French
DeutschMiasta metropolitalne Włoch – Wikipedia, wolna encyklopedia
Miasto metropolitalne jest jednym z lokalnych organów terytorialnych określonych w Konstytucji Włoch, w art. 114, po reformie z 2001 roku (Ustawa konstytucyjna nr 3/2001)[a].
Ustawa z dnia 7 kwietnia 2014 roku nr 56[1] zawierająca „Przepisy o miastach metropolitalnych, prowincjach, związkach i połączeniach gmin” reguluje jej utworzenie w zastępstwie prowincji[2] jako organu rozległego obszaru, chociaż dotyczy regionów ze statutem zwykłym.
Organy te mają swoje siedziby także w regionach o specjalnym statusie, czyli Sardynii i Sycylii.
Lista miast metropolitalnych
[edytuj | edytuj kod]We Włoszech jest czternaście miast metropolitalnych. Poniżej przedstawiono dane dotyczące populacji[3][4][5], powierzchnię, gęstość zaludnienia, liczbę gmin i region czternastu miast metropolitalnych.
| Nazwa miasta metropolitarnego | Skrót | Region | Powierzchnia (km²) | Populacja | Gęstość zaludnienia (os./km²) | Liczba gmin | Data utworzenia |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bari | BA | Apulia | 3863 | 1 225 048 | 317 | 41 | 8 kwietnia 2014[b] |
| Bolonia | BO | Emilia-Romania | 3702 | 1 014 124 | 274 | 55 | 8 kwietnia 2014[b] |
| Cagliari | CA | Sardynia | 1249 | 420 364 | 337 | 17 | 4 lutego 2016[c] |
| Florencja | FI | Toskania | 3514 | 988 194 | 281 | 41 | 8 kwietnia 2014[b] |
| Genua | GE | Liguria | 1834 | 816 606 | 445 | 67 | 8 kwietnia 2014[b] |
| Katania | CT | Sycylia | 3574 | 1 074 434 | 301 | 58 | 4 sierpnia 2015 |
| Mediolan | MI | Lombardia | 1575 | 3 228 006 | 2050 | 133 | 8 kwietnia 2014[b] |
| Mesyna | ME | Sycylia | 3226 | 600 180 | 184 | 108 | 4 sierpnia 2015 |
| Neapol | NA | Kampania | 1179 | 2 959 932 | 2528 | 92 | 8 kwietnia 2014[b] |
| Palermo | PA | Sycylia | 5009 | 1 204 189 | 240 | 82 | 4 sierpnia 2015 |
| Reggio Calabria | RC | Kalabria | 3210 | 518 699 | 162 | 97 | 7 sierpnia 2016 |
| Rzym | RM | Lacjum | 5363 | 4 227 059 | 788 | 121 | 8 kwietnia 2014[b] |
| Turyn | TO | Piemont | 6827 | 2 204 632 | 323 | 312 | 8 kwietnia 2014[b] |
| Wenecja | VE | Wenecja Euganejska | 2473 | 835 895 | 338 | 44 | 8 kwietnia 2014[b] |
Dodatkowe miasta metropolitalne
[edytuj | edytuj kod]Oprócz miast metropolitalnych, we Włoszech funkcjonują także nowe jednostki administracyjne, które tak naprawdę nie są miastami metropolitalnymi: wolne konsorcja miejskie (na Sycylii) oraz regionalne organy decentralizacyjne (we Friuli-Wenecji Julijskiej).
Wolne konsorcja miejskie są wielkoobszarowymi organami terytorialnymi posiadającymi autonomię ustawową, regulacyjną, administracyjną, podatkową i finansową. Natomiast regionalne organy decentralizacyjne są organami funkcjonalnymi regionu Friuli-Wenecja Julijska o specjalnym statusie.
Wolne konsorcja miejskie
[edytuj | edytuj kod]| Nazwa wolnego konsorcjum miejskiego | Skrót | Region | Powierzchnia (km²) | Populacja | Gęstość zaludnienia (os./km²) | Liczba gmin | Data utworzenia |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Agrigento | AG | Sycylia | 3052.59 | 412 472[6] | 135.12 | 43 | 4 sierpnia 2015 |
| Caltanissetta | CL | 2138.37 | 248 699[6] | 116.3 | 22 | 4 sierpnia 2015 | |
| Enna | EN | 2574.7 | 153 589[6] | 59.65 | 20 | 4 sierpnia 2015 | |
| Ragusa | RG | 1623.89 | 319 350[7] | 196.66 | 12 | 4 sierpnia 2015 | |
| Syrakuzy | SR | 2124.13 | 383 321[7] | 180.46 | 21 | 4 sierpnia 2015 | |
| Trapani | TP | 2469.62 | 411 727[6] | 166.72 | 25 | 4 sierpnia 2015 |
Regionalne organy decentralizacyjne
[edytuj | edytuj kod]| Nazwa regionalnego organu decentralizacyjnego | Skrót | Region | Powierzchnia (km²) | Populacja | Gęstość zaludnienia (os./km²) | Liczba gmin | Data utworzenia |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gorycja | GO | Friuli-Wenecja Julijska | 467.14 | 139 346[8] | 298.3 | 25 | 1 lipca 2019 |
| Pordenone | PN | 2275.42 | 312 062[8] | 106.64 | 50 | 1 lipca 2019 | |
| Triest | TS | 212.51 | 234 457[8] | 1103.28 | 6 | 1 lipca 2019 | |
| Udine | UD | 4969.30 | 529 940[9] | 137.14 | 134 | 1 lipca 2019 |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Republika Włoska składa się z gmin, prowincji, miast metropolitalnych, regionów i państwa (jak podaje art. 114 Konstytucji Włoch).
- ↑ a b c d e f g h i Funkcjonuje od 1 stycznia 2015 roku.
- ↑ Funkcjonuje od 1 stycznia 2017 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gazzetta Ufficiale, LEGGE 7 aprile 2014, n. 56 [online], www.gazzettaufficiale.it [dostęp 2024-08-07] (wł.).
- ↑ Gazzetta Ufficiale, LEGGE 7 aprile 2014, n. 56 art. 1 comma 16 [online], www.gazzettaufficiale.it [dostęp 2024-08-07] (wł.).
- ↑ ISTAT, Bilancio demografico mensile e popolazione residente per sesso, anno 2023 [online], demo.istat.it [dostęp 2024-08-07] (wł.).
- ↑ CITTÀ METROPOLITANE D’ITALIA, COME CAMBIANO I TERRITORI E LE SCELTE DEGLI ITALIANI [online] [dostęp 2024-08-07] (wł.).
- ↑ Città Metropolitane per popolazione [online], Tuttitalia.it [dostęp 2024-08-07] (wł.).
- ↑ a b c d ISTAT, Bilancio demografico mensile anno 2022 (dati provvisori) [online], demo.istat.it [dostęp 2024-08-07] (wł.).
- ↑ a b ISTAT, Bilancio demografico mensile anno 2023 (dati provvisori) [online], demo.istat.it [dostęp 2024-08-07] (wł.).
- ↑ a b c Dato ISTAT, Popolazione residente al 30 settembre 2017, ultimo giorno di operatività dell'ente [online], demo.istat.it [dostęp 2024-08-07] (wł.).
- ↑ Dato ISTAT, Popolazione residente al 31 marzo 2018 [online], demo.istat.it [dostęp 2024-08-07] (wł.).