Jan Kurkuaz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Kurkuaz, gr. Ioannis Kourkouas (ur. przed 900 n.e., zm. po 946 n.e.) – generał bizantyński za panowania Romana I Lekapena.

W latach 923–944 walczył z Arabami i odniósł ważne zwycięstwa dla Bizancjum^[1]. Jego kampanie na wschodzie zmieniły równowagę sił na korzyść cesarstwa.

Jego rodzina pochodziła z Armenii. Był oficerem cesarskiej gwardii, a także poplecznikiem Romana I oraz poparł jego wyniesienie na cesarza. W 923 Jan Kurkuaz został obdarzony przez Romana I godnością domestyka scholon – de facto dowódcą wszystkich sił w Azji Mniejszej^[2]. Kurkuaz był zdolny najeżdżać daleko terytorium Kalifatu Abbasydów oraz przygranicznych emiratów arabskich. W 931 zdobył miasto Melitene, chociaż Arabowie niedługo potem zajęli miasto z powrotem, ale w 934 zostało definitywnie wcielone do cesarstwa^[3]. Odzyskał święty relikt Mandylion z Edessy, który przedstawiał podobno twarz Jezusa Chrystusa^[4]. W 941 pokonał najazd Rusów. Został odwołany ze swojego stanowiska w 944 przez synów Romana I, Stefana i Konstantyna. Odzyskał łaskę niedługo potem za panowania Konstantyna VII. Jego dalsze losy nie są znane.