Patriarchat jerozolimski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł od 2014-12 może zawierać nierzetelne źródła.

Informacje oparte na nierzetelnych źródłach mogą zostać usunięte. Zweryfikuj hasło i dodaj przypisy do wiarygodnych, najlepiej recenzowanych publikacji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Patriarchat jerozolimski, Kościół Jerozolimski – tradycyjna i popularna nazwa lokalnej wspólnoty chrześcijańskiej w Jerozolimie.

Pierwsza wspólnota powstała bezpośrednio po śmierci Jezusa z Nazaretu, w roku 30 lub 33 i tworzyli ją wszyscy apostołowie wraz z Marią, matką Jezusa oraz jego pozostali uczniowie (zarówno mężczyźni, jak i kobiety), którzy wcześniej im towarzyszyli^[1]. Po Zesłaniu Ducha Świętego liczba członków wspólnoty wzrosła do około trzech tysięcy^[2] i stanowili ją judeochrześcijanie z całego ówczesnego cywilizowanego świata^[3].

Pierwszym przywódcą Kościoła w Jerozolimie był Piotr Apostoł^[4], potem Jakub Sprawiedliwy^[5][6], a po jego śmierci w 62 r. n.e. biskupem Kościoła w Jerozolimie został Symeon, syn Kleofasa i Marii^[7].

Początkowo wspólnota ta miała podstawowe znaczenie dla Kościoła czego dowodem może być narada apostołów zwana Soborem jerozolimskim^[8], dlatego chrześcijanie uważają Kościół Jerozolimski za Kościół Matkę.

Do r. 135 Kościół Jerozolimski miał charakter czysto żydowski. Po tej dacie, w związku z wygnaniem Żydów z Jerozolimy, wspólnota chrześcijańska tego miasta została powtórnie sformowana przez rzymskich kolonistów. W r. 451 Kościół jerozolimski został podniesiony do godności patriarchatu. W 1099 r. doszło do podziału urzędu patriarchy Jerozolimy pomiędzy patriarchę prawosławnego i łacińskiego.

Pierwszym miejscem spotkań judeochrześcijan w Jerozolimie i jednocześnie pierwszą „katedrą biskupią” był Wieczernik. Od IV wieku najbardziej znanym obiektem sakralnym Kościoła Jerozolimy jest Bazylika Grobu Pańskiego.

Euzebiusz z Cezarei podaje, że do czasu oblężenia Żydów w Jerozolimie za panowania cesarza Hadriana nastąpiło po sobie kolejno 15 biskupów o rodowodzie hebrajskim. Wszyscy pochodzili z obrzezanych. Powstaje pytanie, dlaczego w tak krótkim czasie nastąpiło po sobie tylu biskupów. Niektórzy historycy proponują by listę stworzoną przez Euzebiusza traktować jako wykaz prezbiterów (starszych) jerozolimskich, spośród których wybierano biskupa.

• Marek z Jerozolimy (134–?)
• Kasjan z Jerozolimy (?)
• Polibiusz z Jerozolimy (?)
• Maksym I z Jerozolimy (?)
• Julian I z Jerozolimy (?)
• Gajusz I z Jerozolimy (?)
• Symmach z Jerozolimy (?)
• Gajusz II z Jerozolimy (?–162)
• Julian II z Jerozolimy (162–?)
• Kapiton z Jerozolimy (?)
• Maksym II z Jerozolimy (?)
• Antonin z Jerozolimy (?)
• Walens z Jerozolimy (?)

• Dolichian z Jerozolimy (?–185)
• Narcyz z Jerozolimy (185–?)
• Dios z Jerozolimy (?)
• Germanion z Jerozolimy (?)
• Gordius z Jerozolimy (?–211)
• Narcyz z Jerozolimy (ponownie) (?–231)
• Aleksander z Jerozolimy (231–249)
• Mazabanes z Jerozolimy (249–260)
• Hymenajos z Jerozolimy (260–276)
• Zabdas z Jerozolimy (276–283)
• Hermon z Jerozolimy (283–314)
• Makary I z Jerozolimy (314–333)
• Maksym III z Jerozolimy (333–348)
• Cyryl Jerozolimski (348–386)
• Jan II z Jerozolimy (386–417)
• Prauliusz z Jerozolimy (417–422)
• Juwenalis z Jerozolimy (422–451)

W 451 r. – wyniesienie do rangi patriarchy przez Sobór Chalcedoński

• Juwenalis z Jerozolimy (Juwanalios) (451–458)
• Anastazy I (patriarcha Jerozolimy) (Anastazjusz) (458–478)
• Martyriusz (patriarcha Jerozolimy) (478–486)
• Sallustiusz (patriarcha Jerozolimy) (486–493)
• Eliasz I (patriarcha Jerozolimy) (494–516)
• Jan III (patriarcha Jerozolimy) (516–523)
• Piotr I (patriarcha Jerozolimy) (524–552)
• Makary II (patriarcha Jerozolimy) (552, 564–575)
• Eustachy (patriarcha Jerozolimy) (Eustachiusz) (552–564)
• Jan IV (patriarcha Jerozolimy) (575–594)
• Amos (patriarcha Jerozolimy) (594–601)
• Izaak (patriarcha Jerozolimy) (Isaakiusz) (601–608)
• Zachariasz (patriarcha Jerozolimy) (609–632)
• Modest (patriarcha Jerozolimy) (Modestus) (632–634)
• Sofroniusz I (patriarcha Jerozolimy) (634–638)
• Pyrrus (patriarcha Jerozolimy) (?)
• Anastazy II (patriarcha Jerozolimy) (Anastazjusz) (?–706)
• Jan V (patriarcha Jerozolimy) (706–735)
• Teodor I (patriarcha Jerozolimy) (745–770)
• Eliasz II (patriarcha Jerozolimy) (770–797)
• Jerzy (patriarcha Jerozolimy) (797–807)
• Tomasz I (patriarcha Jerozolimy) (807–820)
• Bazyli (patriarcha Jerozolimy) (820–838)
• Jan VI (patriarcha Jerozolimy) (838–842)
• Sergiusz I (patriarcha Jerozolimy) (842–844)
• Salomon (patriarcha Jerozolimy) (Solomon) (855–860)
• Teodozjusz (patriarcha Jerozolimy) (862–878)
• Eliasz III (patriarcha Jerozolimy) (878–907)
• Sergiusz II (patriarcha Jerozolimy) (908–911)
• Leoncjusz (patriarcha Jerozolimy) (912–929)
• Atanazy I (patriarcha Jerozolimy) (Atanazjusz) (929–937)
• Chrystodolus I (patriarcha Jerozolimy) (ok. 937)
• Agaton (patriarcha Jerozolimy) (950–964)
• Jan VII (patriarcha Jerozolimy) (964–966)
• Chrystodulos II (patriarcha Jerozolimy) (966–969)
• Tomasz II (patriarcha Jerozolimy) (969–978)
• Józef II (patriarcha Jerozolimy) (980–983)
• Orestes (patriarcha Jerozolimy) (983–1005)
• Teofil I (patriarcha Jerozolimy) (Teofilus) (1012–1020)
• Nicefor I (patriarcha Jerozolimy) (Niceforus) (1020–?)
• Joannicjusz (patriarcha Jerozolimy) (po 1020 – przed 1084)

• Kościół partykularny
• Pentarchia
• Łaciński patriarchat Jerozolimy
• Prawosławny patriarchat Jerozolimy
• Sobór jerozolimski
• Wieczernik