Jarchlino – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jarchlino
wieś
Ilustracja
Kościół w Jarchlinie, 2013 r.
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

goleniowski

Gmina

Nowogard

Liczba ludności (2022)

259[2]

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

72-209[3]

Tablice rejestracyjne

ZGL

SIMC

0779934

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jarchlino”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jarchlino”
Położenie na mapie powiatu goleniowskiego
Mapa konturowa powiatu goleniowskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jarchlino”
Położenie na mapie gminy Nowogard
Mapa konturowa gminy Nowogard, po prawej znajduje się punkt z opisem „Jarchlino”
Ziemia53°40′45″N 15°13′09″E/53,679167 15,219167[1]

Jarchlinowieś sołecka w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Nowogard.

Położenie sołectwa

[edytuj | edytuj kod]

Sołectwo Jarchlino jest położone we wschodniej części gminy, w odległości 7 km od Nowogardu. Od północy sąsiaduje z sołectwem Konarzewo, od wschodu z sołectwem Łosośnica (gmina Resko), od południa z sołectwami: Wierzbięcin i Słajsino. Od zachodu natomiast z sołectwami: Kulice i Maszkowo. Całkowita powierzchnia sołectwa wynosi 919 ha.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa „Jarchlino” jest prawdopodobnie pochodzenia słowiańskiego („jariza” – zboże jare, pole obsiane żytem jarym).

W XV w. wieś przeszła w posiadanie rodu Dewitz z Dobrej Nowogardzkiej i taki stan trwał przez około 400 lat.

W 1726 r. członkowie rodziny von Dewitz sprzedali posiadłość pułkownikowi Augustowi Fryderykowi von Bismarck. Od tego czasu aż do 1945 r. Jarchlino było jedną z głównych siedzib rodowych rodziny von Bismarck. W drugiej połowie XIX w. właścicielem majątku został Bernard von Bismarck. Podczas II wojny światowej siedziba rodowa Bismarcków została zniszczona, jednak w jarchlińskim parku można zobaczyć jej pozostałości.

Około połowy XIX w. areał wsi obejmował 600 ha, w Jarchlinie było 21 domów, w tym młyn wodny. W latach 30. XX w. zmieniono profil hodowli na bydło mleczne (154 szt.) i trzodę chlewną (120 szt.).

Dane z 1928 r. podają, iż w Jarchlinie mieszkało 318 osób, a w 1939 r. łącznie 487 osób.

W Jarchlinie znajdował się folwark, owczarnia oraz młyn wodny, który w części zachował się do dziś. Do 1999 r. na terenie wsi znajdowała się szkoła podstawowa. J

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Zabytki i turystyka

[edytuj | edytuj kod]

We wsi znajduje się zabytkowy kościół fil. pw. św. Józefa z XV wieku[4]. Pierwszą świątynię wzniesiono we wsi w końcu XV w., w stylu późnogotyckim. Obecna pochodzi prawdopodobnie z XVII w. Jest to budowla na planie prostokąta, zbudowana z dużych głazów narzutowych. Na wyposażeniu kościoła znajdował się XVI-wieczny srebrny kielich i zabytkowy mszał drukowany na papierze.

Na wieży kościoła wiszą dwa dzwony. Mniejszy, o średnicy 55 cm, odlany został w XVI w.; drugi dzwon, o średnicy 72 cm, z herbami rodów: Dewitzów i Derfflingerów, pochodzi z 1697 r. Został on przekazany przez von Kridevita z Kołobrzegu.

Do 1945 r. świątynia posiadała status kościoła parafialnego. 1 lipca 1945 r. poświęcono ją w obrządku katolickim pod wezwaniem św. Józefa. Obecnie kościół należy do parafii św. Rafała Kalinowskiego w Nowogardzie.

Wiele domów mieszkalnych ma status zabytków, np. budynek byłej stacji kolejowej.

Ważnymi obiektami są: aleja kasztanowa stanowiąca kiedyś dojazd do PGR oraz aleja lipowa. Przez centrum miejscowości przebiega międzygminny szlak rowerowy „Równina Nowogardzka” liczący sobie w sumie 122 km.

Obiekty użytku publicznego

[edytuj | edytuj kod]

W Jarchlinie znajdują się: boisko sportowo-rekreacyjne do piłki nożnej i piłki siatkowej, dobrze wyposażony i ogrodzony plac zabaw dla dzieci, świetlica wiejska, sklep.

Infrastruktura techniczna

[edytuj | edytuj kod]

Do infrastruktury technicznej, istniejącej w miejscowości należą: ujęcie wody wraz z siecią wodociągową, sieć telekomunikacyjna, stacja transformatorowa wraz z nadziemną siecią energetyczną. W Jarchlinie jest zainstalowane nowoczesne oświetlenie drogowe (sodowe). Oprawy oświetleniowe zawieszone są na stojących przy drogach słupach energetycznych za pomocą krótkich wysięgników. Przez miejscowość przebiegają dwie drogi powiatowe o nawierzchni bitumicznej: Resko-Kulice oraz Żabowo-Jarchlino. Pozostałą część ciągów komunikacyjnych stanowią drogi gminne o nawierzchni brukowej lub utwardzonej frezem asfaltowym. Sieć kanalizacyjna i gazowa jest w planach.

Komunikacja

[edytuj | edytuj kod]

Przez Jarchlino kursują regularne linie prywatnych przewoźników oraz w roku szkolnym autobusy PKS.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44484
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 376 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 21.