Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Starej Błotnicy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Starej Błotnicy
	; kościół parafialny (środek) i plebania-klasztor (po lewej)
Państwo	Polska
Siedziba	Stara Błotnica
Adres	26-806 Stara Błotnica
Data powołania	przed 1403
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	radomska
Dekanat	jedliński
Kościół	Narodzenia NMP
Proboszcz	o. ppłk. Kamil Szustak OSPPE
Wezwanie	Narodzenia NMP
	Położenie na mapie gminy Stara Błotnica Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Starej Błotnicy
	Położenie na mapie Polski Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Starej Błotnicy
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Starej Błotnicy
	Położenie na mapie powiatu białobrzeskiego Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Starej Błotnicy
	51°32′43″N 20°58′44″E/51,545278 20,978889
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Parafia rzymskokatolicka Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Starej Błotnicy – jedna z 13 parafii dekanatu jedlińskiego diecezji radomskiej. Parafię, od 8 września 2000 r., prowadzą ojcowie Paulini.

Historia

Parafia powstała przed 1403. Niektórzy sugerują. że mogła istnieć już w drugiej połowie XIV w. Z tego bowiem okresu pochodził pierwotny kościół drewniany pw. św. Piotr Apostoła, fundacji Błotnickich herbu Doliwa. Obecny murowany kościół rozpoczęto budować w 1759 staraniem ks. Sebastiana Skórkowskiego, proboszcza Jankowic i Błotnicy. Pierwszy etap zakończył się z chwilą śmierci proboszcza w 1781. Prace wznowiono w 1852 staraniem ks. Teofila Jakubowskiego. Projekt restauracji i przebudowy kościoła przygotował w latach 1850–1852 arch. Antoni Kacper Wąsowski z Radomia. W 1868 bp Michał Józef Juszyński konsekrował kościół i nadał mu nowy tytuł Narodzenia NMP. Od końca XIX w. do 1913 staraniem ks. Adolfa Machnickiego zbudowano północną wieżę i ukończono wnętrze. Kościół jest orientowany, w stylu późnego baroku, trójnawowy, sześcioprzęsłowy, typu bazylikowego. Świątynia posiada dwie wieże na planie kwadratu. Wewnątrz ma szerokie filary z pilastrami, w zwieńczeniach pilastrów znajdują się elementy dekoracyjne. Sklepienia kolebkowe schodzą do okien, które są wysoko ponad dachem naw bocznych. Polichromia wykonana została przez art. malarza Kazimierza Alchimowicza w latach 1909–1910. W głównym ołtarzu znajduje się namalowany na desce obraz Matki Bożej Pocieszenia. Jest to wizerunek typu bizantyjskiej Hodegetrii, odmiana nazywana Peribleptos, powstały w kręgu szkoły włoskiej. Niektórzy badacze sugerują, że powstał pod koniec XIV w. Najbardziej prawdopodobna jest II połowa XVI w. Wizerunek czczony jest pod tytułami Matka Boska Błotnicka, Pani i Królowa Ziemi Radomskiej, Matka Boża Pocieszenia. W 1868 nałożono na obraz srebrne sukienki, a bp Józef Michał Juszyński nakazał przenieść obraz z bocznej kaplicy do nawy głównej, gdyż napływ pątników wskazywał na żywy kult. Bp Jan Kanty Lorek ogłosił 25 lutego 1963 kościół w Błotnicy sanktuarium maryjnym diecezji sandomierskiej. Dzięki staraniom bp. Piotra Gołębiowskiego papież Paweł VI zezwolił na koronację obrazu. 21 lipca 1977 odbyła się uroczysta koronacja wizerunku Maryi. Głównym koronatorem, w zastępstwie chorego Prymasa Polski Stefana kard. Wyszyńskiego, był kard. Karol Wojtyła. 8 września 2000 decyzją bp. Jana Chrapka, do Błotnicy zostali sprowadzeni oo. paulini.

Cmentarz

Dawny cmentarz przykościelny nie zachował się. Z przekazów wiadomo, że istniał jeszcze w 1872 r. (pomimo wydania w 1817 r. ukazu carskiego nakazującego lokalizację cmentarzy poza obręb osiedli ludzkich^[1]), kiedy został otoczony murem. Na cmentarzu byli pochowani m.in. zmarły w 1764 r. Aleksander Lasocki, jeden z fundatorów budowy murowanego kościoła, oraz zmarły w 1759 r. ks. Adam Przetocki, miejscowy wikariusz^[2].

W odległości 250 m od kościoła parafialnego zlokalizowany jest cmentarz grzebalny zajmujący powierzchnię 2 ha. Na cmentarzu, założonym ok. 1890 r.^[3], stoi prostokątna murowana kaplica z poł. XIX w., wewnątrz której znajduje się barkowy ołtarz z 2 poł. XVII w. oraz epitafium zmarłego w 1849 r. ks. Albina Jagniątkowskiego^[4]. Cmentarz jest miejscem pochówku m.in.: ks. Jana Dąbrowskiego, ks. Stanisława Głąbińskiego, ks. Teofila Jakubowskiego, ks. Adolfa Machnickiego, ks. Józefa Piatkowskiego^[3], ks. Jana Jarosińskiego^[5].

Zasięg parafii

Do parafii należą wierni z miejscowości: Stara Błotnica, Chruściechów, Czyżówka, Dębowica, Jakubów, Stary Kadłub, Wólka Kadłubska, Rogolin, Stary Kiełbów, Stary Kobylnik, Mokrosęk, Stary Osów, Wólka Pierzchnieńska, Ryki, Stary Sopot oraz Kadłubska Wola^[6].

Proboszczowie

ks. Jakub (1403–1428)
ks. Dobiesław
ks. Jan Podlodowski^[7]
ks. Feliks Dzik
ks. Stanisław Boniecki
ks. Grzegorz Bornecki
ks. Sebastian Nieborawski
ks. Mikołaj Sulgostowski
ks. Mikołaj Jan Prażmowski
ks. Albert Tymanowski
ks. Stanisław Boglewski (1691–1707)^[8]
ks. Bernard Gozdzki
ks. Ludwik Siemieradzki
ks. Józef Pawłowski
ks. Sebastian Saryusz Skórkowski
ks. Andrzej Bielawski
ks. Karol Skórkowski
ks. Kazimierz Piotr Palczewski
ks. Teofil Jakubowski (1850–1888)
ks. prał. Adolf Machnicki (1888–1913)
ks. kan. Jan Dąbrowski
ks. Józef Piątkowski (1917–1939)
ks. Stanisław Głąbiński (1940–1965)
ks. kan. Antoni Mąkosa (1965–1976)
ks. kan. Józef Gałan (1976–1987)
ks. kan. Sylwester Szefliński (1987–2000)
o. Jan Poteralski OSPPE (2000–2003)
o. Marian Pytel OSPPE (2003–2005)
o. Jan Poteralski OSPPE (2005–2011)
o. Andrzej Kuster OSPPE (2011–2017)
o. Piotr Urbanek OSPPE (2017–2023)
o. ppłk. Kamil Szustak OSPPE (od 2023)

Przypisy

↑ Jacek Dziobek-Romański. Prawo grzebalne w Królestwie Polskim w latach 1815–1914. Zarys problematyki. „Roczniki Humanistyczne”. Tom LI, s. 157, 2003. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski. ISSN 0035-7707. Zeszyt 2 "Historia". (pol.).
↑ Inwentarz kościelny fundi instructi parafii Błotnica, Stara Błotnica 1970, s. 11 (pol.).
↑ ^a ^b Rocznik Diecezji Radomskiej 2007. Marek Fituch, Paweł Stefański, Albert Warso (red.). Radom: Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE, 2007, s. 153. ISBN 978-83-920767-7-3.
↑ Katarzyna Szczepkowska, Eugeniusz Krygier, Jerzy Łoziński: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Jerzy Łoziński, Barbara Wolff (red.). T. III: Województwo kieleckie – Zeszyt 10: Powiat radomski. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1961, s. 4. (pol.).
↑ Bogdan Stanaszek, Ryszard Nowakowski: Słownik biograficzny księży diecezji sandomierskiej XIX–XX w.. T. 2: H–Ł. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 2015, s. 36. ISBN 978-83-257-0949-5. (pol.).
↑ Opis parafii na stronie diecezji
↑ Dariusz Kupisz. Dobra ziemskie Podlodowskich herbu Janina w powiecie radomskim i stężyckim w XVI i XVII wieku. „Res Historica. Czasopismo Instytutu Historii UMCS”. 36, s. 148, 2013. Dariusz Słapek (red. nacz.). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. ISSN 2082-6060. (pol.).
↑ Stanisław M. Chmielewski: Na błotnickim gościńcu. Wiersze. Warszawa: Wydawnictwo "Na Progu", 2004, s. 13. ISBN 83-907496-2-9. Cytat: "(...) ks. Stanisław Boglewski, proboszcz błotnicki (1691–1707), opat płocki i sekretarz królewski.". (pol.).

Bibliografia

Rocznik Diecezji Radomskiej – 2018, ISBN 978-83-7789-493-4
Informacje na stronie Diecezji Radomskiej

[1] Jacek Dziobek-Romański. Prawo grzebalne w Królestwie Polskim w latach 1815–1914. Zarys problematyki. „Roczniki Humanistyczne”. Tom LI, s. 157, 2003. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski. ISSN 0035-7707. Zeszyt 2 "Historia". (pol.).

[2] Inwentarz kościelny fundi instructi parafii Błotnica, Stara Błotnica 1970, s. 11 (pol.).

[:0-3] Rocznik Diecezji Radomskiej 2007. Marek Fituch, Paweł Stefański, Albert Warso (red.). Radom: Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE, 2007, s. 153. ISBN 978-83-920767-7-3.

[4] Katarzyna Szczepkowska, Eugeniusz Krygier, Jerzy Łoziński: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Jerzy Łoziński, Barbara Wolff (red.). T. III: Województwo kieleckie – Zeszyt 10: Powiat radomski. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1961, s. 4. (pol.).

[5] Bogdan Stanaszek, Ryszard Nowakowski: Słownik biograficzny księży diecezji sandomierskiej XIX–XX w.. T. 2: H–Ł. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 2015, s. 36. ISBN 978-83-257-0949-5. (pol.).

[par-6] Opis parafii na stronie diecezji

[7] Dariusz Kupisz. Dobra ziemskie Podlodowskich herbu Janina w powiecie radomskim i stężyckim w XVI i XVII wieku. „Res Historica. Czasopismo Instytutu Historii UMCS”. 36, s. 148, 2013. Dariusz Słapek (red. nacz.). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. ISSN 2082-6060. (pol.).

[8] Stanisław M. Chmielewski: Na błotnickim gościńcu. Wiersze. Warszawa: Wydawnictwo "Na Progu", 2004, s. 13. ISBN 83-907496-2-9. Cytat: "(...) ks. Stanisław Boglewski, proboszcz błotnicki (1691–1707), opat płocki i sekretarz królewski.". (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]