Koziegłówki (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Koziegłówki

gmina wiejska
1915–54 i 1973–76[1]
Państwo	Polska
Województwo	1919–39: kieleckie (II RP) 1945: kieleckie (PRL) 1945-50: śląskie 1950-53: katowickie 1953-54: stalinogrodzkie 1973–75: katowickie 1975–76: częstochowskie
Powiat	1915-26: będziński 1927-54: zawierciański 1973–75: myszkowski
Data powstania	2 sierpnia 1915 1 stycznia 1973
Data likwidacji	29 września 1954 15 stycznia 1976
Siedziba	1915–54: Koziegłówki 1973–76: Koziegłowy
Populacja (1974) • liczba ludności	5209[2]
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad 17
brak współrzędnych

Koziegłówki – dawna gmina wiejska, istniejąca w latach 1915–1954 roku oraz 1973–1976, głównie w woj. kieleckim, śląskim, katowickim, stalinogrodzkim i częstochowskim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą gminy były Koziegłówki^[3].

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Koziegłowy w powiecie będzińskim w guberni piotrkowskiej z siedzibą w mieście Koziegłowy, stanowiącym odrębną gminę miejską^[4][5][6]. W związku z pozbawieniem praw miejskich Koziegłów 19 maja^?/31 maja 1870 byłe miasto nie zostało włączone do gminy Koziegłowy, lecz do sąsiedniej gminy Rudnik Wielki^[7]. 2 sierpnia 1915, podczas I wojny światowej, niemieckie władze okupacyjne z gminy Rudnik Wielki wydzieliły miejscowość Koziegłowy wraz z koloniami Wyłągi, Koziegłowy, Reczek, Rozochacz i Świnie, tworząc z nich samodzielną gminę Koziegłowy. Natomiast aby uniknąć dwóch jednostek o tej samej nazwie, dotychczasową (wielowioskową) gminę Koziegłowy przekształcono w gminę Koziegłówki; jedynie folwark i domy mieszkalne Oczko z dotychczasowej gminy Koziegłowy włączono do nowo utworzonej gminy Poraj)^[8]. Podział ten zachował się po odzyskaniu przez Polskę niepodległości (tylko Oczko powróciło do gminy Koziegłówki)^[9][3].

Za II RP gmina Koziegłówki należała początkowo do powiatu będzińskiego w woj. kieleckim. 1 stycznia 1927 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego powiatu zawierciańskiego w tymże województwie^[10]. 4 listopada 1933 została podzielona na 14 gromad (sołectw) Gliniana Góra, Koziegłówki, Krusin, Lgota^[11], Markowice, Miłość, Mysłów, Oczko, Osiek, Postęp, Pustkowie Lgockie, Rzeniszów, Winowno i Wojsławice^[12].

Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączona do woj. śląskiego^[13] (od 6 lipca 1950 roku pod nazwą woj. katowickie^[14], a od 9 marca 1953 jako woj. stalinogrodzkie^[15]).

1 stycznia 1946 gromadę Lgota podzielono na trzy gromady – Lgota Górna, Lgota-Mokrzesz i Lgota-Nadwarcie^[16]; wyodrębniono też nową gromadę Koclin z części gromady Pustkowie Lgockie. 1 lipca 1952 roku gmina składała się zatem z 17 gromad: Gliniana Góra, Koclin, Koziegłówki, Krusin, Lgota Górna, Lgota Mokrzesz, Lgota Nadwarcie, Markowice, Miłość, Mysłów, Oczko, Osiek, Postęp, Pustkowie Lgockie, Rzenieszów, Winowno i Wojsławice^[17].

Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[18]. Jej obszar wszedł w skład pięciu nowych gromad: Cynków, Koziegłówki, Lgota Górna, Markowice i Osiek^[19]. 1 stycznia 1956 wszystkie te gromady weszły w skład nowo utworzonego powiatu myszkowskiego w tymże województwie^[20].

Gmina została reaktywowana 1 stycznia 1973 roku w powiecie myszkowskim w woj. katowickim, tym razem z siedzibą w mieście Koziegłowy^[21]. W jej skład weszło 12 sołectw: Gliniana Góra, Koziegłówki, Lgota Górna, Lgota-Mokrzesz, Lgota-Nadwarcie, Miłość, Mysłów, Nowa Kuźnica, Oczko, Osiek, Postęp i Rzeniszów^[22]. Należące dawniej (przed 1954) do gminy Koziegłówki sołectwa Koclin, Krusin, Markowice, Pustkowie Lgockie, Winowno i Wojsławice weszły w skład gminy Pińczyce.

1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. częstochowskiego^[23].

15 stycznia 1976 roku gmina została zniesiona przez połączenie ze znoszoną gminą Pińczyce oraz dotychczasową gminą Koziegłowy w nową gminę Koziegłowy^[24].