Lhota pod Strání – Wikipedia, wolna encyklopedia

Lhota pod Strání
Ilustracja
Krzyż z piaskowca
Państwo

 Czechy

Kraj

 hradecki

Kod pocztowy

500 02

Tablice rejestracyjne

H

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Lhota pod Strání”
Położenie na mapie kraju hradeckiego
Mapa konturowa kraju hradeckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Lhota pod Strání”
Położenie na mapie Hradec Králové
Mapa konturowa Hradec Králové, na dole znajduje się punkt z opisem „Lhota pod Strání”
Ziemia50°11′00″N 15°50′45″E/50,183333 15,845833

Lhota pod Strání – część hradeckich dzielnic Třebeš oraz Moravské Předměstí, leżących w dolinie pod Wzgórzem Św. Jana.

Geografia i przyroda

[edytuj | edytuj kod]

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Lhota pod Strání jest położona na obszarze Kotliny Czeskiej, pod Wzgórzem Św. Jana w kierunku centrum miasta. Jej współrzędne geograficzne: 50° 11' 0.205" długości geograficznej wschodniej oraz 15° 50' 44.73" szerokości geograficznej północnej (krzyż i dzwonniczka słupowa).

Hydrologia

[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość leży w dorzeczu Łaby, ale nie ma większych cieków wodnych. Największym ciekiem jest bezimenny dopływ Svodnicy Zámostskiej, wypływający z lasów pod Malšovicami i uchodzący do Łaby na terenie dzielnicy Třebeš.

Geologia

[edytuj | edytuj kod]

Od Wzgórza Św. Jana przeważają młodsze piętra kredy - koniak oraz santon, które w kierunku dzielnicy Třebeš, pokryte są w dużej mierze kamiennymi i kamienno-ilastymi osadami czwartorzędnymi, oraz na obszarach wokół małych cieków osadami aluwialnymi z tego samego okresu geologicznego.

Fauna i flora

[edytuj | edytuj kod]

Lokalna fauna i flora składa się z typowych gatunków Europy Środkowej. Znaczną powierzchnię dziś stanowią tereny zabudowane.

Szkoła podstawowa „Sion“ na ulicy Kyjovskiej

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności

[edytuj | edytuj kod]
Rok 1654 1748 1833 1843 1910
Liczba ludności  11[1]  9  156  154[2]  156[3]

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś była zamieszkana już w czasach prehistorycznych, o czym świadczą liczne znaleziska archeologiczne. Najczęściej znajdowano w jej okolicy neolityczne kamienne topory. We wczesnym średniowieczu znajdowała się w tym miejscu miejscowość Hrdlořezy, która została w 1395 r. przyłączona przez Wacława IV do miasta Hradca Králové. Ostatnia wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1451 r.

W tym czasie istniała w jej okolicy nowa miejscowość - Lhotka u Hrdlořez. W 1495 r. wybuchł konflikt pomiędzy miastem i Vojislavem z Kunčí związany z ciągłymi sporami o własność tej wsi. Spór ostatecznie zakończył się wygraną miasta, ponieważ udowodniono, że ten teren uzyskano w sposób nieuczciwy dzięki wsparciu króla Władysława.

W 1506 r. wieś nosi nazwę Lhotka, dwanaście lat później Lhota oraz w 1523 r. Lhota Hrdlová. Otrzymała tę nazwę, ponieważ w pobliżu niej znajdowała się miejska szubienica, która została zburzona dopiero 18 sierpnia 1788 r.[4]To samo pochodzenie ma też inna późniejsza nazwa - Lhota za šibenicí, która po raz pierwszy w dokumentach występuje w 1541 r.

Na lata 15461547 przypada bunt miast królewskich, które sprzeciwiły się udziałowi w tłumieniu wojny ze Związkiem Szmalkaldzkim w Niemczech. Wśród nich był również Hradec Králové. Bitwa pod Muhlbergiem w 1547 r. stała się przyczyną upadku ruchu powstańczego. Majątki miasta zostały skonfiskowane i wieś została odzyskana dopiero w 1549 r.

Obecną nazwę – Lhota pod Strání – miejscowość nosiła od 1614 r. W tym czasie tutaj znajdowała się karczma mieszczanina hradeckiego Jana Jiskry ze Sobinca. Później przyszła wojna trzydziestoletnia i w 1636 r. Lhota została spalona przez wojska saskie[5]. W wyniku tego została bardzo zniszczona i uległa wyludnieniu. Od tego czasu nosiła imię Lhota spálená. W 1654 r. nie była już zamieszkana. W drugiej połowie XVII w. nosiła nazwę Lhota Stránská. Dopiero w 1710 r. mieszkało tutaj 3 chłopów, 6 chałupników oraz 1 parobek.

Wybuch wojny o sukcesję austriacką ponownie zagroził rozwojowi miejscowości. W 1745 r. Lhota została siedzibą dowódcy wojsk austriackich Karola Lotaryńskiego[6] oraz w 1758 r. przybyła tutaj armia pruska pod dowództwem króla Fryderyka II i założyła umocniony obóz.[7]. W 1772 r. miejscowość została wcielona do nowo utworzonej parafii przy kościele św. Antoniego.

Wieś miała swego sołtysa. W 1795 r. został nim Václav Kotek. Jego wynagrodzenie ustalone zostało w stałej wysokości 12 zł. W 1831 r. był to Václav Mach, w 1839 r. Josef Košťál i w 1840 r. Josef Vacek. Siedem lat później Jan Dvorský poprosił o zwolnienie ze stanowiska sołtysa. Ale nikt nie wyrażał najmniejszego zainteresowania tym stanowiskiem. Dlatego ta funkcja została przekazana w ręce Jana Pochyby, sołtysa novohradeckiego[8]. W 1848 r. zasiadał jako sołtys Josef Pešek.

Moravské Předměstí

W 1842 r. Jan Hanke zbudował mały młyn, który był zależny od źródła Rozárka na Wzgórzu Św. Jana i w 1855 r. został rozebrany, a pozostała tylko jego przybudowa domowa. Siedem lat później Lhota przestała być podporządkowana miastu Hradec Králové. Wraz z miejscowościami Třebeš i Kopec Sv. Jana została stworzona wspólna gmina polityczna oraz katastralna. Lhota została jej osiedlem i w jej ramach pozostała do momentu połączenia z miastem Hradec Králové. W 1940 r. osiedle dostało od miasta nowy wóz strażacki[9]. Kilka lat później (po 1950 r.) osiedle zniknęło w związku z budową nowego zespołu mieszkaniowego Moravské Předměstí, z którego powstała nowa dzielnica miasta.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Krzyż z piaskowca z 1857 r.
  • Dzwonniczka z dzwonkiem z 1919 r.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Gazeta Pochodeň, 5.-6 sierpnia 1967
  2. František Palacký, Popis králowstwí českého čili podrobná poznamenání wšech dosawadních krajůw, panstwí, statkůw, měst, městeček a wesnic, někdejších hradůw a twrzí, též samot a zpustlých osad mnohých w zemi České, s udáním jejich obywatelstwa dle popisu r. MDCCCXLIII, Praha 1848
  3. Seznam míst v království Českém. Sestaven na základě úředních dat k rozkazu c.k. místodržitelství, Praha 1913
  4. Jiří Malina, Královéhradecké obrázky 1. díl, Hradec Králové 2005, ISBN 80-903021-2-2
  5. Zdeněk Doubek, Pohled do historie Nového Hradce Králové, Helena Rezková, wyd. 1. vyd, Vlkov: H. Rezková, 2010, ISBN 978-80-904449-0-4, OCLC 703550014.
  6. Václav Vladivoj Tomek, Místopisné paměti města Hradce Králové, Praha 1885
  7. J. J. Solař, Dějepis Hradce Králové n. Labem a biskupství hradeckého, Praha 1870
  8. František Pitaš, Obec Nový Hradec Králové. Na paměť 150letého trvání městyse, Nový Hradec Králové 1922
  9. Czasopismo Královéhradecko, 15 marca 1940