French
DeutschJan Sajler – Wikipedia, wolna encyklopedia
Jan Sajler[a] (ur. 15 sierpnia 1891 w Woli Pławskiej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 15 sierpnia 1891 w Woli Pławskiej, w ówczesnym powiecie mieleckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Doroty Kamer[2][3]. Ukończył szkołę wojskową w Toronto[4]. W 1917 został mianowany podporucznikiem[4]. Służył w Armii Polskiej we Francji, a od 1919 w Wojsku Polskim[4]. Wziął udział w wojnie z bolszewikami, w szeregach 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, jako dowódca plutonu karabinów maszynowych, a następnie w Batalionie Zapasowym 44 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych[4].
W marcu 1921 został odkomenderowany z 44 pp do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy, w charakterze słuchacza dziesięciomiesięcznego kursu dla oficerów młodszych, mianowanych za waleczność, a nie posiadających odpowiedniego cenzusu naukowego[5][6]. 22 maja 1921 ukończył naukę w XII klasie (kompania 4/XII) i wrócił do macierzystego pułku[5]. W 1922 został formalnie przeniesiony do rezerwy[4][7], lecz zatrzymany w służbie czynnej, w macierzystym pułku w Równem[8]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1893. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[9]. 23 sierpnia 1924 został przemianowany z dniem 1 lipca 1924 na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 lipca 1919 i 25. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10]. W 44 pp służył przez kolejnych siedem lat[11][12]. W sierpniu 1931 został przeniesiony do 59 pułku piechoty w Inowrocławiu[13][14]. W lipcu 1935 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII[15].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[4]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[4], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[16]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2955[4].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[17] – mianował go pośmiertnie na stopień majora[18][19]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[20][21][22].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych[23][24][25]
- Medal Niepodległości – 20 lipca 1932[26][2]
- francuski Krzyż Wojenny[25]
- francuski Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny[25]
- Medal Zwycięstwa[25]
22 lutego 1937 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości ponownie rozpatrzył jego wniosek, lecz Krzyża Niepodległości nie przyznał[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 36.
- ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego. [dostęp 2024-10-09]..
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 477, tu podano, że urodził się 19 sierpnia 1893.
- ↑ a b c d e f g h Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 477.
- ↑ a b Szkic historyczny 1924 ↓, s. 115.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 148.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 257.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 255.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 504.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 85 z 27 sierpnia 1924, s. 432.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 235, 388.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 60, 229.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 234.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 69, 587, 1033.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 91.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 56 [dostęp 2024-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 255, tu podano, że został odznaczony Krzyżem Walecznych po raz pierwszy i drugi.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 235, tu także podano, że został odznaczony Krzyżem Walecznych po raz pierwszy i drugi.
- ↑ a b c d Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 60.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty. Szkic historyczny z 55-ma ilustracjami. Jan Załuska (red.). Bydgoszcz: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1924.