Koziegłówki (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Koziegłówki – dawna gmina wiejska, istniejąca w latach 1915–1954 roku oraz 1973–1976, głównie w woj. kieleckim, śląskim, katowickim, stalinogrodzkim i częstochowskim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą gminy były Koziegłówki^[3].

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Koziegłowy w powiecie będzińskim w guberni piotrkowskiej z siedzibą w mieście Koziegłowy, stanowiącym odrębną gminę miejską^[4][5][6]. W związku z pozbawieniem praw miejskich Koziegłów 19 maja^?/31 maja 1870 byłe miasto nie zostało włączone do gminy Koziegłowy, lecz do sąsiedniej gminy Rudnik Wielki^[7]. 2 sierpnia 1915, podczas I wojny światowej, niemieckie władze okupacyjne z gminy Rudnik Wielki wydzieliły miejscowość Koziegłowy wraz z koloniami Wyłągi, Koziegłowy, Reczek, Rozochacz i Świnie, tworząc z nich samodzielną gminę Koziegłowy. Natomiast aby uniknąć dwóch jednostek o tej samej nazwie, dotychczasową (wielowioskową) gminę Koziegłowy przekształcono w gminę Koziegłówki; jedynie folwark i domy mieszkalne Oczko z dotychczasowej gminy Koziegłowy włączono do nowo utworzonej gminy Poraj)^[8]. Podział ten zachował się po odzyskaniu przez Polskę niepodległości (tylko Oczko powróciło do gminy Koziegłówki)^[9][3].

Za II RP gmina Koziegłówki należała początkowo do powiatu będzińskiego w woj. kieleckim. 1 stycznia 1927 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego powiatu zawierciańskiego w tymże województwie^[10]. Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączona do woj. śląskiego^[11] (od 6 lipca 1950 roku pod nazwą woj. katowickie^[12], a od 9 marca 1953 jako woj. stalinogrodzkie^[13]).

1 lipca 1952 roku gmina składała się z 17 gromad: Gliniana Góra, Koclin, Koziegłówki, Krusin, Lgota Górna, Lgota Mokrzesz, Lgota Nadwarcie, Markowice, Miłość, Mysłów, Oczko, Osiek, Postęp, Pustkowie Lgockie, Rzenieszów, Winowno i Wojsławice^[14]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[15].

Gmina została reaktywowana 1 stycznia 1973 roku w powiecie myszkowskim w woj. katowickim, tym razem z siedzibą w mieście Koziegłowy^[16]. 1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. częstochowskiego^[17].

15 stycznia 1976 roku gmina została zniesiona przez połączenie ze znoszoną gminą Pińczyce oraz dotychczasową gminą Koziegłowy w nową gminę Koziegłowy^[18].