Heliodor (minerał) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Heliodor

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny
Twardość w skali Mohsa	7,5–8,0
Przełam	muszlowy
Łupliwość	niewyraźna
Gęstość minerału	2,69–2,82 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	od bladożółtej przez ciemnożółtą do żółtawopomarańczowej
Połysk	szklisty
Dodatkowe dane
Szczególne własności	Inkluzja – ciekło-gazowe inkluzje oraz wrostki rutylu, pirytu i hematytu.
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Heliodor – minerał, przezroczysta odmiana berylu o barwie żółtej.

Nazwa pochodzi od gr. helios = słońce^[1] i fr. doré = złocisty, jasnożółty^[2]; aluzja do zabarwienia minerału. Został odkryty w 1910 r. w Namibii.

Obecnie nazwa heliodor stosowana jest powszechnie do wszystkich przezroczystych, żółtych odmian berylu (dawniej tylko do południowoafrykańskich).

Zawiera niewielkie domieszki tlenku uranu – wykazuje niewielką promieniotwórczość jest to przyczyną jego pięknej złocistożółtej barwy. Okazy o odcieniu zielonkawożółtym odznaczają się pewnymi zawartościami żelaza.

Minerał związany ze skałami pegmatytowymi oraz pneumatoliczno–hydrotermalnymi.

Miejsca występowania: Brazylia – Minas Gerais, Bahia (kryształy dobrze wykształcone o zabarwieniu zielonkawożółtym do głęboko pomarańczowego), Namibia – Otavi, Rossing, (żółte, żółtozłociste kryształy pod wpływem promieniowania ultrafioletowego wykazują niebieską fluorescencję), Stany Zjednoczone – Maine, Connecticut (kryształy małe, o wszystkich odcieniach barwy żółtej i żółtopomarańczowej), Rosja – Ural (liczne kryształy o zabarwieniu żółtym, RPA, Madagaskar, Ukraina – okolice Żytomierza Wołyń, Włochy.

W Polsce – Góry Sowie i okolice Strzegomia.

• bardzo wysoko ceniony kamień kolekcjonerski i jubilerski
• do celów jubilerskich - poszukiwane są kamienie o zabarwieniu oliwkowym i żółtopomarańczowym; także okazy złociste oraz bardzo rzadkie i cenne kamienie złociste dające efekt kociego oka. Przezroczyste i czyste kryształy zawierają czasami rurkowate, płynne wtrącenia z pęcherzykami gazu.

Masa kamieni oprawionych w granicach 3–5 ct; okazy większe są rzadkie. W British Museum (Londyn) żółty szlifowany heliodor o masie 82,3 ct; Royal Ontario Museum (Toronto) - żółty szlifowany schodkowo heliodor o masie 78,8 ct.

• Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982. Brak numerów stron w książce
• Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83220-0199-1. Brak numerów stron w książce