Pałac Teppera w Warszawie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pałac Teppera w Warszawie
Ilustracja
Pałac Teppera przed 1939
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Miodowa 7

Typ budynku

pałac przyuliczny

Styl architektoniczny

klasycyzm

Rozpoczęcie budowy

1774 (?)

Ukończenie budowy

1774

Zniszczono

1939, 1948

Pierwszy właściciel

Piotr Tepper

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Teppera w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Teppera w Warszawie”
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Teppera w Warszawie”
Ziemia52°14′45″N 21°00′42″E/52,245833 21,011667

Pałac Tepperapałac, który znajdował się przy ul. Miodowej 7 (dawny adres: ul. Miodowa 495[1]) w Warszawie. Zniszczony podczas II wojny światowej, rozebrany w 1948 roku.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Budynek został wzniesiony w 1774 według projektu Efraima Schroegera w miejscu dawnego dworu Firlejów[2]. Jego właścicielem był Piotr Tepper – najbogatszy i najbardziej wpływowy bankier w okresie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego[3].

Klasycystyczny trzynastoosiowy pałac miał dwa trzypiętrowe ryzality boczne, pomiędzy którymi znajdowała się niższa, dwupiętrowa część środkowa[4][5]. Na parterze mieścił się kantor bankowy, na pierwszym piętrze apartament do wynajęcia, a na drugim – apartament Teppera[6].

Po bankructwie w 1793 Piotra Fergussona Teppera (adoptowanego siostrzeńca Piotra Teppera) pałac często zmieniał właścicieli[2]. Po śmierci Teppera został kupiony przez Michała Grabowskiego, ostatniego koniuszego Wielkiego Księstwa Litewskiego[7]

W 1807 w pałacu odbył się bal wydany przez Charles’a Talleyranda na cześć cesarza Francuzów Napoleona I[2]. W latach 1815–1818 pierwsze i drugie piętro zajmowała Komisja Rządowa Przychodów i Skarbu[2]. Później w budynku działała m.in. kawiarnia Dziurka[2]. W latach 1856–1862 mieszkała tam Narcyza Żmichowska[2]. W 1899 w pałacu urodził się Jan Lechoń[8].

Pałac spłonął podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939[9].

W 1948 mury budynku rozebrano w związku z budową Trasy W-Z[10]. Pałac znajdował się na linii tunelu, który w przypadku jego zachowania należałoby przedłużyć o kilkanaście metrów[11]. To z kolei zwiększyłoby koszty i przesunęłoby termin oddania Trasy[11]. Nieodbudowanie pałacu otworzyłoby również widok na zachodni odcinek trasy z ul. Miodowej[12]. Decyzja o rozbiórce zapadła po burzliwej dyskusji w Komitecie Wykonawczym Naczelnej Rady Odbudowy Warszawy[11]. W czasie rozbiórki piwnic odnaleziono znaczne ilości wysokogatunkowych win i wódek zmagazynowanych tam przed wybuchem wojny przez przedsiębiorstwo „Simon i Stecki”[13].

Wraz z sąsiednim pałacem Biskupów Krakowskich, pałac Teppera został uwieczniony na obrazie Bernarda Bellotta Ulica Miodowa w Warszawie z 1777[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kurjer Warszawski. 1848, nr 176 + dod.; strona 5 [online], crispa.uw.edu.pl [dostęp 2023-12-13].
  2. a b c d e f Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 608. ISBN 83-01-08836-2.
  3. Marian Marek Drozdowski, Andrzej Zahorski: Historia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Jeden Świat, 2004, s. 75, 96. ISBN 83-89632-04-7.
  4. Marek Kwiatkowski: Architektura mieszkaniowa Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989, s. 246. ISBN 83-06-01427-8.
  5. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2005, s. 114. ISBN 83-88372-30-0.
  6. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2005, s. 115. ISBN 83-88372-30-0.
  7. Miodowa 7 - Pałac Teppera [online], Fundacja Warszawa 1939, 9 maja 2017 [dostęp 2022-03-16] (pol.).
  8. Ida Świerkocka: Śladami gwiazd II RP. Warszawa: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 159. ISBN 978-83-63842-50-5.
  9. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2005, s. 127. ISBN 83-88372-30-0.
  10. Henryk Janczewski: Całe życie z Warszawą. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 169. ISBN 83-06-01409-X.
  11. a b c Jan Zachwatowicz: Problemy zachowania historycznych budynków [w:] Warszawa współczesna. Geneza i rozwój. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 276. ISBN 83-01-02892-0.
  12. Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 345. ISBN 978-83-280-3725-0.
  13. Henryk Janczewski: Całe życie z Warszawą. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 169–170. ISBN 83-06-01409-X.
  14. Marek Kwiatkowski: Architektura mieszkaniowa Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989, s. 247. ISBN 83-06-01427-8.