Galaretówka przejrzysta – Wikipedia, wolna encyklopedia

Galaretówka przejrzysta

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	tocznikowce
Rodzina	Gelatinodiscaceae
Rodzaj	galaretówka
Gatunek	galaretówka przejrzysta
Nazwa systematyczna
Neobulgaria pura (Pers.) Petr. Annls. mycol. 19(1/2): 45 (1921)
Multimedia w Wikimedia Commons

Galaretówka przejrzysta (Neobulgaria pura (Pers.) Petr.) – gatunek grzybów z rodziny Gelatinodiscaceae^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Neobulgaria, Gelatinodiscaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Peziza pura. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1921 r. Franz Petrak, przenosząc go do rodzaju Neobulgaria^[1].

Synonimy naukowe:

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda^[3].

Owocnik

Typu apotecjum, o konsystencji wodnistej, galaretowatej. Podczas wysychania kurczy się. Ma średnicę 1–3 cm, barwę bladoczerwono-brązową lub liliowoszarą. Za młodu jest okrągławy, potem rozpostarty i nieregularnie tarczowaty lub kubkowaty z wystającym słabo karbowanym brzegiem. Posiada krótki trzon o grubości do 5 mm. Zdarza się, że trzony sąsiednich owocników są zrośnięte. Czasami trzon jest tak krótki, że jest niezauważalny^[4][5].

Cechy mikroskopowe

Owocnik zbudowany jest z dwóch warstw strzępek. W zewnętrznej warstwie strzępki są mniej więcej równoległe i przeplatające się, z rzadka rozgałęziające się. Mają średnicę 1–1,5 µm, umieszczone są w galaretowatej substancji i tworzą rozszerzone beczkowato komórki o rozmiarach 30 × 15–20 µm. Warstwę wewnętrzną tworzą strzępki luźno osadzone w galaretowatej substancji. Subhymenium cienkie, występują w nim, prawie kuliste komórki. W obłoczni występują cienkie, nitkowate parafizy o średnicy 2 µm. Zarodniki elipsoidalne lub wąskojajowate, o rozmiarach 5,5–7 × 3–4 µm. Zazwyczaj posiadają dwie gutule oraz gładkie, cienkie i bezbarwne ściany. Ponadto w konidioforach na zewnętrznej powierzchni apotecjum powstają kuliste konidia o średnicy 1–2 µm^[4].

Galaretówka przejrzysta w Europie jest szeroko rozprzestrzeniona. Występuje od Hiszpanii po północne regiony Półwyspu Skandynawskiego. Brak jej w Europie Południowo-Wschodniej. Poza tym notowana w Ameryce Północnej, Japonii i na Nowej Zelandii^[6]. W Polsce najczęściej spotykana jest w buczynach karpackich^[3].

Występuje na martwym drewnie, głównie buków^[3]. Poza tym notowana na klonach, brzozach i in. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października^[4].

Grzyb niejadalny^[5].

• workotrzęsak galaretowaty (Ascotremella faginea). Ma nieregularnie kulisty i mózgowato pofałdowane owocniki^[3],
• niektóre trzęsaki (Tremella)^[7],
• kisielnica wierzbowa (Exidia recisa). Tworzy skupiska^[7].