French
DeutschKlaudiusz Reder – Wikipedia, wolna encyklopedia
 pułkownik artylerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 października 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 16 lipca 1979 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca artylerii dywizyjnej |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    | |
.png){kind=small}
Klaudiusz Reder (ur. 24 października 1895 we Lwowie, zm. 16 lipca 1979 w Anglii) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 24 października 1895 we Lwowie[1].
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach Pułku Armat Polowych Nr 30, który w 1916 został przemianowany na Pułk Armat Polowych Nr 24, a dwa lata później na Pułk Artylerii Polowej Nr 24[2][3][4]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 18 sierpnia 1915, a na stopień nadporucznika ze starszeństwem z 1 maja 1917 w korpusie oficerów artylerii górskiej i polowej[5][6][7].
W listopadzie 1918 brał udział w obronie Lwowa w ramach wojny polsko-ukraińskiej[1]. Jako były oficer c. i k. armii został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich z dnia 20 maja 1919 i zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 maja 1917[8], po czym rozkazem Ministra Spraw Wojskowych również z dnia 20 maja 1919 otrzymał przydział do 4 pułku artylerii polowej we Lwowie[9]. W maju 1922 został awansowany na kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[10]. W 1923 i 1924 był oficerem zawodowym 5 pułku artylerii polowej we Lwowie[11][12]. Zarządzeniem Prezydenta RP z 12 kwietnia 1927 awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 na stopień majora artylerii[13]. W marcu 1927 jako oficer 13 dywizjonu artylerii konnej we Lwowie został przydzielony do 6 Okręgowego Szefostwa Artylerii przy Dowództwie Okręgu Korpusu nr VI we Lwowie na stanowisko referenta – bez prawa do należności za przeniesienie[14]. W 1932 był oficerem 12 pułku artylerii lekkiej w Złoczowie[15]. 17 stycznia 1933 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1933 stopień podpułkownika w korpusie oficerów artylerii i 13. lokatą[16]. Od 14 lutego 1936 był dowódcą 4 dywizjonu artylerii konnej w Suwałkach. W dniu 19 czerwca 1938 objął stanowisko dowódcy 13 pułku artylerii lekkiej w Równem[17][18].
Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej objął dowództwo nad 45 pułkiem piechoty Strzelców Kresowych z Równego, zastępując 7 września 1939 poległego dowódcę, płk. Stanisława Piotra Hojnowskiego i pełnił stanowisko do 11 września[19]. Po przeprawie przez Wisłę od 13 do 27 września 1939 służył w Kwaterze Głównej 13 Kresowej Dywizji Piechoty także z Równego, gdzie był dowódcą artylerii dywizyjnej.
Po przedostaniu się na Zachód wstąpił do Wojska Polskiego we Francji. Tam był dowódcą formowanego od kwietnia 1940 4 pułku artylerii lekkiej[20], a następnie 2 pułku artylerii lekkiej (po ustąpieniu w maju 1940 ppłk. dypl. Kazimierz Kusia[21]), którym kierował do końca kampanii francuskiej 1940[22][23]. Następnie był internowany w Szwajcarii, gdzie pełnił funkcje kierownika referatu kursów, referatu propagandy[24][25]. Był także oficerem łącznikowym i komendantem obozu w Winterthur, po czym w 1944 został odwołany ze stanowiska i uczestniczył w tajnej ewakuacji ze Szwajcarii do Francji[26]. Później, w stopniu pułkownika był dowódcą 14 pułku artylerii lekkiej. Był komendantem Centrum Wyszkolenia Artylerii i dowódcą artylerii I Korpusu Polskiego[1].
Zmarł 16 lipca 1979 w Anglii[1]. Został pochowany w Londynie[1]. Był żonaty z Zofią Adolfiną z domu Teliczek (zm. w 1984 w Londynie)[27].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 9002 za kampanię francuską 1940[28]
- Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1936 „za zasługi w służbie wojskowej”[29][30]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami[4]
- Krzyż Wojskowy Karola[4]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach Londynu. T. 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2001, s. 406.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 717.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 933.
- ↑ a b c Ranglisten 1918 ↓, s. 1160.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 650.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 835.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1045.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, nr 60, pkt 1913, s. 1354.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, nr 63, pkt 2013, s. 1412.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk 1922, nr 13, Załącznik Lista starszeństwa oficerów zawoodowych, s. 197.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 723.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 646.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk 1927, nr 13, s. 120
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk 1927, nr 9, s. 76
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 181, 680.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 18 stycznia 1933, s. 1.
- ↑ Piotr Zarzycki: 13 Kresowy Pułk Artylerii Lekkiej. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998, s. 18. ISBN 83-87103-59-4.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 731.
- ↑ Piotr Bieliński: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 13 Dywizja Piechoty Legionów. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2017, s. 91. ISBN 978-83-7945-605-5.
- ↑ Szczurowski 2001 ↓, s. 59.
- ↑ Józef Smoliński: 2 Dywizja Strzelców Pieszych: Francja-Szwajcaria. 1992, s. 16.
- ↑ Szczurowski 2001 ↓, s. 44.
- ↑ Roman Jasiński: Wrzesień pod Alpami. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974, s. 70.
- ↑ Józef Smoliński: 2 Dywizja Strzelców Pieszych: Francja-Szwajcaria. 1992, s. 121.
- ↑ Józef Smoliński: Polacy internowani w Szwajcarii (1940-1945). Dokumenty prawno-organizacyjne, wykaz internowanych. 2003, s. 14.
- ↑ Józef Smoliński: Walka bez oręża: polskie obozy uniwersyteckie dla internowanych w Szwajcarii w latach 1940-1946. 1985, s. 16, 96.
- ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 47, s. 98, Czerwiec 1984. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Virtuti za kampanię francuską 1940 r.. historicon.com.pl. [dostęp 2019-10-30].
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 158.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Maciej Szczurowski: Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w II wojnie światowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-918-X.