French
DeutschHenryk Gliszczyński – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 kapitan taborów | |
| Pełne imię i nazwisko | Henryk Antoni Gliszczyński |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 6 czerwca 1893 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     | |
Henryk Antoni Gliszczyński (ur. 6 czerwca 1893 w Strzemieszycach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan taborów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 6 czerwca 1893 w Strzemieszycach, w ówczesnym powiecie będzińskim guberni piotrkowskiej, w rodzinie Maksymiliana i Marii z Halaczków[1][2].
W trakcie studiów w Moskwie został wcielony do armii rosyjskiej i wysłany na front. W 1915 ranny pod Grodnem. W 1916 r. ukończył szkołę oficerską w Pskowie i został przydzielony do 1 pułku strzelców rosyjskich. Ponownie ranny 4 kwietnia 1916 r. pod Dyneburgiem. Po wyjściu ze szpitala skierowany do 243 batalionu zapasowego w Kazaniu, następnie wysłany na front w Rumunii. Po przewrocie bolszewickim (rewolucji październikowej) 29 listopada 1917 wstąpił do 4 Dywizji Strzelców Polskich dowodzonej przez Lucjana Żeligowskiego. Po bitwie pod Kaniowem wzięty do niewoli niemieckiej. Uciekł z pociągu wiozącego do obozu, wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej.
Od 1919 roku służył w Wojsku Polskim, został przydzielony do 19 pułku strzelców pieszych, w którego szeregach walczył w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca kompanii.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku, został zweryfikowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i przydzielony do 4 pułku strzelców podhalańskich. W 1922 roku został przeniesiony do rezerwy.
W 1925 roku został ponownie powołany do wojska i ponownie zweryfikowany na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 maja 1925 roku. Został przydzielony do 25 pułku piechoty w Piotrkowie. W czerwcu 1934 roku został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów taborowych z równoczesnym wyznaczeniem na stanowisko oficera taborowego w 25 pp[3].
W kampanii wrześniowej 1939 oddelegowany z 40 pułku piechoty, pracował w Oddziale II Sztabu Głównego WP. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[4]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 931[2].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[5][6][7]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[8][9][10].
Był żonaty, miał dwie córki: Julittę (ur. 6 lipca 1924) i Zofię (ur. 14 czerwca 1925)[11].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1908[1] – 17 maja 1921[12]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[13]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[13]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[13]
- Medal Zwycięstwa[13]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 135.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 151.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 34 [dostęp 2024-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 28 maja 1921, s. 997.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gliszczyński Henryk Antoni. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.82-7814 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-31].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 386, 485;
- Rocznik Oficerski 1928 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 41, 214;
- Rocznik Oficerski 1932 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 57, 555;
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.