 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-05].

• Widok z hałdy na Rydułtowy i okolice. [dostęp 2009-08-07].

Widok na hałdę w Rydułtowach od strony Wodzisławia Śląskiego