French
DeutschJan Slaski (senator) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Jan Slaski (1935) | |
| Data i miejsce urodzenia | 7 grudnia 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 16 kwietnia 1940 |
| poseł | |
| Okres | od 1935 |
| Przynależność polityczna | |
| senator | |
| Okres | od 1938 |
| Odznaczenia | |
    | |
.jpg)
Jan Slaski (Ślaski[a], niewłaściwie Śląski) (ur. 7 grudnia 1895 w majątku Trzebcz, pow. chełmiński, zm. 16 kwietnia 1940 w Katyniu[2]) – polski polityk i wojskowy, major kawalerii Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, poseł IV kadencji i senator V kadencji II RP, zamordowany w Katyniu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził ze szlacheckiej rodziny Slaskich herbu Grzymała Ludwika Maurycego Slaskiego i Marii z domu Świackiej.
Ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii w Dobritz k. Berlina. W czasie I wojny światowej walczył na froncie rosyjskim i francuskim. Od stycznia do maja 1919 roku pracował w Organizacji Wojskowej Pomorza i w Wielkopolsce. Podczas powstania wielkopolskiego, organizował 2 pułk ułanów i był w nim dowódcą I szwadronu[3]. Również jako dowódca szwadronu walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Za powstrzymanie nacierających Rosjan odznaczony krzyżem Virtuti Militari (nr 4317). Służbę zakończył w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku.
Od 1922 roku gospodarował w rodzinnym majątku Trzebcz. Od 1929 roku był prezesem powiatowego Związku Kółek Rolniczych. Za jego sprawą doszło do połączenia pomorskiego Związku Ziemian (którego był prezesem) z pomorskim Towarzystwem Rolniczym. Był radcą Izby Przemysłowo-Handlowej w Gdyni i Pomorskiej Izby Rolniczej w Toruniu, a także prezesem Pomorskiego Związku Ziemian.
W 1935 wybrany posłem na Sejm RP IV kadencji (1935–1938) z listy BBWR, z okręgu nr 101 (Toruń miasto i powiat, Chełmno, Wąbrzeźno). W kolejnej, V kadencji był senatorem bezpartyjnym z województwa pomorskiego (od 11 września 1938).
Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 21. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[1].
W kampanii wrześniowej został przydzielony do Sztabu Naczelnego Wodza. W ręce sowieckie wpadł pod Tarnopolem 18 września 1939 roku[4]. Więziony w Kamieńcu Podolskim, internowany w Kozielsku, następnie zamordowany w Katyniu.
Jan Slaski był żonaty z Marią z Horochów, z którą miał troje dzieci: Jana (ur. 1934), Iwonę Marię (ur. 1935) i Andrzeja (1938–2007)[5]. Iwona Maria była żoną Krzysztofa Dąbrowskiego (1931–1979).
Został upamiętniony na tablicy pamiątkowej odsłoniętej 3 lipca 1999 w gmachu Senatu RP ku czci senatorów II RP, którzy zginęli w czasie II wojny światowej i okresie powojennych represji[6][7].
5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie na stopień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4317 (za czyny pod miejscowością Szczurowice[8]; przyznany w 1921[9]),
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi (8 lutego 1930)[10],
- Medal Niepodległości (25 lipca 1933)[11].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 603.
- ↑ Jan Slaski » Witryna edukacyjna Kancelarii Senatu [online], senat.edu.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ XV–lecie 16/2 Pułku Ułanów Wielkopolskich (1919–1934). 1934, s. 21.
- ↑ Sławomir Kalbarczyk – Z badań nad losami polskich parlamentarzystów represjonowanych przez władze sowieckie w latach 1939–1941, w: Okupacja sowiecka ziem polskich 1939–1941, pod red. Piotra Chmielowca, Rzeszów – Warszawa, 2005, s. 163.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 573.
- ↑ Odsłonięcie tablicy pamiątkowej. senat.pl. [dostęp 2015-03-06].
- ↑ Tablica Pamięci. senat.edu.pl. [dostęp 2015-03-06].
- ↑ XV–lecie 16/2 Pułku Ułanów Wielkopolskich (1919–1934). 1934, s. 42.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3106 z 30 czerwca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 28, poz. 1123)
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 33, poz. 55 „za zasługi na polu pracy narodowo-społecznej”.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Jacek Majchrowski (red.). Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1994, s. 554. ISBN 83-7066-569-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945. Słownik biograficzny, tom II, część 2, Koszalin 1993
- Ziemianie polscy XX wieku, cz. 2, Warszawa 1994
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tabliczka majora Jana Slaskiego. katedrapolowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Miednoje i w Charkowie mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie, odczytana w trakcie uroczystych obchodów w dniach 9 -10 listopada 2007 r., s. 22, poz. 700 mianowanie na stopień podpułkownika. katedrapolowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-29)].