Hybodus – Wikipedia, wolna encyklopedia

Hybodus
Agassiz, 1837
Ilustracja
Hybodus fraasi
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ryby chrzęstnoszkieletowe

Podgromada

spodouste

Rząd

Hybodontiformes

Rodzina

Hybodontidae

Rodzaj

Hybodus

Hybodusrodzaj wymarłych, średniej wielkości rekinów z rodziny †Hybodontidae.

Przedstawiciele tego rodzaju znani są od warstw z pogranicza dolnego i środkowego triasu po najwyższą część kredy (kampan lub mastrycht). Opisywano również jego przedstawicieli z karbonu i permu, ale te okazy zostały później zaliczone do innych rodzajów. Rekiny z rodzaju Hybodus były jednymi z ważniejszych drapieżników płytkich mórz przez niemal całą erę mezozoiczną, a zwłaszcza w triasie. Przyczyny ich wyginięcia nie są dokładnie poznane.

Hybodus osiągał długość około dwóch metrów. Miał wydłużony, opływowy tułów z dwiema płetwami grzbietowymi zwiększającymi jego sterowność. Każda z tych płetw miała duży kolec płetwowy, przeważnie z dwoma szeregami drobnych ząbkowań. Kolce te mogły służyć do obrony. Jama gębowa była niewielka i raczej uniemożliwiała polowanie na dużą zdobycz. Uzębienie rekinów Hybodus miało główny wierzchołek położony centralnie i kilka mniejszych leżących po obu stronach głównego. Stosunek długości głównego do bocznych wierzchołków był różny, w zależności od gatunku i od położenia zęba w jamie gębowej. Podobnie zróżnicowany był kształt głównego wierzchołka, większość okazów ma dość ostry i wąski wierzchołek, ale u niektórych był on bardziej masywny. Były to zęby typu chwytającego, a u niektórych gatunków rozdzierającego. Te ostatnie występują u gatunków znacznie większych niż te, które miały zęby chwytające. Polowały prawdopodobnie na ryby, a niektóre gatunki także na bezkręgowce o niezbyt grubej skorupce. U samców z płetw brzusznych wykształciły się organy rozrodcze służące do zapłodnienia wewnętrznego samicy – występują one również u współczesnych rekinów.

Były to ryby głównie przydenne, preferujące wody płytkie, morskie lub półsłone.

Szczątki Hybodus odnaleziono w Afryce, Ameryce Północnej, Azji oraz Europie. Do dziś najliczniej zachowały się zęby rekinów z tego rodzaju, skamieniałe kolce płetw grzbietowych są rzadsze. Pospolicie znajdowany w Polsce.

Wybrane gatunki

[edytuj | edytuj kod]
  • Hybodus butleri
  • Hybodus fraasi
  • Hybodus houtienensis
  • Hybodus montanendis
  • Hybodus obtusus
  • Hybodus parvidens
  • Hybodus rajkovichi

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Tim Haines, Paul Chambers: The Complete Guide to Prehistoric Life. Canada: Firefly Books Ltd., 2006, s. 89.
  • H. Cappetta: Chondrichthyes II. Gustav Fischer Verlag, 1987.
  • D. W. Obruczew (red.): Osnowy paleontologii. Bezczelustnyje, ryby. Moskwa: Nauka, 1964.