Ochłodzenie w latach 535–536 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ochłodzenie w latach 535–536 – jedno z najbardziej dotkliwych zakłóceń klimatu na północnej półkuli ziemskiego globu w ciągu ostatnich dwóch tysięcy lat. Jakkolwiek dokładna przyczyna tej klimatycznej aberracji nie jest znana, to przypuszcza się (m.in. na podstawie badań^[1]), że było ono skutkiem zimy wulkanicznej (podobnie jak tzw. „rok bez lata” w 1816, który był skutkiem wyrzucenia w kwietniu poprzedniego roku w wysokie warstwy atmosfery znacznej ilości popiołów i gazów wulkanicznych przez wulkan Tambora).

Kronikarz bizantyjski Prokopiusz z Cezarei w swoich zapiskach z wojny z Wandalami zanotował, że blask Słońca w roku 535 był bardzo słaby, jak podczas zaćmienia, i że była to bardzo zła przepowiednia. Gaelickie kroniki irlandzkie z wczesnego średniowiecza^[2] zarejestrowały „brak chleba w roku 535”^[3], a nawet „brak chleba od 535 do 539”^[4]. W Chinach zanotowano opady śniegu w sierpniu i opóźnione zbiory^[5], „gęste suche mgły” w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Chinach^[5], suszę w Peru, która dotknęła kulturę Mochica^[5].

W artykule w „Nature” w roku 1984 R.B. Stothers przedstawił przypuszczenie^[6], że ochłodzenie z 535–536 było skutkiem wybuchu wulkanu Tavurvur, znajdującego się niegdyś nieopodal dzisiejszego miasta Rabaul (Nowa Brytania Wschodnia, Papua-Nowa Gwinea). Z kolei Ken Wohletz z Los Alamos National Laboratory wysunął podejrzenie – w swojej pracy pt. „Czy wieki ciemne były skutkiem zmian klimatycznych w VI stuleciu wywołanych przez wulkan?”^[7] – że przyczyną tego wydarzenia był inny wulkan, Krakatau (ten sam, którego katastrofalny wybuch kilkanaście stuleci później – w 1883 – również spowodował globalne zjawiska atmosferyczne), którego erupcję, mającą miejsce w połowie I tysiąclecia naszej ery zapisaną w kronikach jawajskich datowano do tej pory na rok 416 według kalendarza europejskiego.

• erupcja Ilopango
• mała epoka lodowa
• Samalas