Jędrzej Marusarz Jarząbek – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jędrzej Marusarz Jarząbek
Ilustracja
Portret Jędrzeja Marusarza autorstwa Witkacego, 12 maja 1929
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1877
Kościelisko

Data i miejsce śmierci

1 października 1961
Zakopane

Miejsce spoczynku

Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku

Zawód, zajęcie

przewodnik tatrzański

Dzieci

Andrzej
Józef

Krewni i powinowaci

bratanek Stanisław Marusarz

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)

Jędrzej Marusarz Jarząbek (ur. 28 lipca 1877 w Kościelisku, zm. 1 października 1961 w Zakopanem) – góral podhalański, przewodnik tatrzański, cieśla, ratownik górski.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był jednym z najpopularniejszym przewodników tatrzańskich. Uprawnienia przewodnika III klasy otrzymał w 1904, II klasy – w lipcu 1905, a I klasy – we wrześniu 1905. Przed I wojną światową należał do najaktywniejszych wspinaczy, a jako przewodnik działał do starości, nawet jeszcze po II wojnie światowej. Od 1911 jeździł w Tatrach także na nartach, a do 1939 pracował jako przewodnik narciarski.

Marusarz Jarząbek należał do najbardziej czynnych ratowników tatrzańskich. Od początku istnienia Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w 1909 był członkiem tej organizacji, przez długi okres pełnił w niej funkcje zastępcy kierownika i wiceprezesa zarządu. Był uczestnikiem licznych wypraw, m.in. pod Mały Kościelec po Mieczysława Karłowicza (1909), na Mały Jaworowy Szczyt po Stanisława Szulakiewicza i Klimka Bachledę (1910) czy na Galerię Gankową po Wincentego Birkenmajera (1933).

Jako cieśla po II wojnie światowej pracował przy odbudowie zamku w Niedzicy, Dworku Moniaków w Zubrzycy Górnej i kościołów w Białce Tatrzańskiej i Dębnie. Wyznaczał również szlaki turystyczne w Tatrach i pracował przy budowie zakopiańskich domów.

Był honorowym członkiem TOPR (1945), Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (1948) i PTTK (1950). Jest pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku (kwatera P-II-3)[1].

Grób Jędrzeja Marusarza na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku

Jego synami byli Stanisław (przewodnik tatrzański), Andrzej (narciarz i przewodnik) i Józef (narciarz i architekt), a bratankiem – Stanisław Marusarz, narciarz i czterokrotny olimpijczyk.

Wybrane osiągnięcia wspinaczkowe

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Jego imieniem nazwano dwa obiekty w Tatrach: Marusarzową Turnię i sąsiadującą z nią Marusarzową Przełączkę.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. śp. Jędrzej Marusarz
  2. M.P. z 1925 r. nr 156, poz. 704 „w uznaniu obywatelskiej, ofiarnej, z narażeniem życia pełnionej służby ratowniczej w „Tatrzańskiem Pogotowiu Ratunkowem” w Zakopanem”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]