Miseczniczka łodygowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Miseczniczka łodygowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	twardzioszkowate
Rodzaj	miseczniczka
Gatunek	miseczniczka łodygowa
Nazwa systematyczna
Calyptella capula (Holmsk.) Quél. Fl. mycol. France (Paris): 25 (1888)
Multimedia w Wikimedia Commons

Miseczniczka łodygowa (Calyptella capula (Holmsk.) Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Calyptella, Marasmiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1799 r. Theodor Holmskiold nadając mu nazwę Peziza capula. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Lucien Quélet, przenosząc go do rodzaju Calyptella^[1].

Niektóre synonimy nazwy naukowej^[2]:

Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 1999 r.^[3]

Owocniki

Mają postać miseczki na trzonku. Występują pojedynczo, po kilka, lub gromadnie. Za młodu miseczka jest wydłużona, z czasem staje się stożkowata, w końcu dzwonkowata. Ma szerokość 1–4(5) mm i długość 1–3 mm. Zewnętrzna powierzchnia owocnika jest naga i matowa, biała, później blado szara, w końcu ciemnoszara. Brzegi miseczki u starszych owocników stają się nieco obwisłe i postrzępione. Obłocznia jest gładka lub promieniście pomarszczona, biaława do jasnoszarej, lub żółtoszara. Trzonek ma długość 0,2–2 mm, jest zazwyczaj ekscentryczny, zazwyczaj matowy i tej samej barwy co miseczka, lub nieco ciemniejszy^[4].

Budowa mikroskopowa

Strzępki równoległe, nabrzmiałe, ze sprzążkami, o grubości 3,2–16 μm. Ściany strzępek bezbarwne do blado szarych, nieamyloidalne. Podstawki początkowo cylindryczne, z wiekiem zgrubiałe, 4-zarodnikowe, ze sprzążkami. Mają rozmiar 20–24 × 5–7 μm. Zarodniki o rozmiarach (6,4–)–9(–10) × 4–5,6(–6,2) μm, elipsoidalne do owalnych, nierównoboczne, cienkościenne, hialinowe, nieamyloidalne, gładkie, z widocznym dzióbkiem^[4].

Występuje w Ameryce Północnej i Europie^[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[3].

Występuje w lasach i zaroślach liściastych, szczególnie olchowych, ale także w lasach sosnowych. Rozwija się na opadłych gałązkach drzew, na martwych (rzadko na żywych) łodygach roślin, szczególnie na pokrzywach i jaskrze rozłogowym^[3]. W Ameryce Północnej obserwowano występowanie także na łodygach mydlnicy lekarskiej, sałaty kompasowej, różnych gatunków groszków, ostrożnia polnego, żywokostu lekarskiego, turzyc, głównie na terenach podmokłych i bagiennych, w pobliżu ziemi i w zagłębieniach terenu^[4].