Pirania Natterera – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pirania Natterera

Pygocentrus nattereri[1]
Kner, 1858
Dorosły osobnik
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	kąsaczokształtne
Rodzina	piraniowate
Rodzaj	Pygocentrus
Gatunek	pirania Natterera
Synonimy
Pygocentrus altus Gill, 1870 Pygocentrus ternetzi (Steindachner, 1908) Rooseveltiella nattereri (Kner, 1858) Serrasalmo ternetzi Steindachner, 1908 Serrasalmus ternetzi Steindachner, 1908
Zasięg występowania
kolor zielony – Pygocentrus nattereri
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Pirania Natterera^[2], pirania czarnoogonowa^[2], pirania czerwona^[3] (Pygocentrus nattereri) – gatunek słodkowodnej, drapieżnej ryby z rodziny piraniowatych (Serrasalmidae), wcześniej klasyfikowanej jako podrodzina kąsaczowatych (Characidae). Ryba potencjalnie niebezpieczna dla ludzi ze względu na możliwość dotkliwego pogryzienia – jest uważana za najbardziej niebezpieczną i agresywną piranię. Poławiana lokalnie jako ryba konsumpcyjna, często hodowana w akwariach.

Północno-wschodnia Ameryka Południowa pomiędzy 9°N – 34°S, na wschód od Andów. Występuje licznie w dorzeczach Amazonki, Parany, Essequibo, rzeki Urugwaj oraz w rzekach północno-wschodnich wybrzeży Brazylii. Gatunek introdukowano w wielu słodkowodnych zbiornikach Stanów Zjednoczonych.

Krępe, wysokie, silnie bocznie spłaszczone ciało o maksymalnej długości 33 cm i masie 3,85 kg^[4]. Głowa duża, z tępo ściętym pyskiem i szerokimi policzkami, pod którymi ukryta jest muskulatura umożliwiająca silne zaciskanie szczęk. Grube wargi zasłaniają ostre, silne zęby o trójkątnym kształcie osadzone przeciwlegle na obu szczękach – umożliwiają odcinanie kawałków ciała ofiary. Ubarwienie jest różne, w zależności od lokalizacji danej populacji i wieku ryby, prawdopodobnie również od jej wielkości. Zwykle w dolnej części ciała dominuje ubarwienie rdzawo-pomarańczowe, a grzbiet jest srebrzystoszary. Płetwa grzbietowa i tłuszczowa są czarne.

Piranie Natterera tworzą niewielkie stada złożone z 20–30 osobników, w których ustalają strukturę hierarchiczną. Metody pobierania pokarmu i preferencje pokarmowe zmieniają się z wiekiem ryb. Młode piranie żerują głównie w ciągu dnia zjadając owady i ich larwy, dorosłe – o brzasku i o zmierzchu, żywiąc się przede wszystkim owadami, ślimakami i osłabionymi rybami, a przy braku pokarmu mięsnego uzupełniając dietę roślinami. Mogą jednak zjeść każdy pokarm, nawet lądowe kręgowce, które dostały się do wody. W poszukiwaniu zdobyczy kierują się bardzo dobrym słuchem. W porze suchej stłoczone w wysychających zbiornikach stada piranii zaciekle atakują swoje ofiary. Zwiększoną agresję wykazują również w okresie rozrodu.

Jest to gatunek jajorodny. Ikrę składa w dołku wykopanym w podłożu, a po zapłodnieniu przytwierdza do przydennej roślinności. Jako nieliczne wśród kąsaczokształtnych, piranie chronią swoją ikrę.

Piranie Natterera spełniają w zajmowanych biocenozach funkcje sanitarne – zjadają ryby zdradzające objawy osłabienia. Pomiędzy piranią Natterera a Serrasalmus marginatus zaobserwowano relacje mutualistyczne polegające na pobieraniu przez S. marginatus pasożytów z ciała piranii Natterera.

Przypisywana tym rybom krwiożerczość, zwłaszcza w odniesieniu do ludzi i dużych ssaków, nie została potwierdzona. Uważa się, że stanowią potencjalne zagrożenie, szczególnie w regionach gęsto zaludnionych i w wodach zanieczyszczonych odpadami mięsnymi (np. okolice rzeźni). Zapach krwi może je sprowokować do zaatakowania rannego zwierzęcia lub człowieka. Wprawdzie odnotowano przypadki grupowego ataku piranii na duże ssaki i ludzi, jednak nie potwierdzono żadnego przypadku ze skutkiem śmiertelnym. Większość relacji o tych atakach uznawana jest za mocno przesadzone^[5].

Mięso piranii jest jadalne. Ryby te są poławiane lokalnie na niewielką skalę. Znacznie większe znaczenie mają jako ryby akwariowe.

W literaturze akwarystycznej ryba ta opisywana była pod nazwą piranii czerwonej (Serrasalmus altus^[3] lub Serrasalmus nattereri^[6]). Hodowla młodych osobników w dużym zbiorniku o długości co najmniej 20 cm nie nastręcza problemów. Jednak ryby te osiągają przeciętnie około 27 cm długości, a jako ryby stadne powinny być pielęgnowane w stadzie. W akwarium potrzebują dużo roślinności, aby mogły się ukryć. W zbyt gęsto obsadzonym zbiorniku i przy złym karmieniu zdarzają się przypadki kanibalizmu.

W trakcie zabiegów pielęgnacyjnych zalecane jest zachowanie daleko idącej ostrożności.

• Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9. Brak numerów stron w książce
• Pygocentrus nattereri. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 12 lipca 2009]
• Putz, B.: Pygocentrus nattereri. (On-line), Animal Diversity Web, 2002. [dostęp 2009-07-12]. (ang.).