Henryk XXXVIII Reuß zu Köstritz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Henryk XXXVIII Reuß zu Köstritz (ur. 9 października 1748 w Berlinie, zm. 10 kwietnia 1835 w Jänkendorfie(inne języki)) – hrabia, rotmistrz armii pruskiej.

Henryk pochodził z rodu Reuss linii młodszej, której majątki leżały w Saksonii, oraz na Śląsku. Był synem hr. Henryka IX(inne języki), który u Fryderyka II Wielkiego pełnił funkcję królewskiego poczmistrza, marszałka dworu i ministra stanu oraz hrabiny Amalii von Wartensleben-Flodroff. Urodził się w Berlinie w posiadłościach rodu Reuss, jako czwarty w kolejności z ośmiorga rodzeństwa, wychowywał się wśród trzech sióstr i pięciu braci^{[potrzebny przypis]}.

Należał do grona nowoczesnej postępowej szlachty, wykształconej, otwartej na nowe trendy i kochającej przyrodę^[1]. Po śmierci ojca w 1780 r. odziedziczył dobra na Śląsku w Kotlinie Jeleniogórskiej^{[potrzebny przypis]}.

17 lipca 1784 r. poślubił 28-letnią Henriettę Friederikę Otylię von Schmettow, która w posagu wniosła wszystkie odziedziczone po ojcu dobra na terenie Staniszowa (niem. Stonsdorf). W 1786 r. urodziła się córka, która zmarła po narodzeniu; w następstwie komplikacji poporodowych umiera Otylia^[2].

Po jej śmierci rotmistrz królewski stał się dziedzicem rozległych posiadłości na terenie Staniszowa. Krótko po śmierci pierwszej małżonki wstąpił w związek małżeński z hrabianką Johanną Friederiką von Fletscher, panią na Klipphausen(inne języki), Gross-Burkersdorfie (koło Miśni), Bürgendorfie (koło Sieniawki) i Jänkendorfie. W 1830 roku nabył posiadłość w Piławie Górnej. Hrabia Henryk XXXVIII zmarł bezpotomnie w 1835 roku w Jänkendorfie. Został pochowany w Staniszowie na przykościelnym cmentarzyku^{[potrzebny przypis]}.

Prowadził liczne inwestycje przemysłowe i gospodarcze. Na terenie posiadłości w Kotlinie Jeleniogórskiej buduje dwa pałace z folwarkami, rodową rezydencję otoczoną parkiem na wzór angielski. Sadzi egzotyczne okazy drzew oraz krzewów, zakład stawy i miejsca widokowe, wznosi zamek na górze Grodna. W Staniszowie wybudował gospodę z piwnym ogródkiem, gdzie serwowano cenione piwo „Englisch Ale”. Z polecenia hrabiego zbudowano szkołę, browar. W 1801 r. w browarze zatrudnił sprowadzonego z Francji piwowara Christiana Gottlieba Koernera, a ten w 1810 roku opracował recepturę likieru „Echt Stonsdorfer”, który w tamtych czasach rozsławił Staniszów^{[potrzebny przypis]}.

• Tadeusz Steć, Sudety Zachodnie cz. I, Warszawa 1964 r.
• Ulrich Hess: Geschichte Thüringens 1866 bis 1914, Verlag Hermann Böhlaus Nachfolger, Weimar 1991, ISBN 3-7400-0077-5.
• Reinhard Jonscher, Willy Schilling: Kleine thüringische Geschichte. Jenzig-Verlag, 3. Aufl., Jena 2003, ISBN 3-910141-44-7.