Paletka zielona – Wikipedia, wolna encyklopedia

Paletka zielona
Symphysodon aequifasciatus[1]
Pellegrin, 1904
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Podgromada

promieniopłetwe

Rząd

okoniokształtne

Rodzina

pielęgnicowate

Podrodzina

Cichlinae

Rodzaj

Symphysodon

Gatunek

paletka zielona

Synonimy
  • Symphysodon aequifasciata Pellegrin, 1904
  • Symphysodon aequifasciata axelrodi Schultz, 1960
  • Symphysodon aequifasciata haraldi Schultz, 1960
  • Symphysodon aequifasciatus aequifasciatus Pellegrin, 1904
  • Symphysodon axelrodi Schultz, 1960
  • Symphysodon discus var. aequifasciata Pellegrin, 1904
  • Symphysodon haraldi Schultz, 1960

Paletka zielona[2][3][4][5], paletka brązowa[5], paletka[6][4][5], (Symphysodon aequifasciatus[7][8]) – gatunek ryby z rodziny pielęgnicowatych, występującej w dorzeczu Amazonki. Dawniej nazwą paletka określano wszystkie ryby z rodzaju Symphysodon[9].

Zasięg występowania tego gatunku jest znacznie szerszy niż Symphysodon discus: od wschodniego Peru po dolny bieg Amazonki. Żyje głównie w dopływach Amazonki. Na ciele ma 9 pionowych, mniej lub bardziej widocznych, ciemnych pręg, u odmian hodowlanych czasami całkowicie zanikających[4]. Osiąga ok. 12,5 cm długości ciała. W akwarystyce uzyskano wiele odmian hodowlanych.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Paletka została opisana naukowo w 1904 roku przez Jacques'a Pellegrina jako odmiana dyskowca, pod nazwą Symphysodon discus var. aequifasciata. Następnie uznana została za odrębny gatunek Symphysodon aequifasciata. Pellegrin nie opisał holotypu, a epitet gatunkowy aequifasciata zapisał niezgodnie z zasadami kodeksu nomenklatury zoologicznej, ponieważ nazwa Symphysodon jest rodzaju męskiego[7], a nazwa gatunkowa (epitet gatunkowy) wyrażona w formie przymiotnikowej powinna mieć formę zgodną z rodzajem nazwy rodzajowej. Już w XX wieku wielu autorów nieformalnie używało poprawnego zapisu, ale dopiero w 2005 roku Géry i Bleher[10] opublikowali pracę uzupełniającą formalne niedociągnięcia Pellegrina, m.in. opis lektotypu. Od tej pory poprawną formą zapisu nazwy paletki jest Symphysodon aequifasciatus[7].

Relacje pokrewieństwa ryb w obrębie rodzaju Symphysodon nie zostały dokładnie poznane.

Wyróżniono kilka podgatunków, które jednak nie zostały zaakceptowane przez taksonomów z powodu zbyt bliskiego pokrewieństwa. Nadane im nazwy zostały uznane za synonimy nazwy systematycznej[11]:

  • Symphysodon aequifasciatus aequifasciatus Pellegrin, 1904paletka zielona[4]
  • Symphysodon aequifasciatus axelrodi Schultz, 1960paletka brązowa[2][4], paletka brunatna[4]
  • Symphysodon aequifasciatus haraldi Schultz, 1960paletka niebieska[4]

Uczestnicy naukowej dyskusji prezentują odmienne poglądy. Jedni (np. Farias i Hrbek) mają wątpliwości, czy ryby te należy klasyfikować jako odrębne gatunki, ponieważ wyniki badań molekularnych sugerują, że wszystkie Symphysodon spp. są odmianami barwnymi i rasami geograficznymi jednego gatunku[11]. Inni (np. Heiko Bleher[12]) dopatrują się potrzeby wyodrębnienia kolejnych gatunków (S. aequifasciatus haraldi jako S. haraldi i S. discus tarzoo jako S. tarzoo[7]).

Głowa paletki
Odmiana hodowlana o niewidocznych pręgach

Hodowla

[edytuj | edytuj kod]
Zalecane warunki w akwarium
Wielkość zbiornika obszerny, ok. 200 litrów
Temperatura wody 28 – 30 °C
Twardość wody 0°n – 4°n
Skala pH 6,0 – 7,0
Pokarm żywy, mrożony (wołowina i serca wołowe)

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Symphysodon aequifasciatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Nazewnictwo ryb egzotycznych, AKWARIUM, Nr 1-2/70 (występuje pod synonimiczną nazwą)
  3. Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  4. a b c d e f g Wally Kahl, Burkard Kahl, Dieter Vogt, Atlas ryb akwariowych, Henryk Garbarczyk (tłum.), Eligiusz Nowakowski (tłum.), Warszawa: Delta W-Z, 2000, ISBN 83-7175-260-1.
  5. a b c Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
  6. Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  7. a b c d Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 14 lipca 2011 [dostęp 2023-01-02] (ang.).
  8. Symphysodon aequifasciatus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 5 września 2011]
  9. Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  10. Géry, J. & H. Bleher. Kommentar zur Taxonomie I. Anmerkungen zu den Typuslokalitäten der Arten and Unterarten der Gattung Symphysanodon Heckel. „Bleher's Discus”. 1, s. 135–139, 2005. 
  11. a b Izeni Pires Farias, Tomas Hrbek, Patterns of diversification in the discus fishes (''Symphysodon'' spp. Cichlidae) of the Amazon basin, „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 49 (1), 2008, s. 32–43, DOI10.1016/j.ympev.2008.05.033, PMID18762435 (ang.). (pdf)
  12. Wiliam Eschmeyer (on line) [za:] H. Bleher i M. Bailey Bleher's discus. 2. Aquapress Bleher, Miradolo Terme (Italy).