Kazimierz Surman – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kazimierz Surman (ur. 20 grudnia 1924 w Krakowie, zm. 4 marca 1978 w Sanoku) – polski żołnierz, polityk, działacz kultury.

Urodził się 20 grudnia 1924 w Krakowie^[1][2][3][4]. Był synem Wincentego i Apolonii z domu Hachaj (1898-1951)^[3]. W rodzinnym Krakowie kształcił się w szkole podstawowej, a od 1937 uczył się w Gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego, gdzie do 1939 ukończył dwie klasy^[3][4].

Podczas II wojny światowej od 1940 do 1942 był zatrudniony jako prowadzący biuro kancelaryjne w firmie budowlanej Tadeusza Russaka^[3]. Po otrzymaniu karty na przymusowe roboty przymusowe w III Rzeszy, po czym schronił się w Dębicy^[3]. Do Krakowa wrócił w sierpniu 1944^[3]. Tam został ujęty w ulicznej łapance i osadzony w obozie KL Plaszow^[3].

Po wkroczeniu sowietów i odzyskaniu wolności pracował jako referent zaopatrzenia w Fabryce Mydła „Kołłątaj” w Krakowie^[3]. Po zakończeniu wojny został członkiem PPS i działał w Komitecie Dzielnicowym Dębniki^[3][4]. Jako ochotnik w marcu 1945 został przyjęty do Ludowego Wojska Polskiego^[4]. W 1947 ukończył naukę w Oficerskiej Szkole Piechoty w Krakowie ze stopniem chorążego^[2][3]. W tym samym roku został dowódcą plutonu w jednostce wojskowej w Sanoku^[3][4]. 21 stycznia 1949 został zdemobilizowany i przeniesiony do rezerwy^[3][4].

Po odejściu ze służby wojskowej pracował w Rejonowym Urzędzie Likwidacyjnym w Sanoku^[3], jako kierownik sekcji planów zbiorczych i bilansów w Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (PKPG) przy Prezydium Powiatowej Radzie Narodowej w Sanoku^[2][3], w biurze Powiatowego Pełnomocnika Skupu, jako instruktor powiatowy, jako kierownik Oddziału Kultury Prezydium PRN w Sanoku, jako inspektor techniczny w Muzeum Historycznym w Sanoku^[3], jako kierownik Powiatowego Domu Kultury w Sanoku^[3]. W Sanoku działał społecznie, był członkiem PCK, TPD^[2]. Był także aktywny na polu kulturalnym, zainicjował powstanie w 1950 radiowęzła w Sanoku nadającego program lokalny będąc jego redaktorem i pierwszym spikerem, był przewodniczącym rady społecznej PDK w Sanoku, działającego w budynku przy ul. Adama Mickiewicza w Sanoku, śpiewał w chórze^[2]. W 1952 został sekretarzem, a w 1953 zastępcą przewodniczącego Komisji Drogowej Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Sanoku^[5]. W 1954 został wybrany radnym MRN w Sanoku^[6]. Od 1 grudnia 1954 do 31 marca 1956 pełnił stanowisko przewodniczącego Prezydium MRN w Sanoku^[2][7][3][4]. Został odwołany jednogłośną decyzją rady po przedstawieniu zarzutów wskazujących m.in. na podanie przez niego nieprawdziwych informacji w ankiecie personalnej oraz wytykających wrogi stosunek do PZPR (zarzuty wsparli wówczas radny MRN Romuald Bobrzak i przewodniczący prezydium PRN Stanisław Janik)^[8]. W 1957 został kierownikiem Wydziału Kultury Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku^[2]. Na przełomie lat 50. i 60. sprawował stanowisko kierownika Wydziału Kultury Prezydium MRN w Sanoku^[9][10]. Został wybrany członkiem Kolegium Karno-Administracyjnego w Sanoku kadencji 1964-1967^[11]. Został członkiem powołanego 31 stycznia 1968 społecznego komitetu ORMO w Sanoku^[12]. Po wyborach do MRN w 1969 został członkiem Komisji Ochrony Porządku Publicznego i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Oświaty i Kultury^[13]. Od 1970 do 1972 był dyrektorem sanockiego PDK^[14]. Od 1 stcznia 1976 do końca życia pracował na stanowisku starszego przewodnika muzealnego w Muzeum Historycznym w Sanoku^[3][4].

Od 6 grudnia 1948 był żonaty z Izabelą Jadwigą Naczas (1924-1999)^{[1][2][3][15]}. Miał dzieci^[2]. Zmarł 4 marca 1978 w Sanoku^[1][3][4]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku^[16].

• Edward Zając. Poczet gospodarzy miasta. Dramat lat pięćdziesiątych. „Tygodnik Sanocki”. Nr 44 (625), s. 7, 31 października 2003. 
• Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 131-320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
• Franciszek Oberc. Burmistrzowie Sanoka (przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, naczelnicy). „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 339-350, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.