Leon Pszonczak – Wikipedia, wolna encyklopedia

Leon Tadeusz Pszonczak
Ilustracja
kapitan administracji kapitan administracji
Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1893
Lwów

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Komenda Miasta Kraków

Stanowiska

kierownik referatu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons

Leon Tadeusz Pszonczak[a] (ur. 26 czerwca 1893 Lwowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 26 czerwca 1893 we Lwowie, w rodzinie Jana i Heleny z Unoltów[2]. Absolwent szkoły powszechnej i seminarium nauczycielskiego z maturą w Stanisławowie.

Przed wybuchem I wojny światowej był członkiem Polskiej Młodzieży Niepodległościowej i „Strzelca”, po wybuchu wojny wstąpił do Legionów Polskich. Otrzymał przydział do 2 pułku piechoty. Służył w nim aż do przejścia II Brygady na Ukrainę. Ukończył szkołę podchorążych w Zambrowie. Członek POW. Brał udział w rozbrajaniu wojsk austriackich w Krakowie i Bochni[3].

Wstąpił do Wojska Polskiego w 1918 roku. Walczył z Ukraińcami pod Lwowem. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w 4 pułku piechoty Legionów. Za wybitne zasługi bojowe w czasie wojny został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku i w 1922 roku został zweryfikowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. Służył dalej w 4 pp Leg.[4]. W 1924 roku został przeniesiony do 3 pułku piechoty Legionów. W 1925 roku został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku[5].

Delegacja 20 pp wręcza prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu odznakę pułkową; Leon Pszonczak 2. z prawej

W 1928 roku służył w 15 pułku piechoty „Wilków” w Dęblinie. Na początku lat 30. został odznaczony Krzyżem Niepodległości i w 1932 roku służył w Krakowie w 20 pułku piechoty Ziemi Krakowskiej jako dowódca kompanii i adiutant pułku. W 1934 roku razem z ówczesnym dowódcą pułku podpułkownikiem Kazimierzem Brożkiem uczestniczył na Wawelu we wręczeniu prezydentowi Ignacemu Mościckiemu odznaki pułku[6]. W 1937 roku został przeniesiony do Komendy Miasta Kraków.

W momencie wybuchu II wojny światowej Tadeusz Pszonczak był w stanie spoczynku. Po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[7]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2763[3][2].

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[8] – mianował go pośmiertnie na stopień majora[9][10]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[11][12][13].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W sierpniu 1931 ogłoszono sprostowanie imion i daty urodzenia kpt. piech. Tadeusza Leona Pszonczaka z „Tadeusz Leon ur. 30 czerwca 1892” na „Leon Tadeusz ur. 26 czerwca 1893”[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 258.
  2. ↑ a b c d e f Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 437.
  3. ↑ a b Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 235.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1923 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 134, 431.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1928 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 31, 216.
  6. ↑ Zbiory NAC.
  7. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  8. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  9. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 53 [dostęp 2024-10-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  10. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  11. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  12. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  13. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  14. ↑ Dekret Naczelnika Państwa L. 11310 V.M. Adj. Gen. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 6, s. 226)
  15. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
  16. ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 98.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leon_Pszonczak&oldid=74903289”