French
DeutschMuchów – Wikipedia, wolna encyklopedia
| wieś | |
 Pałac w Muchowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 350-380 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) | 168[2] |
| Strefa numeracyjna | 76 |
| Kod pocztowy | 59-400[3] |
| Tablice rejestracyjne | DJA |
| SIMC | 0365664 |
Położenie na mapie gminy Męcinka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jaworskiego  | |
 51°01′09″N 16°01′13″E/51,019167 16,020278[1] | |
Muchów (niem. Mochau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Męcinka[4], na Pogórzu Kaczawskim (Pogórzu Złotoryjskim) w Sudetach.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś położona w południowo-zachodniej Polsce, w południowo-zachodniej części Pogórza Kaczawskiego, na terenie Parku Krajobrazowego Chełmy, około 12 km na północny zachód, od centrum miejscowości Bolków.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Stara rozległa rozproszona wieś o luźnym układzie zabudowań, położona w dolinie dopływów rzeki Kamiennika, u zachodniego podnóża Muchowskich Wzgórz. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 365 z Jawora do Świerzawy. Zabudowa wsi składa się z pojedynczych budynków gospodarczych i mieszkalnych rozlokowanych na wysokości od 350 do 380 m n.p.m. na długim odcinku wzdłuż drogi, po obu stronach. W centrum wsi przy skrzyżowaniu dróg wznosi się gospoda należąca do rodziny Wandelów. Północną część wsi zajmują częściowo zachowane zabudowania folwarku. Poza wsią, na zachód od głównej drogi, wznosi się otoczony parkiem ośrodek Szkoleniowo – Wypoczynkowy „Pałacyk”.
Muchów jest wsią o rolniczym charakterze i wypoczynkowych walorach. Wokół wsi rozciągają się użytki rolne i rozległe łąki, leżące głównie na podmokłych terenach. Wieś otoczona jest lasami mieszanymi z przewagą drzew liściastych. Na obszarze wsi występują niewielkie pasy zieleni z drzew liściastych w formie przydomowych nasadzeń oraz wzdłuż rzeki i miedz.
We wsi zachowało się kilka domów mieszkalnych i mieszkalno-gospodarczych o cechach charakterystycznych dla budownictwa regionalnego, z połowy XIX wieku, pałac z początku XX wieku, budynek dawnej gospody rodziny Wandelów z XVIII wieku.
Niedaleko wsi w kierunku północno-wschodnim znajduje się Czartowska Skała.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa wsi pochodzi od polskiej nazwy owada muchy[5][6]. Od muchy - "von mucha - Fliege"[6] wywodzi ją regionalista Otto Koischwitz oraz niemiecki językoznawca Heinrich Adamy. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą zanotowaną nazwę wsi podaje Muchowo notując jej znaczenie "Fliegenplatz" czyli "Miejsce much"[6].
Pierwsza wzmianka o miejscowości zanotowana jest w średniowiecznym dokumencie z 1203 roku gdzie wymieniona jest wieś Muchovo, a kolejna pochodzi z 1283 roku Muchove[7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość wymieniana jest jako własność cystersów, słynąca w średniowieczu z rybactwa stawowego i łowiectwa. Na terenie obecnej wsi istniała wcześniej stara słowiańska osada, która została skolonizowana przez cystersów z Lubiąża. W 1283 roku książę Henryk V Legnicki podarował mnichom ziemię i część lasu w Pomocnem i potwierdzeniem w dokumencie zwolnieni mieszkańców wsi z obciążeń na rzecz księcia. Od 1637 roku wieś była własnością von Schweinichenów, następnie rodziny von Vogten, a w latach 1883-1945 wieś należała rodu do von Sprengerów z Małuszowa. Po II wojnie światowej, rozpoczęto wysiedlanie ludności pochodzenia niemieckiego i osiedlanie polskich przesiedleńców.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt[8]:
- zespół pałacowy:
- pałac, obecnie nr 7, z 1910 r.
- park, z początków XX w.
Inne
[edytuj | edytuj kod]- Liczba mieszkańców: 168[2], sołtys: Zdzisław Sapieło (od roku 1988)
- Wieś do 1945 roku nosiła nazwę Mochau
- Pierwszym sołtysem po II wojnie światowej był Józef Wójcik (od roku 1947)
- Na północny zachód od wsi znajdują się pozostałości po cysterskich stawach rybnych
- Każdego roku w lipcu na podmokłych „Muchowskich łąkach” odbywa się dolnośląska impreza edukacyjno-rekreacyjna „Muchowska Kosa”
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84150
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 809 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-02].
- ↑ Otto Koischwitz, Jauer – ein Wegweiser durch die Heimat und ihre Geschichte, Jauer 1930, s. 149.
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 60, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Stanisław Jastrzębski, „Jawor i okolice”, Ossolineum Wrocław 1973, s. 114.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 32. [dostęp 2012-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9.
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.
