Perydot – Wikipedia, wolna encyklopedia
Ten artykuł od 2011-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny | ((Mg, Fe)2SiO4) |
---|---|
Twardość w skali Mohsa | 6,5–7 |
Przełam | muszlowy, kruchy |
Łupliwość | wyraźna |
Układ krystalograficzny | rombowy |
Gęstość minerału | 3,2–4,3 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa | żółto zielony do brązowo zielonego |
Rysa | biała |
Połysk | szklisty, na przełomie tłusty |
Współczynnik załamania | (dwójłomność): (długość fali ~ 590 nm) |
Inne | Dyspersja: 0,020 |
Perydot – szlachetna odmiana oliwinów. Nazywany także chryzolitem, choć można się spotkać z użyciem nazwy chryzolit dla kamieni żółtozielonych. Chociaż oliwin jest dość często spotykanym minerałem, perydot jest rzadki.
Perydot znaleziono w próbkach pyłu kosmicznego z sondy Stardust.
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]- Pleochroizm – zmienny, zależnie od zawartości żelaza, a także, w mniejszym stopniu, od obecności innych pierwiastków towarzyszących
- Widmo absorpcyjne – silne spektrum absorpcyjne żelaza, z charakterystycznymi pasmami absorpcji o zróżnicowanym maksimum natężenia.
- Luminescencja – brak
- Inkluzje – liczne; wrostki ilmenitu, magnetytu, chromitu i innych spineli chromowych
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Znajduje się go w: Australii, Brazylii, Chinach, Kenii, Meksyku, Birmie, Norwegii, Pakistanie, RPA, Sri Lance, Tanzanii i USA (stany: Arizona, Hawaje, Nevada i Nowy Meksyk). Perydot jest wydobywany w celach komercyjnych w Arabii Saudyjskiej.
Wydobywany był już 3500 lat temu na egipskiej Wyspie św. Jana leżącej na Morzu Czerwonym.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Jest to poszukiwany i wysoko ceniony kamień szlachetny.
Szczególnie efektowne są oliwiny o intensywnej zieleni oraz o zabarwieniu złocistozielonkawym; także oliwinowe kocie oko i oliwin gwiaździsty. W jubilerstwie stosuje się szlif schodkowy, brylantowy, rzadziej kaboszonowy. Większe okazy są cenne gemmologicznie i eksponowane w muzeach.
Największy znaleziony kryształ znajduje się w Smithsonian Institution w Waszyngtonie, ma 310 karatów (62 g). Jedna z odmian perydotu, nazywana kaszmirską, pochodzi z Pakistanu. Wielkość tych kamieni pozwala jubilerom na otrzymanie klejnotów ponad 100 karatowych.
Kolekcja 954 oliwinów właściwych znajduje się w zbiorach muzeum Topkapı w Stambule w Turcji (kamienie ozdabiają tron).
Kultura
[edytuj | edytuj kod]Jego nazwa pochodzi prawdopodobnie od arabskiego słowa faridat oznaczającego kamień szlachetny, lub francuskiego peritot oznaczającego nieczysty. Nazywany jest szmaragdem ubogich. Używany był do wyrobu biżuterii sakralnej. Znaleziono egipską biżuterię z II tysiąclecia p.n.e., w której klejnoty pochodziły z wyspy św. Jana.
Hawajczycy uważają, że kamienie te są łzami bogini Pele.
Perydot znaleziono w próbkach pyłu kosmicznego z sondy Stardust.
Znana odmiana perydotu, nazywana kaszmirską, pochodzi z Pakistanu. Wielkość tych kamieni pozwala jubilerom na otrzymanie klejnotów ponad 100 karatowych.
Dawni medycy radzili pić wszelkie napoje zdrowotne z naczyń wykonanych z tego kamienia. Miało to zapewnić szybsze i skuteczniejsze działanie.
W litoterapii i ezoteryce jest uważany za uspokajający, odtruwający i uzdrawiający, zwłaszcza dla nerek, wątroby i trzustki.