Muzułmański Cmentarz Tatarski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Muzułmański Cmentarz Tatarski
	nr rej. 1254-A z 7 grudnia 1984
	; Widok ogólny nekropolii
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Tatarska 8
Typ cmentarza	wyznaniowy
Wyznanie	islam
Stan cmentarza	czynny
Powierzchnia cmentarza	1 ha
Data otwarcia	1867
	Położenie na mapie Warszawy Muzułmański Cmentarz Tatarski
	Położenie na mapie Polski Muzułmański Cmentarz Tatarski
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Muzułmański Cmentarz Tatarski
	52°15′11″N 20°57′54″E/52,253056 20,965000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Muzułmański Cmentarz Tatarski – zabytkowy mizar znajdujący się przy ul. Tatarskiej 8 w dzielnicy Wola w Warszawie.

W lipcu 2014 cmentarz, razem z pięcioma innymi nekropoliami tworzącymi zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach, został uznany za pomnik historii^[1].

Historia

Muzułmański Cmentarz Tatarski został założony w 1867 po zamknięciu z powodu zapełnienia Muzułmańskiego Cmentarza Kaukaskiego przy ul. Młynarskiej, z inicjatywy warszawskiego imama Seifetdina Chosianowa Sinnajewa.

Pierwotnie miał powierzchnię około 0,5 ha, zaś obecnie zajmuje około 1 ha.

Początkowo byli na nim chowani głównie muzułmańscy żołnierze armii rosyjskiej stacjonujący w Warszawie. Później zaczęto grzebać tu innych muzułmanów. Jest on miejscem spoczynku polskich Tatarów, głównie wywodzących się z obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jeszcze pod koniec XIX w. cmentarz podzielony był na część dla bogatszych (na prawo od wejścia) i część dla biedniejszych (na lewo od wejścia)^[2]. Potem ten podział zarzucono z inicjatywy warszawskiego imama^[3]. Podczas I wojny światowej spoczęli tu zmarli w niemieckiej niewoli żołnierze rosyjscy wyznający islam. Cmentarz został zniszczony przez Niemców podczas II wojny światowej (w 1942 na teren cmentarza wjechały niemieckie czołgi i inne pojazdy pancerne kryjąc się przed radzieckim nalotem, w 1944 w rejonie Powązek trwały zacięte walki w czasie powstania warszawskiego).

Najstarsze zachowane nagrobki znajdują się obecnie na lewo od wejścia, przed budynkiem administracyjnym.

W 1984 nekropolia została wpisana do rejestru zabytków^[4].

Pochowani (m.in.)

Aleksander Achmatowicz (zm. 1944) – prawnik, minister sprawiedliwości w rządach Krymu i Litwy Środkowej, senator II RP.
Osman Achmatowicz (zm. 1988) – chemik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Komitetu Budowy Meczetu w Warszawie.
Konstanty Bajraszewski (zm. 1955) – adwokat.
Mounir Bouamrane (zm. 2004) – montażysta dźwięku i obrazu pochodzenia algierskiego.
Jerzy Edigey (zm. 1983) – adwokat, działacz społeczny, autor powieści kryminalnych.
Bekier Eksanow (zm. 1974) – imam warszawski.
Zeryf Eksanow (zm. 1951) – imam warszawski.
Hussein Mohamed Hassan (zm. 2020) – doktor nauk medycznych, konsul honorowy RP w Sudanie^[5]^[6].
Veli bek Jedigar (zm. 1971) – książę Azerbejdżanu, oficer kawalerii WP.
Aleksander Jeljaszewicz (zm. 1978) – major WP, ostatni dowódca szwadronu tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Zenon Kryczyński (zm. 1953) – pułkownik WP.
Safar-Bek Malsag (zm. 1944) – generał.
Konstanty Murza-Murzicz (zm. 1953) – prawnik, sędzia, pracownik Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.
Rustym Murza-Murzicz (zm. 1980) – lekarz weterynarii, oficer szwadronu tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Bekir Rodkiewicz (zm. 1987) – imam gorzowski.
Jakub Romanowicz(inne języki) (zm. 1964) – międzywojenny zastępca muftiego RP.
Selim Safarewicz (zm. 1955) – imam nowogródzki i wrocławski.
Nedal Abu Tabaq (zm. 2020) – polski lekarz i duchowny muzułmański pochodzenia palestyńskiego, mufti Ligi Muzułmańskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, stały mediator sądowy przy Sądzie Okręgowym w Lublinie.
Hassan Al-Zubaidi (zm. 2013) – przedsiębiorca^[7].

Groby symboliczne

Ali Woronowicz(inne języki) (zm. 1941) – imam 1 Szwadronu Tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich.

Przypisy

↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 lipca 2014 r. w sprawie uznania za pomnik historii „Warszawa – zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach” (Dz.U. z 2014 r. poz. 956)
↑ F.R., Wyznawcy Allaha, "Tygodnik Ilustrowany" 1892, nr 108, s. 52-54
↑ K. Mórawski, Przewodnik historyczny po cmentarzach warszawskich, Warszawa 1989, s. 136-137
↑ Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2019 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 63. [dostęp 2020-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)].
↑ Zmarł dr Hussein Mohamed Hassan – Altair Agencja Lotnicza [online], altair.com.pl [dostęp 2020-04-13] (ang.).
↑ Hussein Mohamed Hassan. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2020-03-29]. (pol.).
↑ Odszedł Hassan Al-Zubaidi. – Państwo w Państwie [online], panstwowpanstwie.polsatnews.pl [dostęp 2020-04-13] (pol.).

Bibliografia

Karol Mórawski: Warszawskie cmentarze. Przewodnik historyczny. Warszawa: PTTK „Kraj”, 1991, s. 149-152. ISBN 83-7005-333-5.
F.R., Wyznawcy Allaha, Tygodnik Ilustrowany 1892, nr 108, s. 52-54.

Linki zewnętrzne

Cmentarz Muzułmański na Powązkach

[1] Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 lipca 2014 r. w sprawie uznania za pomnik historii „Warszawa – zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach” (Dz.U. z 2014 r. poz. 956)

[2] F.R., Wyznawcy Allaha, "Tygodnik Ilustrowany" 1892, nr 108, s. 52-54

[3] K. Mórawski, Przewodnik historyczny po cmentarzach warszawskich, Warszawa 1989, s. 136-137

[NID-4] Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2019 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 63. [dostęp 2020-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)].

[5] Zmarł dr Hussein Mohamed Hassan – Altair Agencja Lotnicza [online], altair.com.pl [dostęp 2020-04-13] (ang.).

[6] Hussein Mohamed Hassan. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2020-03-29]. (pol.).

[7] Odszedł Hassan Al-Zubaidi. – Państwo w Państwie [online], panstwowpanstwie.polsatnews.pl [dostęp 2020-04-13] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Komunalne	Północny Południowy Powązki Wojskowe
Wojenne	Żołnierzy Włoskich Żołnierzy Radzieckich Powstańców Warszawy na Woli Powstańców Warszawy w Powsinie Ofiar II Wojny Światowej w Wawrze Cmentarz-Pomnik w Wawrze w Gorzkiewkach
Rzymskokatolickie	Bemowski Bródnowski Czerniakowski Cmentarz w Aleksandrowie w Gołąbkach (parafia Piastów) w Gołąbkach (parafia miejscowa) w Grabowie Kamionkowski w Marysinie Wawerskim na Okęciu Powązki w Powsinie w Pyrach w Radości w Rembertowie nowy na Służewie ul. Wałbrzyska stary na Służewie ul. Fosa w Starej Miłośnie Świętokrzyski w Tarchominie w Ursusie Wawrzyszewski w Wesołej w Wesołej ul. marsz. Piłsudskiego w Wilanowie we Włochach w Wolicy Wolski na Woli przy kościele św. Wawrzyńca w Zerzniu karmelitów na Lesznie brygidek na Nowolipiu
Starokatolickie	Mariawicki Polskokatolicki na Tarchominie Polskokatolicki na Powązkach Wojskowych
Ewangelickie	Ewangelicko-Reformowany Ewangelicko-Augsburski na Kępie Zawadowskiej Stary Ewangelicki Cmentarz ewangelicko-augsburski w Aleksandrowie Ewangelicko-Augsburski na Tarchominie na Kępie Tarchomińskiej w Augustówku w Brzezinach w Szamocinie
Prawosławne	Prawosławny Staroobrzędowców
Żydowskie	Średniowieczny w Aleksandrowie na Bródnie w Radości na Woli
Karaimskie	Karaimski
Muzułmańskie	Kaukaski Tatarski
Inne	Choleryczny Epidemiczny