Moczara włoskowata – Wikipedia, wolna encyklopedia

Moczara włoskowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

rokietowce

Rodzina

zdrojkowate

Rodzaj

moczara

Gatunek

moczara włoskowata

Nazwa systematyczna
Dichelyma capillaceum (With.) Myrin
Kongl. Vetensk. Acad. Handl. 1832: 274 1833[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Moczara włoskowata, żaglik włoskowaty (Dichelyma capillaceum With.) – gatunek mchu należący do rodziny zdrojkowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek występuje głównie w Europie i Ameryce Północnej, lecz odnotowany był również w Azji[5]. Powszechny jest na południu Szwecji, stosunkowo liczne stanowiska moczary znajdują się również w Finlandii[6][7]. Bardzo rozproszone, pojedyncze stanowiska znane są w Niemczech, Francji, Estonii, Rosji, Danii, Włoszech, Rumunii i w Polsce[5][6][7][8]. W Ameryce Północnej gatunek jest najbardziej powszechny na Wschodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych i Kanady, oraz w regionie Wielkich Jezior[5][7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Rośliny osiągają do 20 cm, są żółtawe, zielono-brązowe i szare[6][9].
Gametofit
Łodyżki osiągają długość od 5 do 10 cm[6][8], są nieregularnie rozgałęzione[8]. Na szczycie łodyżek zauważalne jest lekkie sierpowate zgięcie[6][8]. Listki, umieszczone dość swobodnie na łodyżce, mają około 3,5–5,5 mm długości i od 0,3 do 0,5 mm szerokości[6]. Są lancetowate[8]. Z wierzchołka liścia wychodzi fragment żeberka o długości mniej więcej połowy długości blaszki liściowej[6][8].
Sporofit
Seta ma długość od 2 do 5 mm[6][9]. Zarodnia ma kształt jajowato-wydłużony i mierzy około 1,5 mm długości oraz 0,6 mm szerokości, jest żółta i ukryta między liśćmi perychecjalnymi[8][9], ma wieczko o długim dzióbku które mierzy od 0,5 do 1 mm[9]. Zarodniki osiągają od 10 do 15 µm[9].
  • Moczara włoskowata na drzewie
    Moczara włoskowata na drzewie
  • Listek na łodyżce
    Listek na łodyżce
  • Listek
    Listek
  • Ekologia

    [edytuj | edytuj kod]

    Żaglik włoskowaty występuje w małych rzekach, płytkich strumieniach, sadzawkach, obszarach zalewowych i na terenach bagiennych[7]. Zwykle rośnie w wodach wolno płynących lub stagnujących[7]. Tolerancja rośliny na suchość jest dość dobra, siedliska moczary zwykle okresowo wysychają; rzadko rośnie stale zanurzona[7]. Występuje na obszarach granitowych, a także na obszarach z podłożem wapiennym[7].

    Status i ochrona

    [edytuj | edytuj kod]

    W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody uznawany jest za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened)[10].

    Gatunek objęty jest w Polsce ochroną ścisłą od 2004 r.[11] Jego status ochronny potwierdzony został w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie ochrony gatunkowej roślin[12].

    Przypisy

    [edytuj | edytuj kod]
    1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
    2. B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2022-06-20] (ang.).
    3. Dichelyma capillaceum (With.) Myrin – The Plant List [online], The Plant List.
    4. Dichelyma capillaceum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
    5. a b c Dichelyma capillaceum Myrin, 1833 [online], GBIF, 10 marca 2023.
    6. a b c d e f g h untitled – 111-120 Dichelyma.pdf [online], Arctoa, 2013 [dostęp 2023-03-10] (ang. • ros.).
    7. a b c d e f g Heikki Toivonen, Distribution of Dichelyma capillaceum (With.) Myr. emend. Br. & Schimp. (Bryophyta), especially in northwestern Europe, „Annales Botanici Fennici”, 9 (2), 1972, s. 102–106, ISSN 0003-3847, OCLC 9164847852, JSTOR23724937 (ang.).
    8. a b c d e f g Barbara Sudnik-Wójcikowska, Adam Stebel, Hanna Werblan-Jakubiec (red.), Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000– podręcznik metodyczny. Tom 9 Gatunki roślin., Warszawa 2004, ISBN 83-86564-43-1.
    9. a b c d e Dichelyma capillaceum – FNA [online], Flora of North America [dostęp 2023-03-10].
    10. Dichelyma capillaceum [online], IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2023-03-10] (ang.).
    11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764.
    12. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.