Michał Murmyłło – Wikipedia, wolna encyklopedia

Michał Murmyłło
Żubr, Muzyczka
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

21 września 1894
Czernielów Mazowiecki

Data i miejsce śmierci

1944 (?)
Warszawa (?)

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Polska Organizacja Wojskowa
Armia Krajowa

Jednostki

15 Pułk Piechoty „Wilków”
Oddział V Sztabu Generalnego
201 pułk piechoty
Batalion Manewrowy
22 Pułk Piechoty
7 Pułk Piechoty Legionów AK „Garłuch”

Stanowiska

komendant obwodu POW
dowódca kompanii
komendant powiatowy PW
dowódca batalionu AK

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej

Michał Murmyłło, także Murmyło, ps. „Żubr”, „Muzyczka” (ur. 21 września 1894, zm. 1944?) – kapitan piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 21 września 1894[1] w Czernielowie Mazowieckim jako syn Jana (ur. 1865, zm. 1939) i Marii Ratowskiej (ur. 1869, zm. 1920). Uczył się w Cesarsko-Królewskim Wyższym Gimnazjum w Tarnopolu, gdzie należał do XII Polskiej Drużyny Strzeleckiej. Był założycielem i pierwszym prezesem tarnopolskiego „Zarzewia”. Po wybuchu I wojny światowej (1914) skierowany do powiatu zbaraskiego celem kontynuowania pracy niepodległościowej. Jeszcze w pierwszym roku wojny wzięty do rosyjskiej niewoli, z której został oswobodzony w połowie następnego roku przez wojska austro-węgierskie. W c. i k. armii odbywał następnie służbę wojskową. Na przełomie lat 1918/1919 działał w POW. Początkowo organizował Obwód Zbaraż POW, następnie (do maja 1919) jako komendant stał na czele Obwodu Tarnopol Polskiej Organizacji Wojskowej (podległy mu teren obejmował powiaty: tarnopolski - z wyłączeniem miasta, zbaraski i skałacki)[2]. Dowodzona przez niego grupa bojowa uwolniła z więzienia między innymi Józefa Gigiel-Melechowicza (późniejszego pułkownika Wojska Polskiego)[3]. Według części źródeł służył również w Legionach Polskich[4].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej dowodząc kompanią zorganizowaną z byłych podkomendnych z POW. W kwietniu 1920 skierowany na Warmię[3]. W pierwszej dekadzie czerwca 1920 ogłoszono przeniesienie ppor. piech. Michała Murmyłło z 15 pułku piechoty do Ministerstwa Spraw Wojskowych - Oddziału V Sztabu Generalnego[5]. Następnie przeniesiony do 201 pułku piechoty[6]. Od połowy trzeciej dekady lipca tr. ponownie na froncie. Uczestnik tzw. „buntu Żeligowskiego”[3].

Po zakończeniu wojny z bolszewikami służył nadal w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. Mieszkał wówczas w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu 19[3].

Na dzień 1 czerwca 1921 w randze podporucznika pozostawał etatowym oficerem 15 pułku piechoty, pełniąc w tym czasie służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów” (na oddelegowaniu)[7].

Następnie awansowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[8][9]. W latach 1923-1924 został odnotowany w tymże stopniu w obsadzie 15 pułku piechoty z Dęblina. Pozostawał wówczas oficerem rezerwowym zatrzymanym w służbie czynnej[10][11].

Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 19 marca 1928 został awansowany do rangi kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 124. lokatą wśród oficerów piechoty[12][13][14]. W roku 1928 pełnił już służbę w batalionie manewrowym z Rembertowa[15]. W 1930 jako oficer rembertowskiego batalionu zajmował 1627. lokatę łączną na liście starszeństwa kapitanów piechoty[16].

W marcu 1931 ogłoszono jego przeniesienie z batalionu manewrowego do 22 pułku piechoty z Siedlec[17]. W sierpniu tegoż roku poinformowano o zatwierdzeniu kpt. Murmyłło (jako oficera 22 pp) na stanowisku komendanta powiatowego PW w Łukowie[18].

Z dniem 1 listopada 1931 został przydzielony w korpusie oficerów piechoty (bez prawa do należności za delegację), na okres 6 miesięcy, z 22 pułku piechoty do dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych (z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego)[19]. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych odbył przeszkolenie administracyjne. W początkach 1932 nadal był wykazywany jako oficer etatowy 22 pułku piechoty[20].

Zarządzeniem Prezydenta RP z 9 lipca 1932 kpt. Michał Murmyłło został przeniesiony (w korpusie oficerów piechoty) z dniem 31 maja 1932 z dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych do rezerwy, ze starszeństwem od 1 stycznia 1928 i 1,37. lokatą - z równoczesnym przeniesieniem do 14 pułku piechoty[21]. W czerwcu 1932 objął stanowisko starosty powiatu włocławskiego[22][23]. Jako starosta, z urzędu pełnił jednocześnie funkcję przewodniczącego Wydziału Powiatowego i Sejmiku Powiatowego. Zaangażowany w sprawy lokalne - został prezesem Włocławskiego Zdrojowiska Siarczanego „Wieniec”, przewodniczącym Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Włocławskiego i komisarycznym prezesem włocławskiego Związku Rezerwistów[3]. Przewodniczył również Powiatowemu Komitetowi WF i PW we Włocławku.

W roku 1934 jako kapitan rezerwy zajmował 2. lokatę w swoim starszeństwie (starszeństwo z dnia 1 stycznia 1928) - w korpusie osobowym oficerów piechoty[24]. Pozostawał wówczas w ewidencji PKU Włocławek z przydziałem do 14 pułku piechoty z Włocławka jako oficer rezerwy[25].

Odwołany z funkcji starosty włocławskiego - 18 lutego 1936 zdał swe obowiązki (przekazał wówczas protokolarnie nowemu staroście akta spraw, dokumenty, środki pieniężne, akcje, obligacje i księgi buchalteryjne) i jeszcze w tym samym miesiącu objął urząd starosty powiatu borszczowskiego[26][27][28][29]. Z funkcji starosty borszczowskiego został odwołany po kilku miesiącach jej sprawowania[30]. Następnie zatrudniony w Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku.

Zwolnienie z funkcji starosty włocławskiego było wynikiem wysuwanych wobec jego osoby zarzutów natury finansowej i obyczajowej. W lipcu 1936, wskutek skarg obywateli, został przez władze sądowe i administracyjne objęty śledztwem w sprawie dokonanych nadużyć. Na mocy prawomocnego orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych został z dniem 26 września 1936 przeniesiony w stały stan spoczynku[26][31].

W 1938 zamieszkał wraz z żoną w Czechowicach koło Warszawy - najpierw przy ul Centralnej, a potem przy ul. Legionów[32].

Po wybuchu II wojny światowej, zakończeniu kampanii wrześniowej 1939 i nastaniu okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność podziemną. Od października 1939 do lutego 1940 w stopniu kapitana rezerwy, używając pseudonimu „Żubr”[33], pełnił funkcję dowódcy I batalionu 7 pułku piechoty Legionów AK „Garłuch”, w strukturach Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. Następnie, działając pod pseudonimem „Muzyczka”, sprawował stanowisko szefa podreferatu „Polskie organizacje konspiracyjne” w Referacie 992 – Biurze Studiów, w strukturach Komendy Głównej AK[34].

Michał Murmyłło zaginął podczas powstania warszawskiego[a].

Jego rodzeństwem byli: Karol (ur. i zm. 1892), Bartłomiej (ur. 1899), Franciszka zamężna Czerkies (ur. 1900), Marcin (ur. 1902, zm. 1903), Stanisław (ur. 1904, zm. 1980) i Władysław (ur. 1909, zm. 2005). Brat Bartłomiej był żołnierzem 3 pułku piechoty Legionów Polskich, ciężko rannym 3 listopada 1915 pod Polską Górą (okolice Kostiuchnówki) i zmarłym cztery dni później.

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

W dniu 20 lipca 1924 w parafii Długa Kościelna Michał Murmyłło zawarł związek małżeński z Heleną Jadwigą Lachczyk (ur. 24 grudnia 1899 w Żurawicy, zm. 15 lutego 1970 w Sokołowsku koło Wałbrzycha) - nauczycielką, podczas okupacji uczestniczką konspiracji pod ps. „Murka”[35].

Odznaczenia i ordery

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Portale genealogiczne podają, że Michał Murmyłło zmarł już po zakończeniu II wojny światowej (wskazywane są lata 1963, 1966, 1967), a jako miejsce jego śmierci podawany bywa Wałbrzych.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Oficerowie. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. [dostęp 2015-06-25].
  2. ↑ Polska Organizacja Wojskowa w Okręgu Tarnopolskim (1918-1919). „Niepodległość. Tom XIV”. 1 (36), s. 403, 406, lipiec-sierpień 1936. 
  3. ↑ a b c d e Michalski 2021 ↓, s. 119.
  4. ↑ Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku ↓.
  5. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 VI 1920, s. 428.
  6. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 39 z 13 X 1920, s. 1041.
  7. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 65, 782.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 533.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 471.
  10. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 168.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 159.
  12. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 III 1928, s. 52.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 224.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 65.
  15. ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 107.
  16. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 111.
  17. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 III 1931, s. 98.
  18. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 VIII 1931, s. 229.
  19. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. ↓, Nr 6 z 23 III 1932, s. 252.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 552.
  21. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 VIII 1932, s. 360.
  22. ↑ Z katolickiej Polski. We Włocławku. „Dzwon Niedzielny”, s. 666, Nr 43 z 23 października 1932. 
  23. ↑ Zmiana starosty we Włocławku. „Nowiny Codzienne”, s. 4, Nr 191 z 12 lipca 1934. 
  24. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 12.
  25. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 438.
  26. ↑ a b Michalski 2021 ↓, s. 119-120.
  27. ↑ Nowy starosta włocławski. „Głos Mazowiecki”, s. 2, Nr 42 z 20 lutego 1936. 
  28. ↑ Kronika miejska. Nowy starosta w Borszczowie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 43 z 22 lutego 1936. 
  29. ↑ Z ostatnich dni. Nowy starosta w Borszczowie. „Wschód”. Nr 4, s. 9, 29 lutego 1936. 
  30. ↑ Rafał Leszczyński. Powiat borszczowski w latach 1921–1939. „Europa Orientalis”. Nr 6, s. 76, 2015. ISSN 2081-8741. 
  31. ↑ Nadużycia b. starosty włocławskiego. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 192, s. 1, 15 lipca 1936. 
  32. ↑ „Goplana” szykuje się do powstania. „Portal Urzędu Dzielnicy Ursus m.st Warszawy”, 31 lipca 2017. 
  33. ↑ Jednodniówka. Wydanie specjalne z okazji rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego 1.VIII.1944 r. Historia walk powstańczych na terenie dzielnicy Włochy. „Jednodniówka”. s. 1. 
  34. ↑ Komenda Główna ZWZ-AK. dws-xip.pl. [dostęp 2016-07-15].
  35. ↑ Michalski 2021 ↓, s. 120.
  36. ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  37. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michał_Murmyłło&oldid=75189591”