Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto – Wikipedia, wolna encyklopedia
Pełny Ilustrowany Słownik Esperanto (esperanto: Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto) jest największym jednojęzycznym referencyjnym słownikiem języka esperanto, Jego wydawcą jest Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT), które opublikowało także wcześniejszy słownik Plena Vortaro de Esperanto (PV) z 1930 roku, będący podstawą PIV. Pierwsza wersja PIV ukazała się w 1970 r., następnie w 1987 r. pojawił się dodatek, a dwie zaktualizowane wersje w 2002[1] oraz 2005. W 2010 roku rozpoczęły się prace nad internetową wersją słownika, która jest dostępna od 4 kwietnia 2012 roku.
Pełny Ilustrowany Słownik Esperanto PIV wydanie z 1970 roku
[edytuj | edytuj kod]Poprzednikiem PIV był Plena Esperanto Vortaro (PV 1930/1934), opracowany przez Émile Grosjean-Maupin (redaktor naczelny) oraz jego ucznia Gastona Waringhiena, PIV została stworzona i opublikowana po raz pierwszy w 1970 roku. Później wydano dwa niezmienione przedruki.
Opis
[edytuj | edytuj kod]PIV 1970 według własnego opisu ma 15 200 słów kluczowych i 39 400 jednostek leksykalnych. Z tego powodu był to wszechstronny słownik definicyjny esperanto, nawet jeśli w międzyczasie słownictwo pozostawało licznościowo w tyle za słownikami z esperanto na język narodowy (na przykład esperanto-niemiecki słownik autorstwa Ericha-Dietera Krause z 1999 r., który zawiera ok. 80 000 jednostek słownikowych).
„Ukryte rdzenie” w PIV
[edytuj | edytuj kod]Idealnie PIV powinien wymieniać każdy rdzeń używany jako osobne słowo główne (tytuł artykułu słownika). Jednak nie zawsze tak jest. Istnieje kilka (nielicznych) korzeni używanych w definicjach niektórych artykułów słownikowych, ale same nie są zdefiniowane. Nazywa się je zwykle „ukrytymi rdzeniami”, ponieważ niełatwo je znaleźć w porządku alfabetycznym. Na przykład, jest wpis „basbal-o = baseball”, lecz brak jest definicji baseballu. Na przykład wyraz „filopody” jest użyty w definicji „branchiopodoj”, ale brakuje go jako niezależnego artykułu słownikowego. „Ukryte rdzenie” można znaleźć w glosariuszu „Nepiva Vortoj” (pl. niesłownikowe słowa) autorstwa André Cherpilloda (1. wyd. 1988).
Współtwórcy słownika
[edytuj | edytuj kod]Waringhienowi udało się zgromadzić zespół złożony z 59 doświadczonych współpracowników, esperanckich leksykografów, w tym wielu członków Akademii Esperanto. Niemal wszyscy z nich już przed pojawieniem się PIV w 1970 r. opracowywali słowniki przedmiotowe albo słowniki ogólne, lub udzielali się w dyskusjach glosariuszowych w latach 50. lub 60. XX wieku. PIV stał się dobrze przygotowanym dziełem, w którym zebrano dużą część dotychczasowej leksykografii esperanckiej. Zasób słów PIV stał się podstawą kilku słowników z Esperanto na języki narodowe, które tłumaczą jego hasła, mniej lub bardziej wiernie naśladując zakres słownictwa z wzorcowego wydania PIV.
Według Libera Folio[2] ostatnie wydanie tradycyjnie drukowane ukazało się w 50-lecie PIV (w roku 2020). Kolejne wydanie jest już przede wszystkim elektroniczne, choć chętni będą mogli zamówić egzemplarze drukowane.
PIV w Internecie
[edytuj | edytuj kod]Bezpłatną wersję (2020) PIV można znaleźć w sieci pod adresem http://vortaro.net/. 4 sierpnia 2020 r. Bertilo Wennergren zainstalował wersję 2020 PIV na stronie www.vortaro.net. Nowa wyszukiwarka PIV 2020 została przeprogramowana i oferuje więcej opcji od poprzedniej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ PIV 2002: ISBN 2-9502432-5-8
- ↑ liberafolio.org "Lasta tradicie presita PIV aperos en 2020"
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kompletny Ilustrowany Słownik Esperanto (wersja online)
- Katalog Biblioteki Dziedzictwa Hendrik Conscience
- REVO, słownik online oparty na NPIV
- Wykład Bertilo Wennergrena na temat PIV 2020 i nowej wersji www.vortaro.net, 28 lipca 2020 r. podczas 94. Kongresu SAT (który odbył się online)
- Nowy PIV zaprezentowany podczas internetowej konwencji SAT - artykuł w Libera Folio 2020-08-05
- Prezentacja zespołu Arkivigite je internetowego archiwum, który stworzy następną wersję PIV
- Wykład Bertilo Wennergrena na temat rewizji PIV podczas spotkania PSI w kwietniu 2021 r.