Petronymphe – Wikipedia, wolna encyklopedia
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | Petronymphe |
Nazwa systematyczna | |
Petronymphe H.E.Moore Gentes Herbarum 8: 258 (1951)[3] | |
Typ nomenklatoryczny | |
Petronymphe decora H.E.Moore[4] |
Petronymphe H.E.Moore – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych, obejmujący dwa gatunki, występujące endemicznie w Sierra Madre Południowej[5] w południowo-zachodnim Meksyku w Ameryce Północnej[3]: P. decora, która występuje w stanie Guerrero i P. rara, która występuje w stanie Oaxaca[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Wieloletnie rośliny zielne o wysokości do 60 cm[5].
- Pęd
- Podziemna bulwocebula, pokryta okrywą z błoniastych nasad liści[5].
- Liście
- Od trzech do pięciu liści odziomkowych, równowąskich, odwrotnietrójkątnych lub półobłych na przekroju, pustych u nasady, z tępymi lub ostrymi wypukłościami na brzegach, tej samej długości lub dłuższych od pędu kwiatostanowego[5].
- Kwiaty
- Zebrane od 3 do 25 w baldach, który wyrasta na głąbiku, zagiętym i kolankowatym w miejscu wyrastania kwiatów. Kwiatostan wsparty jest 3–4 błoniastymi podsadkami. Kwiaty rurkowate, opadające do zwisłych, wyrastające na długich szypułkach, wsparte pojedynczą przysadką. Listki okwiatu w dolnej części zrośnięte w rurkę z trzema wgłębieniami u nasady, powyżej wolne, jajowate i trójżebrowane (P. rara) lub eliptyczne i ostre lub tępe (P. decora), żółto-zielone (P. decora) lub czerwonawopomarańczowe z żółtym odcieniem i fioletowymi brzegami (P. rara), z zieloną linią wzdłuż głównej żyłki. Sześć pręcików przyrośniętych do rurki okwiatu i wyrastających z gardzieli, o nitkach rozszerzonych w kierunku nasady. Pylniki krótsze lub prawie tej samej długości co wolny odcinek nitki pręcika, osadzone grzbietowo, pękające podłużnie. Gynofor promieniście przylegający do rurki okwiatu, tworząc trzy wgłębienia. Zalążnia zrośnięta na ¼ długości do rurki, trójkomorowa. Szyjka słupka nitkowata, zakończona trójklapowanym, brodawkowatym znamieniem[5].
- Owoce
- Wzniesione, pękające torebki, zawierające ok. 20 nieregularnych, elipsoidalnych, bocznie spłaszczonych, czarnych, lśniących nasiona[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
- Rodzaj z podrodziny Brodiaeoideae z rodziny szparagowatych Asparagaceae[6].
- Ujęcie historyczne
- W systemie Takhtajana z 1997 r. zaliczany do plemienia Milleae w podrodzinie czosnkowych w rodzinie czosnkowatych (Alliaceeae)[7]. W systemie Kubitzkiego zaliczony do rodziny Themidaceae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Petronymphe decora H.E.Moore
- Petronymphe rara J.Gut.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
- ↑ a b c d Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
- ↑ Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Gutierrez J., Terrazas T. i Solano E.. Petronymphe rara a new species of Oaxaca, Mexico and the rediscovery of P. decora (Asparagaceae: Brodiaeoideae). „Phytotaxa”. 269 (2), s. 113-119, 2016. Magnolia Press. DOI: 10.11646/phytotaxa.269.2.4.
- ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
- ↑ Brands, S.J. (ed.): The Taxonomicon. 1989–. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
- ↑ K. Rahn: Themidaceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 440. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):