Nowy Gierałtów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nowy Gierałtów
	wieś
	; Kościół św. Jana Chrzciciela w Nowym Gierałtowie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Stronie Śląskie
Wysokość	570-660 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	104
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-550
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0855612
	Położenie na mapie Polski Nowy Gierałtów
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Nowy Gierałtów
	Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Nowy Gierałtów
	Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie Nowy Gierałtów
	50°17′57″N 16°58′42″E/50,299167 16,978333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nowy Gierałtów (po 1945 Nowy Miłobądz^[5], niem. Neu Gersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Stronie Śląskie.

Położenie

Nowy Gierałtów to wieś łańcuchowa o długości około 4 km, położona jest w dolinie Białej Lądeckiej, pomiędzy Górami Złotymi a Bialskimi, we wschodniej części Ziemi Kłodzkiej, na wysokości około 570–660 m n.p.m.^[2]

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Nowy Gierałtów został założony w roku 1581 przez cesarskiego nadleśniczego Leonhardta von Veldhammera jako osada dla drwali^[6]. W roku 1619 wzniesiono tu zachowany do dzisiaj kościół^[7]. W 1684 roku Nowy Gierałtów został kupiony przez Michała von Althanna^[6]. W XVIII wieku wzrosła rola warstwy rzemieślniczej, rozwijał się także lokalny handel, przemysł na terenie wsi reprezentowały młyny i tartaki^[6]. W roku 1840 wieś należała do Marianny Orańskiej, były w niej wtedy: szkoła, tartak i dwa młyny wodne^[7]. Nowy Gierałtów był wtedy przystankiem dla turystów i kuracjuszy udających się do Puszczy Jaworowej^[7].
Po 1945 roku wieś została zasiedlona ale w niewielkim stopniu co wynikało to z trudnych warunków glebowo-klimatycznych, z małej ilości gruntów rolnych oraz z upadku lokalnego przemysłu. W 1998 roku na terenie wsi funkcjonowało tylko 19 gospodarstw, a z pracy w rolnictwie utrzymywało się 21% populacji^[6].

Osobny artykuł: Przejście graniczne Nowy Gierałtów-Uhelná.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[8]:

Kościół św. Jana Chrzciciela Nowym Gierałtowie z 1619 r. Gruntownie przebudowany w roku 1715 i 1734. Stoi przy czerwonym szlaku turystycznym prowadzącym na Przełęcz Gierałtowską. Jest to budowla jednonawowa zakończona wielobocznym prezbiterium^[7]. We wnętrzu zachowała się ambona z XVII wieku, chrzcielnica z początku XIX wieku i neobarokowy ołtarz z początku XX wieku, a także barokowe rzeźby^[7].

Szlaki turystyczne

Przez Nowy Gierałtów przechodzi szlak turystyczny z Przełęczy Gierałtowskiej na Przełęcz Suchą^[2].

Zobacz też

Gierałtów — wieś w powiecie bolesławieckim w województwie dolnośląskim,
Stary Gierałtów — wieś (sąsiednia) w powiecie kłodzkim w województwie dolnośląskim,
Bielice — wieś (sąsiednia) w powiecie kłodzkim w województwie dolnośląskim,
Stefan Witczak

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90015
↑ ^a ^b ^c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 222-225. ISBN 83-7005-341-6.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 845 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Mapa WIG z 1947
↑ ^a ^b ^c ^d Dolny-Śląsk.org. [dostęp 2016-10-04].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 389, 390. ISBN 978-83-89188-95-3.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 83. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia

Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90015

[staffa-2] Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 222-225. ISBN 83-7005-341-6.

[GUS-3] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 845 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[mapywig--5] Mapa WIG z 1947

[dś-6] Dolny-Śląsk.org. [dostęp 2016-10-04].

[rewasz-7] Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 389, 390. ISBN 978-83-89188-95-3.

[nid-8] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 83. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

Miasto	Stronie Śląskie
Wsie	Bielice Bolesławów Goszów Janowa Góra Kamienica Kletno Młynowiec Nowa Morawa Nowy Gierałtów Rogóżka Sienna Stara Morawa Stary Gierałtów Strachocin Stronie-Wieś
Nieoficjalna część miasta	Morawka
Nieoficjalne miejscowości	Klecienko Nowa Biela Popków Sucha Góra