Marchew czarna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Marchew czarna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

marchew

Gatunek

marchew zwyczajna

Podgatunek

marchew uprawna

Odmiana

Marchew czarna

Nazwa systematyczna
Daucus carota L. subsp. sativus (Hoffm.) Arcang. var. atrorubens Alef[3].
Landw. Fl. 161. 1866

Marchew czarna (Daucus carota subsp. sativus var. atrorubens Alef) – odmiana podgatunku uprawnego marchwi zwyczajnej pochodząca z Azji i tam uprawiana od czasów starożytnych. Sprowadzona do Europy w XIII i XIV wieku, była uprawiana przez kilka wieków, do czasu aż została wyparta przez odmiany o korzeniu pomarańczowym, wyhodowane w Holandii[4].

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Niektóre odmiany uprawne to:

  • 'Purple Haze F1',
  • 'Deep Purple F1'.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Na rynku polskim warzywo nie jest właściwie znane w formie świeżej. Od początku XXI wieku stosuje się natomiast preparaty antocyjanowe, importowane z zagranicy. Służą one jako barwniki do napojów, win, dżemów, jogurtów, słodyczy, sosów, konserw, deserów gotowych, ciastek oraz tabletek.

Tradycyjny napój turecki şalgam przygotowuje się m.in. ze sfermentowanego soku z czarnej marchwi[5].

Wartości odżywcze
Czarna marchew zawiera dużo acylowanych antocyjanów. Ma też więcej niż marchew pomarańczowa karotenoidów (m.in. beta-karotenu i luteiny) oraz związków fenolowych. Jest ponadto bogatym źródłem błonnika.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-04-13] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-04-12].
  4. Zbigniew Borna (red.): Szczegółowa uprawa warzyw. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1973, s. 102-104.
  5. Iza: şalgam. 2012–. [dostęp 2012-02-05]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dorota Witrowa-Rajchert, Anna Bawoł, Janusz Czapski, Marcin Kidoń, Właściwości sorpcyjne suszonej czarnej marchwi, w: Nowe trendy w agrofizyce, Komitet Agrofizyki PAN, Wydawnictwo Naukowe FRNA, Lublin, 2008, s.68, ISBN 978-83-60489-07-9
  • Ryszard Zadernowski, Beata Piłat, Sylwester Czaplicki, Dorota Ogrodowska, Characteristics of the Black Carrot (Daucus Carota ssp. Sativus var. Atrorubens Alef), w: Polish Journal of Natural Sciences, tom 25, numer 4, grudzień 2010, ss. 438-443, ISSN 1643-9953