Harsz (jezioro) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Harsz
Duży Harsz, Wielki Harsz, Mały Harsz, Harsz Mały
Ilustracja
Widok z Harsza
Położenie
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Region

Kraina Wielkich Jezior Mazurskich

Wysokość lustra

116,8 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

216,2 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


2800 m
1020 m

Głębokość
• średnia
• maksymalna


11,4 m
47,0 m

Długość linii brzegowej

10450 m

Objętość

24707,0 tys. m³

Położenie na mapie gminy Pozezdrze
Mapa konturowa gminy Pozezdrze, po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Harsz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Harsz”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry nieco na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Harsz”
Położenie na mapie powiatu węgorzewskiego
Mapa konturowa powiatu węgorzewskiego, blisko centrum na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Harsz”
Ziemia54°09′07″N 21°45′47″E/54,151944 21,763056

Harszjezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze[1].

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Jezioro leży na Pojezierzu Mazurskim[2], w mezoregionie Wielkich Jezior Mazurskich[3], w dorzeczu WęgorapaPregoła[4]. Znajduje się około 8 km w kierunku południowym od Węgorzewa. W okolicach południowych brzegów położona jest wieś Harsz[4], a północnych przysiółek Róg[4][5]. Jezioro ma połączenie z jeziorem Mamry od północnego zachodu poprzez ciek wodny o nazwie Dopływ z jez. Harsz[6].

Dno i ławica kamieniste i twarde. Otoczenie brzegów stanowią pola i łąki, na północy – lasy. Występuje wyraźny podział na dwie części. Większa jest położona na południowym wschodzie, nazywana jest Duży Harsz[4] lub Wielki Harsz[7], a mniejsza północna nosi nazwę Harsz Mały[1] lub Mały Harsz[4]. Przesmyk pomiędzy obiema częściami jest szeroki na ok. 100 m i długi na 400 m[4] i nazywany jest Szyja[8].

Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o małym wypływie zlewni, stratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (5a)[9].

Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego jeziora Mamry Północne na rzece Węgorapa – nr 1[7], jego użytkownikiem jest Polski Związek Wędkarski[4]. Objęte jest strefą ciszy[10]. Znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich o łącznej powierzchni 85 527,0 ha[11].

Morfometria

[edytuj | edytuj kod]

Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 216,2 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 11,4 m, a maksymalna – 47,0 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 116,8 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 24707,0 tys. m³[2]. Maksymalna długość jeziora to 2800 m, a szerokość 1020 m. Długość linii brzegowej wynosi 10450 m[4].

Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 193,5 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 116,0 m n.p.m.[2]

Przyroda

[edytuj | edytuj kod]

W skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. sieja, szczupak, leszcz, płoć i okoń. Roślinność przybrzeżna równomierna, większe skupiska trzciny występują na północnym zachodzie. Wśród roślinności zanurzonej pokrywającej ok. 30% powierzchni dna występują moczarka, wywłócznik, jaskier krążkolistny, rdestnica i ramienice[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 108, ISBN 83-239-9607-5.
  2. a b c Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 347, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
  3. Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
  4. a b c d e f g h i Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1999 (Przewodniki wędkarskie; 6), ISBN 83-87506-16-8, OCLC 749533945.
  5. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap ORTO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2017-04-25].
  6. Dopływ z jez. Harsz >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-04-25].
  7. a b Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Obwieszczenie nr 3/2016 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 30 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących. edziennik.mazowieckie.pl, 30 września 2016. [dostęp 2020-03-20].
  8. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap TOPO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2017-04-25].
  9. Ministerstwo Środowiska, Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, marzec 2005, s. 118 [dostęp 2017-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  10. Wykaz jezior i rzek, na których wprowadzono zakaz używania jednostek pływających z silnikami spalinowymi. [dostęp 2017-04-25].
  11. Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego: Uchwała Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.. bip.warmia.mazury.pl, 27 listopada 2012. [dostęp 2017-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 kwietnia 2017)].