Niepoględzie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Niepoględzie
wieś
Ilustracja
Pałac w Niepoględziu w stylu angielskim
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

słupski

Gmina

Dębnica Kaszubska

Liczba ludności (2022)

310[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

76-248[3]

Tablice rejestracyjne

GSL

SIMC

0744195

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Niepoględzie”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Niepoględzie”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Niepoględzie”
Położenie na mapie gminy Dębnica Kaszubska
Mapa konturowa gminy Dębnica Kaszubska, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Niepoględzie”
Ziemia54°17′43″N 17°22′13″E/54,295278 17,370278[1]
Strona internetowa

Niepoględzie (kaszb. Niepòglãdzé[4][5], niem. Nippoglense) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska na północnym obrzeżu Parku Krajobrazowego Dolina Słupi nad jeziorem Konitowskim. Wieś jest siedzibą sołectwa Niepoględzie w którego skład wchodzi również miejscowość Grabówko. Na południe od miejscowości znajduje się jezioro Głębokie. W miejscowości znajduje się stylowy, dwuskrzydłowy pałac angielski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Nazwa miejscowości, odnotowana po raz pierwszy w 1453 w formie Nippeghlenze, ma pochodzenie słowiańskie i charakter dzierżawczy. Powstała przez dodanie do nazwy osobowej *Niepogląd formantu *ьje[6]. Niemiecka nazwa Nippoglense jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[6].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Niepòglãdzé[7].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś po raz pierwszy była wzmiankowana na początku XV wieku, od 1432 do 1565 było lennem rodu von Zitzewitz, a następnie von Krockow. W 1646 właścicielem został Georg von Puttkamer, w 1653 zginął razem z sześciorgiem dzieci podczas rejsu do Szwecji. Następnie Niepoględzie należało do elektora brandenburskiego, od 1699 było lennem Simona von Pirch, a następnie jego syn Gneomar. W 1773 właścicielami ponownie został ród von Zitzewitz i pozostawał w ich posiadaniu do 1883, gdy Adolf i Mathilde von Zitzewitz zapisali majątek w Niepoględziu Jesco von Puttkamerowi, którego potomkowie zarządzali do 1945[8].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Neorenesansowy pałac posiadający dwa piętrowe skrzydła nakryte dachami mansardowymi. Na ich połączeniu ośmioboczna wieża nakryta hełmem stożkowym. W otoczeniu pozostałości parku znajdują się zabudowa folwarczna, gorzelnia i kuźnia[9].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86917
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 823 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Uchwała nr 6 2010 – Nazwy miast, wsi gminnych i sołeckich – Skarbnica Kaszubska [online] [dostęp 2023-12-18] (pol.).
  5. Kôrta Kraju Kaszëbów / Mapa Kaszub – Kaszëbskô Jednota [online] [dostęp 2023-12-18] (pol.).
  6. a b Alicja Świetlicka, Elżbieta Wisławska, Słownik historyczny miast i wsi województwa słupskiego, Słupsk: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, s. 141, ISBN 83-910269-2-2.
  7. Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 215, ISBN 978-83-62137-50-3.
  8. Pałac w Niepoględziu, Dwory i pałace Polski
  9. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 188-189, ISBN 978-83-7495-133-3.