Park Stefana Żeromskiego w Warszawie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Park Stefana Żeromskiego w Warszawie
Zabytek: nr rej. A-1578 z 2020-07-28
Ilustracja
Fragment parku przy głównym wejściu od strony placu Wilsona
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Dzielnica

Żoliborz

Powierzchnia

6[1] ha

Data założenia

1932

Projektant

Leon Danielewicz, Stanisław Zadora-Życieński

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Park Stefana Żeromskiego w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Park Stefana Żeromskiego w Warszawie”
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Park Stefana Żeromskiego w Warszawie”
Ziemia52°16′06,6″N 20°59′19,1″E/52,268500 20,988639
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Park Stefana Żeromskiego – park w warszawskiej dzielnicy Żoliborz, znajdujący się w rejonie ulic: Mickiewicza, Krasińskiego, Czarnieckiego i Mierosławskiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Park ok. 1939
Fragment parku od strony placu Wilsona
Fontanna z rzeźbą Dziewczyna z dzbanem autorstwa Henryka Kuny

Park został założony w latach 1925–1932 (według innego źródła 1930–1932)[2] z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Żoliborza na terenach wokół fortu Sokolnickiego[1][2]. Z uwagi na trudną sytuację gospodarczą i wzrost bezrobocia przy jego urządzaniu zatrudniono ok. 600 bezrobotnych, na co uzyskano środki z budżetu państwa[3]. Pozostałe koszty urządzenia parku, w tym budowę ogrodzenia, poniosło Towarzystwo Przyjaciół Żoliborza, finansując je ze składek swoich członków[3]. Do kompozycji parku wykorzystano wały i fosy dawnych fortyfikacji[1]. Główne wejście umieszczono od strony placu Wilsona, pozostałe od strony ulic Krasińskiego i Mierosławskiego[2].

Projektantami parku byli Leon Danielewicz i Stanisław Zadora-Życieński. Na skwerze, przy głównym wejściu od placu Wilsona, ustawiono fontannę z rzeźbą Dziewczyna z dzbanem nazywaną przez mieszkańców Aliną dłuta Henryka Kuny[2]. Otaczał ją okrągły trawnik i kuliste krzewy cisów. Rzeźba stała się jednym z symboli Żoliborza[2][4].

Park został otwarty 23 czerwca 1932[5].

Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 park był miejscem pochówków poległych[6]. W maju 1943 został zamknięty dla ludności polskiej[7]. W 1944 został częściowo zniszczony[1]. Został zrekonstruowany po zakończeniu wojny[1].

W latach 2003–2005 przeprowadzona została modernizacja parku. Jej autorzy, Marek Szeniawski i Wojciech Trzópek oparli się na założeniach projektu pierwotnego. W ramach modernizacji przygotowano m.in. plac zabaw dla dzieci o powierzchni ponad 2 tys. m kw. W narożniku ulic Mickiewicza i Mierosławskiego utworzono kącik dla zakochanych z zabytkowym poidełkiem. Odrestaurowano także fontannę i wyeksponowano dwa kamienie upamiętniające 15. i 75. rocznicę odzyskania niepodległości[8].

Z inicjatywy Zarządu Zieleni m.st. Warszawy w okresie od lipca do września 2023 roku przeprowadzono pierwszą w Polsce inwentaryzację nietoperzy na terenie miejskim, która obejmowała m.in. park Stefana Żeromskiego. Wtedy po raz pierwszy w Warszawie stwierdzono obecność borowca leśnego (Nyctalus leisleri)[9].

Upamiętnienia

[edytuj | edytuj kod]

W parku znajdują się kamienie upamiętniające:

  • 15. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości[10]
    15. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości[10]
  • 75. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości
    75. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości
  • 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości
    100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości
  • Jacka Kuronia, który mieszkał w pobliskim budynku przy ulicy Mickiewicza[11]
    Jacka Kuronia, który mieszkał w pobliskim budynku przy ulicy Mickiewicza[11]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 620. ISBN 83-01-08836-2.
  2. ↑ a b c d e Tomasz Pawłowski, Jarosław Zieliński: Żoliborz. Przewodnik historyczny. Warszawa: Rosner i Wspólnicy, 2008, s. 231. ISBN 978-83-60336-27-4.
  3. ↑ a b Józef Gonerko: Towarzystwo Przyjaciół Żoliborza [w:] Żoliborz. Wczoraj. Dziś. Jutro. Warszawa: Książka i Wiedza, 1970, s. 189.
  4. ↑ Alina - dziewczyna z dzbanem
  5. ↑ Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 367. ISBN 83-06-00089-7.
  6. ↑ Krzysztof Dunin-Wąsowicz: Na Żoliborzu 1939–1945. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984, s. 28. ISBN 83-05-11180-6.
  7. ↑ Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 496. ISBN 978-83-240-1057-8.
  8. ↑ Park Żeromskiego wrócił do świetności. Urząd m.st. Warszawy, 2005-11-28. [dostęp 2017-09-13]. (pol.).
  9. ↑ Marcin M. Granat, Kilka faktów o miastowych nietoperzach, „Przyroda Polska”, nr 4/2024, s. 30-31, ISSN 0552-430X.
  10. ↑ Kalendarz warszawski 1 X 1993–30 VI 1994. „Kronika Warszawy”. 3 (95), s. 209, 1994. 
  11. ↑ Anna Pawlikowska-Piechocka: Turystyka i wypoczynek w zabytkowych parkach Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Novae Res, 2009, s. 97. ISBN 978-83-61194-88-0.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Park_Stefana_Żeromskiego_w_Warszawie&oldid=74873244”