Kruchaweczka przydrożna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kruchaweczka przydrożna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kruchaweczkowate

Rodzaj

kruchaweczka

Gatunek

kruchaweczka przydrożna

Nazwa systematyczna
Psathyrella prona (Fr.) Gillet
Hyménomycètes (Alençon): 618 (1878)

Kruchaweczka przydrożna (Psathyrella prona (Fr.) Gillet – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Psathyrella, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus pronus[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał Claude-Casimir Gillet w 1878 r.[1]

Synonimy[2]

  • Agaricus pronus Fr. 1838
  • Coprinarius pronus (Fr.) Quél. 1886
  • Coprinarius pronus var. infidus (Quél.) Quél. 1886
  • Drosophila prona (Fr.) Quél. 1886
  • Psathyra prona (Fr.) G. Bertrand 1913
  • Psathyrella infida Quél. 1877
  • Psathyrella prona var. smithii Massee 1892
  • Psathyrella subatomata (J.E. Lange) Legon & A. Henrici 2005

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 1–2 cm, początkowo stożkowy, potem dzwonkowaty. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym błyszczący, ciemno szarobrązowy, w stanie suchym matowy, ochrowo-żółto-brązowy i promieniście prążkowany. Brzeg pokryty resztkami osłony[4].

Trzon

Wysokość 3 do 7 cm, grubość 2–3 mm. Powierzchnia o barwie od białawej do kremowej, pokryta białawymi włókienkami. Podstawa trzonu bulwiasta, jasnobrązowa[4].

Blaszki

Początkowo białawe, potem ciemno fioletowo-brązowe z czerwonawymi ostrzami

Miąższ

Białawo-szarobrązowy, cienki. Smak łagodny, zapach nieprzyjemny[4].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Znane jest występowanie Psathyrella prona w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Nowej Zelandii[5]. Władysław Wojewoda w swoim zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje liczne stanowiska z uwagą, że jest to gatunek pospolity[3]. Kilka nowych stanowisk znajduje się w internetowym atlasie grzybów. Jest w nim zaliczony do gatunków rzadkich i wartych objęcia ochroną[6].

Saprotrof. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, w parkach, na obrzeżach dróg, polanach leśnych, pastwiskach. Rozwija się na oborniku, kompoście i odchodach zwierząt roślinożernych[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-18] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-12-18] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c Kleine grasfranjehoed (Psathyrella prona) [online] [dostęp 2020-12-18] (ang.).
  5. Psathyrella+prona [online], Discover Life [dostęp 2020-12-18] (ang.).
  6. Aktualne stanowiska Psathyrella prona w Polsce [online] [dostęp 2020-12-18] (ang.).