Połażejewo – Wikipedia, wolna encyklopedia

Połażejewo

wieś
Pałac Kosińskich (przed remontem)
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	średzki
Gmina	Środa Wielkopolska
Liczba ludności (2022)	184[2]
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	63-014[3]
Tablice rejestracyjne	PSR
SIMC	0597096
Położenie na mapie gminy Środa Wielkopolska Połażejewo
Położenie na mapie Polski Połażejewo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Połażejewo
Położenie na mapie powiatu średzkiego Połażejewo
52°14′58″N 17°23′21″E/52,249444 17,389167[1]

Połażejewo (hist. Polczewo, Poleszeyewo, Poleseyewo, Polazejewo, niem. Pfohlsheim^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Środa Wielkopolska, przy trasie drogi wojewódzkiej nr 432. Wieś jest siedzibą sołectwa "Połażejewo".

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z XIV wieku i należała ona wówczas do Doliwów. Stanisław Kozierowski wywiódł jej nazwę od zasadźcy Położeja. W latach 1416–1427 właścicielami wsi byli Mikołaj i Świętosław Połażejewscy, a potem (do 1469) Bnińscy z Bnina, m.in. Piotr (kanonik poznański) i Maciej. W 1469 wieś sprzedał na wyderkaf Mikołaj Bniński kasztelanowi santockiemu - Andrzejowi Ryoganowskiemu. Następnie właścicielem był wojewoda sieradzki - Ambroży Pampowski. Od 1501 wsią władała już kapituła gnieźnieńska, dzierżawiąc ją różnym osobom^[4]. Wieś duchowna Położejewo, własność kapituły katedralnej gnieźnieńskiej, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie pyzdrskim województwa kaliskiego^[5].

Po zagarnięciu dóbr przez Prusaków wieś nadal była dzierżawiona. W 1807 dobra przejęła Komisja Rządząca i podarowała je (wraz z obszernym kluczem) Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. W 1835 córka Dąbrowskiego - Bogusława wyszła za mąż za Teodora Mańkowskiego. Mańkowscy zarządzali majątkiem do 1854, kiedy to sprzedali go Aleksandrowi Czartoryskiemu z Wiednia, który skupował dobra dla swojej żony - Marceliny. Majątek był dzierżawiony (m.in. przez Piotra Koszutskiego). W 1865 Czartoryscy sprzedali swoje dobra różnym nabywcom. Połażejewo posiadali m.in. Józef Golski, Maria von Rekowska, późniejsza żona Witolda Kosińskiego, brata Amilkara, a także rodzina Boeningów^[4].

 Osobny artykuł: Kazimierz Boening.

Boeningów wypędzili Niemcy w 1939, a majątek przeszedł pod zarząd niemiecki. Pod koniec okupacji zamieszkiwali tu lotnicy Luftwaffe z jednostki szkoleniowej w Mącznikach. Po wojnie majątek przeznaczono na parcelację (wcześniej mieszkali tu jeszcze krótko lotnicy radzieccy). Pałac poważnie zdewastowano. Zamieszkali w nim niektórzy parcelanci^[4].

Z czasem powstała w Połażejewie Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, w 1970 połączona z podobną, w Rumiejkach. Po 1970 wybudowano dla pracowników bloki mieszkalne. W 2008 spółdzielnię zlikwidowano (pałacu pozbyto się wcześniej)^[4].

We wsi była stacja kolejowa Połażejewo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

• pałacyk Kosińskich
• obora murowana - 4. ćwierć XIX wieku,
• stodoła murowana - koniec XIX wieku,
• spichlerz - koniec XIX wieku,
• brama podwórzowa - koniec XIX wieku,
• dwa dwojaki - początek XX wieku,
• cztery czworaki - początek XX wieku,
• budynek nr 9^[4].

• Pałac w Połażejewie