Kornyło Mandyczewski – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Wikary w parafii gr.-kat. Zarwanica proboszcz w parafii gr.-kat. Uhrynów administrator parafii Zarwanica i Dołhe | |
Okres sprawowania | 1853–1857 |
Proboszcz parafii gr.-kat. Nadwórna Dziekan dekanatu Nadwórna | |
Okres sprawowania | 1865–1914 |
Wyznanie | greckokatolickie |
Kościół | |
Prezbiterat | 1853 |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
poseł na Sejm Krajowy Galicji kadencja III, IV, V, VI, VII, VIII | |
Okres | od 20 sierpnia 1870 |
poseł do Rady Państwa kadencja VII, VIII, IX, X | |
Okres | od 28 września 1885 |
członek Rady Miejskiej w Nadwórnej | |
Okres | |
członek Rady Powiatu w Nadwórnej | |
Okres | |
Członek Wydziału Powiatowego w Nadwórnej | |
Okres | |
prezes Wydziału Powiatowego w Nadwórnej | |
Okres | |
Odznaczenia | |
Kornel Stanisław Mandyczewski (ukr. Корнило (Корнель) Мандичевський – Kornyło Mandyczewśkyj; ur. 8 sierpnia 1828 w Peczeniżynie, zm. 19 kwietnia 1914 w Nadwórnej) – greckokatolicki ksiądz, proboszcz i dziekan w Nadwórnej, staroruski polityk i działacz społeczny, prezes Wydziału Powiatowego w Nadwórnej, poseł na galicyjski Sejm Krajowy i do austriackiej Rady Państwa
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył szkołę ludową w Kołomyji i gimnazjum w Stanisławowie (1849)[1], następnie greckokatolickie Seminarium Duchowne we Lwowie[2]. Po otrzymaniu w 1853 święceń jako ksiądz greckokatolicki był w latach 1853-1857 wikarym w Zarwanicy (pow. Podhajce). Następnie proboszcz w Uhrynowie Dolnym w pow. stanisławowskim (1857-1862), administrator parafii w Zarwanicy (1862-1864) i w Dołhe w pow. trembowlańskim (1864-1865)[1][2]. Przez następne prawie 50 lata był proboszczem w Nadwórnej (1865-1914)[3]. W latach 1883–1914 pełnił także funkcję dziekana Dekanatu w Nadwórnej[1][2]. Od 1887 honorowy kanonik kapituły w Stanisławowie, a następnie honorowy radca konsystorza[2].
Był członkiem Rady Miejskiej w Nadwórnej (1868-1897)[1]. Prezes Miejskiej Rady Szkolnej w Nadwórnej[2]. W latach 1866–1914 z grupy gmin miejskich był członkiem Rady Powiatu i Wydziału Powiatowego w Nadwórnie. Pełnił funkcję zastępcy prezesa (1870-1872) i prezesa Wydziału Powiatowego (1875-1914)[2]. Był także od 1870 członkiem powiatowej komisji szacunkowej. Od 1877 członek Okręgowej Rady Szkolnej obejmującej powiaty bohorodczański i nadwórniański, od 1888 jej wiceprezes. Założyciel Powiatowej Kasy Oszczędności w Nadwórnej a także od 1895 prezes nadwórniańskiego oddziału Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego[2].
Aktywny politycznie, był działaczem ruchu staroruskiego i członkiem Ruskiej Narodnej Partii (RNP). Członek Towarzystwa im. Mychajła Kaczkowskiego. Reprezentował w niej kierunek antynacjonalistyczny, był zwolennikiem porozumienia z rządem i Polakami, w duchu kompromisu wypracowanego przez arcybiskupa Sylwestra Sembratowicza oraz namiestnika Kazimierza Badeniego[2],
Poseł do Sejmu Krajowego Galicji III kadencji (20 sierpnia 1870 - 26 kwietnia 1876), IV kadencji (8 sierpnia 1877 - 21 października 1882), V kadencji (15 września 1883 - 26 stycznia 1889), VI kadencji (10 października 1889 - 17 lutego 1894), VII kadencji (28 grudnia 1895 - 9 lipca 1901), VIII kadencji (28 grudnia 1901 - 12 października 1907), Był wybierany w kurii IV (gmin wiejskich) obwodu Stanisławów, z okręgu wyborczego Nr 31 Nadwórna-Delatyn[4][5]. Na terenie Sejmu działał w licznych komisjach, kilkakrotnie im przewodnicząc. W 1872 był Sekretarzem Izby[2].
Był także posłem do austriackiej Rady Państwa VII kadencji (28 września 1885 - 23 stycznia 1891), VIII kadencji (13 kwietnia 1891 - 22 stycznia 1897), IX kadencji (6 kwietnia 1897 - 7 września 1900), X kadencji (4 czerwca 1901 - 30 stycznia 1907). Był wybierany w kurii IV (gmin wiejskich) w okręgu wyborczym nr 22 (Stanisławów-Halicz-Bohorodczany-Sołotwina-Tłumacz-Tyśmienica-Ottynia-Nadwórna-Delatyn)[6]. Dzięki poparciu Sembratowicza i administracji rządowej zwyciężał w wyborach przeciwko kandydatom Centralnego Ruskiego Komitetu Wyborczego, w 1897 jego konkurentem był Julian Romanczuk. w 1900 Józef Karanowicz (ukraiński narodowy demokrata[7]) oraz radykał Iwan Borodajkiewicz[8]. W parlamencie austriackim w latach 1885-1897 był członkiem Klubu Ruskiego, przez pewien czas jego prezesem (1894-1897). Następnie należał Słowiańskiego Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Narodowego (1897-1901), Centrum Słowiańskiego (1901-1902) i Stowarzyszenia Słowiańskiego (1902-1907)[1]. Działał także w kilku komisjach, występując w obronie interesów gospodarczych i oświatowych Galicji Wschodniej oraz Cerkwi greckokatolickiej, szczególnie diecezji stanisławowskiej[2].
Od 1907 z powodu podeszłego wieku ograniczył swą działalność publiczną. Po śmierci pochowany w Nadwórnej.
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Odznaczony orderem Żelaznej Korony kl. III, honorowy obywatel Nadwórnej[2].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie duchownego greckokatolickiego, był synem Iwana Mandyczewskiego, proboszcza w Peczeniżynie[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Mandyczewski (Mandyčevs'kyj), Kornel (Kornylij) - Parlamentarier 1848-1918 online [30.05.2020]
- ↑ a b c d e f g h i j k Bolesław Łopuszański, Mandyczewski Kornel Stanisław (1828-1914), Polski Słownik Biograficzny, t. 19, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974, s.473-474
- ↑ Z żałobnej karty, „Kurjer Lwowski]”, nr 175 z 13 kwietnia 1914, s. 5.ANNO - wersja elektroniczna.
- ↑ Stanisław Grodziski: Sejm Krajowy Galicyjski 1861–1914. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993. ISBN 83-7059-052-7.
- ↑ Wykaz Członków Sejmu krajowego królestwa Galicyi i Lodomeryi, tudzież Wielkiego Księstwa Krakowskiego w roku 1870. Lwów, 1870.
- ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996, ISBN 83-7059-219-8
- ↑ Ruch wyborczy. „Kurjer Stanislawowski”, 790 (11 listopada 1900), s. 1.
- ↑ Wybór do Rady Państwa. „Kurjer Stanislawowski”, 796 (23 grudnia 1900), s. 1.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bolesław Łopuszański, Mandyczewski Kornel Stanisław (1828-1914), Polski Słownik Biograficzny, t. 19, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974, s.473-474