Jarchlino – Wikipedia, wolna encyklopedia
wieś | |
Kościół w Jarchlinie, 2013 r. | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) | 259[2] |
Strefa numeracyjna | 91 |
Kod pocztowy | 72-209[3] |
Tablice rejestracyjne | ZGL |
SIMC | 0779934 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu goleniowskiego | |
Położenie na mapie gminy Nowogard | |
53°40′45″N 15°13′09″E/53,679167 15,219167[1] |
Jarchlino – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Nowogard.
Położenie sołectwa
[edytuj | edytuj kod]Sołectwo Jarchlino jest położone we wschodniej części gminy, w odległości 7 km od Nowogardu. Od północy sąsiaduje z sołectwem Konarzewo, od wschodu z sołectwem Łosośnica (gmina Resko), od południa z sołectwami: Wierzbięcin i Słajsino. Od zachodu natomiast z sołectwami: Kulice i Maszkowo. Całkowita powierzchnia sołectwa wynosi 919 ha.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa „Jarchlino” jest prawdopodobnie pochodzenia słowiańskiego („jariza” – zboże jare, pole obsiane żytem jarym).
W XV w. wieś przeszła w posiadanie rodu Dewitz z Dobrej Nowogardzkiej i taki stan trwał przez około 400 lat.
W 1726 r. członkowie rodziny von Dewitz sprzedali posiadłość pułkownikowi Augustowi Fryderykowi von Bismarck. Od tego czasu aż do 1945 r. Jarchlino było jedną z głównych siedzib rodowych rodziny von Bismarck. W drugiej połowie XIX w. właścicielem majątku został Bernard von Bismarck. Podczas II wojny światowej siedziba rodowa Bismarcków została zniszczona, jednak w jarchlińskim parku można zobaczyć jej pozostałości.
Około połowy XIX w. areał wsi obejmował 600 ha, w Jarchlinie było 21 domów, w tym młyn wodny. W latach 30. XX w. zmieniono profil hodowli na bydło mleczne (154 szt.) i trzodę chlewną (120 szt.).
Dane z 1928 r. podają, iż w Jarchlinie mieszkało 318 osób, a w 1939 r. łącznie 487 osób.
W Jarchlinie znajdował się folwark, owczarnia oraz młyn wodny, który w części zachował się do dziś. Do 1999 r. na terenie wsi znajdowała się szkoła podstawowa. J
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Zabytki i turystyka
[edytuj | edytuj kod]We wsi znajduje się zabytkowy kościół fil. pw. św. Józefa z XV wieku[4]. Pierwszą świątynię wzniesiono we wsi w końcu XV w., w stylu późnogotyckim. Obecna pochodzi prawdopodobnie z XVII w. Jest to budowla na planie prostokąta, zbudowana z dużych głazów narzutowych. Na wyposażeniu kościoła znajdował się XVI-wieczny srebrny kielich i zabytkowy mszał drukowany na papierze.
Na wieży kościoła wiszą dwa dzwony. Mniejszy, o średnicy 55 cm, odlany został w XVI w.; drugi dzwon, o średnicy 72 cm, z herbami rodów: Dewitzów i Derfflingerów, pochodzi z 1697 r. Został on przekazany przez von Kridevita z Kołobrzegu.
Do 1945 r. świątynia posiadała status kościoła parafialnego. 1 lipca 1945 r. poświęcono ją w obrządku katolickim pod wezwaniem św. Józefa. Obecnie kościół należy do parafii św. Rafała Kalinowskiego w Nowogardzie.
Wiele domów mieszkalnych ma status zabytków, np. budynek byłej stacji kolejowej.
Ważnymi obiektami są: aleja kasztanowa stanowiąca kiedyś dojazd do PGR oraz aleja lipowa. Przez centrum miejscowości przebiega międzygminny szlak rowerowy „Równina Nowogardzka” liczący sobie w sumie 122 km.
Obiekty użytku publicznego
[edytuj | edytuj kod]W Jarchlinie znajdują się: boisko sportowo-rekreacyjne do piłki nożnej i piłki siatkowej, dobrze wyposażony i ogrodzony plac zabaw dla dzieci, świetlica wiejska, sklep.
Infrastruktura techniczna
[edytuj | edytuj kod]Do infrastruktury technicznej, istniejącej w miejscowości należą: ujęcie wody wraz z siecią wodociągową, sieć telekomunikacyjna, stacja transformatorowa wraz z nadziemną siecią energetyczną. W Jarchlinie jest zainstalowane nowoczesne oświetlenie drogowe (sodowe). Oprawy oświetleniowe zawieszone są na stojących przy drogach słupach energetycznych za pomocą krótkich wysięgników. Przez miejscowość przebiegają dwie drogi powiatowe o nawierzchni bitumicznej: Resko-Kulice oraz Żabowo-Jarchlino. Pozostałą część ciągów komunikacyjnych stanowią drogi gminne o nawierzchni brukowej lub utwardzonej frezem asfaltowym. Sieć kanalizacyjna i gazowa jest w planach.
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Przez Jarchlino kursują regularne linie prywatnych przewoźników oraz w roku szkolnym autobusy PKS.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44484
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 376 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 21 .