Portunoidea – Wikipedia, wolna encyklopedia

	Portunoidea
	Rafinesque, 1815
	Okres istnienia: kreda–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Liocarcinus holsatus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	skorupiaki
Gromada	pancerzowce
Rząd	dziesięcionogi
Infrarząd	kraby
Nadrodzina	Portunoidea
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Portunoidea – nadrodzina skorupiaków dziesięcionogich z infrarzędu krabów.

Opis

Kraby te mają płaski lub słabo wysklepiony karapaks o kształcie poprzecznie owalnym, prostokątnym, sześciokątnym lub zbliżonym do takowego. W obrysie jest on zwykle szerszy niż dłuższy, a najszerszy na wysokości ostatnich kolców przednio-bocznych. Frontalna krawędź karapaksu może być całobrzega lub kolczasta, a krawędzie przednio-boczne mogą mieć od zera do dziewięciu kolców. Niektóre gatunki mają na endopoditach pierwszej parzy szczękonóży płaty zwane z ang. portunid lobe. Parę odnóży wyposażoną w szczypce cechuje zwykle tęga budowa. Czasem pereiopody ostatniej pary mają owalne daktylopodity. Odwłok cechuje się zwykle niekompletnymi szwami między sternitami 4 i 5, 5 i 6, 6 i 7 oraz 7 i 8. U samca albo wszystkie segmenty odwłoka są ruchomo połączone albo te od 3. do 5. są scalone. Samca charakteryzuje również silnie zakrzywiona pierwsza para gonopodiów z haczykowatą nasadą. Wymienione cechy odnoszą się do Portunoidea zdefiniowanych w pracy Karasawy i Schweitzer z 2006^[1].

Systematyka

W systematyce dziesięcionogów De Grave'a i innych z 2009 do nadrodziny tej zaliczono 11 rodzin^[2]:

Carcinidae MacLeay, 1838
Catoptridae Borradaile, 1902
Geryonidae Colosi, 1923
Macropipidae Stephenson & Campbell, 1960
Pirimelidae Alcock, 1899
Portunidae Rafinesque, 1815
Thiidae Dana, 1852
†Carcineretidae Beurlen, 1930
†Lithophylacidae Van Straelen, 1936
†Longusorbiidae Karasawa, Schweitzer & Feldmann, 2008
†Psammocarcinidae Beurlen, 1930

Według bazy World Register of Marine Species należy tu 8 rodzin współczesnych^[3]:

Brusiniidae Števčić, 1991
Carcinidae MacLeay, 1838
Geryonidae Colosi, 1923
Ovalipidae Spiridonov, Neretina & Schepetov, 2014
Pirimelidae Alcock, 1899
Polybiidae Ortmann, 1893
Portunidae Rafinesque, 1815
Thiidae Dana, 1852

W 2009 Schubart i Reuschel proponowali inną, opartą na analizach molekularnych klasyfikację w której do Portunoidea zaliczali 6 rodzin współczesnych^[4]:

Carcinidae MacLeay, 1838
Geryonidae Colosi, 1923
Pirimelidae Alcock, 1899
Polybiidae Ortmann, 1893
Portunidae Rafinesque, 1815
Thiidae Dana, 1852

Karasawa i Schweitzer w 2006 zaliczali tu 4 rodziny^[1]:

†Carcineretidae Beurlen, 1930
Geryonidae Colosi, 1923
Mathildellidae Karasawa and Kato, 2003
Portunidae Rafinesque, 1815

Przypisy

↑ ^a ^b Hiroaki Karasawa, Carrie E. Schweitzer. A new classi fi cation of the Xanthoidea sensu lato (Crustacea: Decapoda: Brachyura) based on phylogenetic analysis and traditional systematics and evaluation of all fossil Xanthoidea sensu lato. „Contributions to Zoology”. 75 (1/2), s. 23-73, 2006.
↑ Sammy De Grave, N. Dean Pentcheff, Shane T. Ahyong, Tin-Yam Chan, Keith A. Crandall, Peter C. Dworschak, Darryl L. Felder, Rodney M. Feldmann, Charles H. J. M. Fransen, Laura Y. D. Goulding, Rafael Lemaitre, Martyn E. Y. Low, Joel W. Martin, Peter K. L. Ng, Carrie E. Schweitzer, S. H. Tan, Dale Tshudy, Regina Wetzer. A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans. „Raffles Bulletin of Zoology”. Suppl. 21, s. 1–109, 2009.
↑ P. Davie, M. Türkay: Portunoidea Rafinesque, 1815. [w:] World Register of Marine Species [on-line]. [dostęp 2017-01-25].
↑ Christoph D. Schubart, Silke Reuschel: Chapter 27. A Proposal for a New Classification of Portunoidea and Cancroidea (Brachyura Heterotremata) Based on Two Independent Molecular Phylogenies. W: Decapod Crustacean Phylogenetics. Joel W Martin, Keith A Crandall, Darryl L Felder (red.). CRC Press, 2009, s. 533–549. DOI: 10.1201/9781420092592-c27. ISBN 978-1-4200-9258-5.

[Karasawa-1] Hiroaki Karasawa, Carrie E. Schweitzer. A new classi fi cation of the Xanthoidea sensu lato (Crustacea: Decapoda: Brachyura) based on phylogenetic analysis and traditional systematics and evaluation of all fossil Xanthoidea sensu lato. „Contributions to Zoology”. 75 (1/2), s. 23-73, 2006.

[Grave-2] Sammy De Grave, N. Dean Pentcheff, Shane T. Ahyong, Tin-Yam Chan, Keith A. Crandall, Peter C. Dworschak, Darryl L. Felder, Rodney M. Feldmann, Charles H. J. M. Fransen, Laura Y. D. Goulding, Rafael Lemaitre, Martyn E. Y. Low, Joel W. Martin, Peter K. L. Ng, Carrie E. Schweitzer, S. H. Tan, Dale Tshudy, Regina Wetzer. A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans. „Raffles Bulletin of Zoology”. Suppl. 21, s. 1–109, 2009.

[worms-3] P. Davie, M. Türkay: Portunoidea Rafinesque, 1815. [w:] World Register of Marine Species [on-line]. [dostęp 2017-01-25].

[Schubart-4] Christoph D. Schubart, Silke Reuschel: Chapter 27. A Proposal for a New Classification of Portunoidea and Cancroidea (Brachyura Heterotremata) Based on Two Independent Molecular Phylogenies. W: Decapod Crustacean Phylogenetics. Joel W Martin, Keith A Crandall, Darryl L Felder (red.). CRC Press, 2009, s. 533–549. DOI: 10.1201/9781420092592-c27. ISBN 978-1-4200-9258-5.

[1]

[2]

[3]

[4]