Medal za Długoletnią Służbę w Armii i Dobre Zachowanie – Wikipedia, wolna encyklopedia
Awers | |
Baretka wojskowa aktualna | |
Baretka armii lądowej do 1930 | |
Baretka wschodnio- i zachodnioafrykańska | |
Baretka przylądkowa | |
Baretka natalska | |
Baretka zamorska | |
Baretka ulsterska | |
Ustanowiono | |
---|---|
Dewiza | FOR LONG SERVICE AND GOOD CONDUCT (ZA DŁUGOLETNIĄ SŁUŻBĘ I DOBRE ZACHOWANIE) |
Powyżej | |
Poniżej | Medal za Chwalebną Służbę w Indiach (dla armii indyjskiej) |
Medal za Długoletnią Służbę w Armii i Dobre Zachowanie (ang. Army Long Service and Good Conduct Medal[1]) – brytyjskie odznaczenie wojskowe, ustanowione dla armii lądowej w 1830 przez króla Wilhelma IV Hanowerskiego[2][3].
Wersja podstawowa
[edytuj | edytuj kod]Przyznawany był żołnierzom za służbę wojskową sprawowaną bez zarzutu: początkowo było to 21 lat w piechocie lub 20 lat w kawalerii. Noszony był na karmazynowej wstążce do 1915[4], kiedy to, ze względu na podobieństwo kolorystyki do Krzyża Wiktorii, dodano wzdłuż brzegów wstążki białe paski[3].
W 1930 dodadno dodano okucie w postaci dolnej belki na wstążce z napisem REGULAR ARMY[5] dla brytyjskich regularnych wojsk lądowych, a dla stałych sił zbrojnych służących w krajach Brytyjskiej Wspólnoty Narodów na dolnej belce pojawiła się nazwa kraju docelowego[3], np. wojska kanadyjskie noszą napis CANADA, wojska nowozelandzkie – NEW ZEALAND, wojska indyjskie – INDIA.
W tej wersji jest znany pod nazwą Medal za Długoletnią Służbę w Wojsku i Dobre Zachowanie (Military Long Service and Good Conduct Medal). W szczególnych przypadkach mogli medal otrzymać również oficerowie. Od 1944 posiadacze medalu, którzy od momentu jego otrzymania przesłużyli 18 lat, otrzymywali dodatkowe okucie wstążki. W 1955 dopuszczono kobiety do otrzymywania medalu[5].
Podstawowe wersje medalu w kolejnych latach | ||||
typ I 1830–1837 | typ II 1830–1837 | typ I 1837–1901 | typ II 1837–1901 | typ III 1837–1901 |
typ IV 1837–1901 | 1901–1910 | 1910–1915 | 1915–1930 | 1930–1936 |
typ I 1936–1952 | typ II 1936–1952 | typ I od 1952 | typ II od 1952 |
Niektóre wersje dla stałych wojsk zamorskich | ||||
kanadyjska 1930–1936 | kanadyjska 1936–1952 | kanadyjska od 1952 | nowozelandzka 1936–1952 | nowozelandzka od 1952 |
Wersje kolonialne i specjalne
[edytuj | edytuj kod]Dla niektórych brytyjskich dominiów i kolonii tworzono nieco odmienne wersje. Na rewersie medalu, u góry pojawiły się dodatkowe nazwy kolonii, a na karmazynowej wstążce umieszczono wąskie, pionowe, różnokolorowe paski ciągnące się wzdłuż środka:
- dla Australii – ciemnozielony,
- dla Nowej Południowej Walii – jasnoniebieski,
- dla Queensland – jasnoniebieski,
- dla Tasmanii – różowy,
- dla Przylądka Dobrej Nadziei – pomarańczowy
- dla Natalu – pomarańczowy,
- dla Kanady – biały,
- dla Nowej Zelandii – zielony,
- dla Wiktorii – szeroki biały,
- dla Nowej Gwinei – jasnoniebieski (na szkarłatnej wstążce)[3].
Niektóre odmiany kolonialne | ||||
przylądkowa 1895–1901 | przylądkowa 1901–1910 | natalska 1901–1910 | australijska 1901–1910 | kanadyjska 1901–1910 |
Wszystkie kolonialne odmiany zostały zniesione ustanowieniem medalu dla Stałych Sił Zamorskich (Permanent Overseas Forces) w 1910, gdzie na karmazynowej wstążce umieszczono wzdłuż środka niebieski pasek wewnątrz dwóch białych pasków[3]. W 1930 zaprzestano nadań tego rodzaju medalu, a w jego miejsce nadawano
Obie wersje medalu | |
w 1910 | 1910–1930 |
Dla Królewskich Sił Granicznych Afryki Zachodniej oraz wschodnioafrykańskich Strzelców Afrykańskich Króla ustanowiono medale z nazwą formacji na rewersie (ROYAL WEST AFRICAN FRONTIER FORCE lub KING'S AFRICAN RIFLES) i zielonym paskiem wzdłuż środka karmazynowej wstążki[3].
W Indiach Brytyjskich od 1848 przyznawano nieco odmienną wersję dla Europejczyków służących w armii indyjskiej, aż do 1873 kiedy to podjęto decyzję, że Europejczycy będą otrzymywać ten sam medal co armia brytyjska. W 1888 tubylcy otrzymali prawa do swojego, nieco odmiennego w wyglądzie awersu i rewersu medalu, noszonego na takiej samej wstążce[2].
Wybrane odmiany medalu dla armii indyjskiej | |||
dla Hindusów 1888–1901 | dla Europejczyków 1848–1873 | dla Europejczyków 1930–1936 | dla Europejczyków 1936–1952 |
W Kanadzie medal zastąpiono Odznaką Kanadyjskich Sił Zbrojnych w 1950, a w ZPA – Medalem Johna Charda i Medalem Unii[3].
W latach 1982–2006 istniała jeszcze wersja przeznaczona tylko dla Regimentu Obrony Ulsteru (Ulster Defence Regiment), gdzie na karmazynowej wstążce z białymi brzegami umieszczono pośrodku wąski, czarny pasek. Na metalowej belce u dołu wstążki umieszczano napis U.D.R.[6].
W kolejności starszeństwa
[edytuj | edytuj kod]Obecnie, w kolejności starszeństwa brytyjskich odznaczeń na rok 2019, różne wersje medalu przeplatają się z różnymi wersjami medali przyznawanymi za podobne zasługi czy osiągnięcia w różnych rodzajach wojsk[7]:
- Medal Służby Kampanii Skumulowanych
- Medal za Długoletnią Służbę w Armii i Dobre Zachowanie
- Medal za Długoletnią Służbę w Marynarce Wojennej i Dobre Zachowanie
- Medal za Chwalebną Służbę w Marynarce Wojennej (za 1918-1928)
- Medal za Długoletnią Służbę i Dobre Zachowanie w Indiach (dla Europejczyków w armii indyjskiej)
- Medal za Chwalebną Służbę w Indiach (dla Europejczyków w armii indyjskiej)
- Medal za Chwalebną Służbę dla Królewskiej Piechoty Morskiej (za 1849-1947)
- Medal za Chwalebną Służbę w Królewskich Siłach Powietrznych (za 1918-1928)
- Medal za Długoletnią Służbę i Dobre Zachowanie w Królewskich Siłach Powietrznych
- Medal za Długoletnią Służbę i Dobre Zachowanie dla Regimentu Obrony Ulsteru
- Medal za Długoletnią Służbę i Dobre Zachowanie w Indiach (dla armii indyjskiej)
- Medal za Długoletnią Służbę i Dobre Zachowanie dla Królewskich Sił Granicznych Afryki Zachodniej
- Medal za Długoletnią Służbę i Dobre Zachowanie dla Królewskich Sił Zbrojnych Sierra Leone
- Medal za Długoletnią Służbę i Dobre Zachowanie dla Królewskich Strzelców Afrykańskich
- Medal za Chwalebną Służbę w Indiach (dla armii indyjskiej)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1939, s. 571-576, 589-595.
- ↑ a b John Horsley Mayo: Medals and decorations of the British Army and Navy. T. II. Westminster 1897, s. 468-470, 480-482 (ang.)
- ↑ a b c d e f g H. Taprell Dorling: Ribbons and Medals. Naval, Military, Air Force and Civil. Londyn 1960, s. 114-118 (ang.)
- ↑ Guido Rosignoli: Ribbons of Orders, Decorations and Medals. Nowy Jork 1976, s. 119, 121 (ang.)
- ↑ a b Alec A. Purves: Collecting Medals and Decorations. 1971, s. 141-146, 148-149 (ang.)
- ↑ Peter Duckers: British Military Medals. A Guide for the Collector and Family Historian. South Yorkshire 2013 (ang.)
- ↑ "Order of wear". The London Gazette (Supplement). No. 1. 11 January 2019. s. 327-328 (ang.)