French
DeutschJan Gaston Zakrzewski – Wikipedia, wolna encyklopedia
 podporucznik rezerwy artylerii | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 5 dywizjon artylerii ciężkiej, |
| Główne wojny i bitwy | |
Jan Gaston Tadeusz Zakrzewski herbu Pomian (ur. 27 października 1911 w Krakowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – inżynier mechanik, podporucznik rezerwy artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w krakowskiej inteligenckiej rodzinie Tadeusza, znanego adwokata, i Jadwigi z Baranieckich. Jego dziadek Wincenty był profesorem UJ oraz rektorem w latach 1890–1891. Dziadek od strony matki, Marian Baraniecki, był profesorem nauk matematycznych na tym samym uniwersytecie, a brat Witold - profesorem prawa.
Zakrzewski uczęszczał do szkoły w Krakowie. Ukończył VIII Gimnazjum w Krakowie. W latach 1930–31 był słuchaczem Wołyńskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii. Po ukończeniu studiów uzyskał tytuł inżyniera mechanika, a po odbyciu ćwiczeń rezerwy, stopień podporucznika artylerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933. Był przydzielony do 5 dywizjonu artylerii ciężkiej, później do 5 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej, w którym odbywał ćwiczenia rezerwy pełniąc funkcję dowódcy plutonu. Pracował jako konstruktor silników lotniczych w Polskich Zakładach Lotniczych - Wytwórnia Płatowców nr 1.
W sierpniu 1939 został zmobilizowany do 1 pułku artylerii przeciwlotniczej. Po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. W kwietniu 1940 został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej. Obecnie jego szczątki spoczywają w Piatichatkach na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[2] – mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[3][4]. W dniach 9–10 listopada 2007 roku w Warszawie były odczytywane nazwiska ofiar zbrodni katyńskiej, awansowanych na wyższe stopnie wojskowe i służbowe, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[5][6].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W lipcu 1936 zawarł związek małżeński z Anną Marią de Pourbaix, córką ziemianina Kamila de Pourbaix, 2 września 1939 urodził mu się syn Jan, przyszły profesor Politechniki Śląskiej.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 624.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 235 [dostęp 2024-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Lista zamordowanych w Katyniu, Miednoje, Charkowie. katedrapolowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Lista zamordowanych w Katyniu, awansowanych pośmiertnie w 2007 roku nr 7916. wojsko-polskie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-10)].
- Genealogia