Prikazy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł należy dopracować:

od 2023-05 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
od 2023-05 → poprawić tłumaczenie fragmentów tekstu/pojęć (uwaga! nie należy używać automatycznych translatorów bez sprawdzenia uzyskanego dzięki nim tłumaczenia).
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Prikazy (ros. Приказы) – dawne państwowe urzędy centralne w Rosji, funkcjonujące od XV do XVIII wieku, będące odpowiednikami współczesnych ministerstw. Na czele prikazów stali bojarzy^[1]. Każdy prikaz miał swoją kancelarię kierowaną przez diaka^[a]^[2], któremu podlegało do 50 poddiaków zajmujących się biurokracją. Znaczny rozwój prikazów nastąpił w XVI i XVII wieku. W latach 1717-1720 Piotr I zastąpił je kolegiami.

Rodzaje prikazów

Prikaz Spraw Wojskowych (razriadnyj) – zajmował się rekrutacją do wojska, ewidencjonowaniem żołnierzy, przeprowadzaniem przeglądów oddziałów oraz aktualizacją wykazów ludzi udających się na wyprawy z carem;
Prikaz Dóbr Ziemskich (pomiestnyj) – odpowiedzialny za rozdawanie majątków ziemskich w ramach nagrody za służbę, prowadzenie wykazu rozdanych majątków, nadzorowanie działalności gospodarczej szlachty w nadanych posiadłościach, ściąganie podatków z włości oddanych w użytkowanie oraz rozstrzyganie sporów o ziemie;
Prikaz Skarbowy (kazionnyj) – zarządzał ściąganiem danin od poddanych, wypłatą pensji pracownikom, pozyskiwaniem funduszy na wyprawy wojenne oraz przeprowadzaniem reform pieniężnych;
Prikaz Poselski (posolskij) – zajmował się zatwierdzaniem projektów ustaw, reform i nowych praw oraz kształtowaniem polityki zagranicznej;
Suplik (czełobitiennyj);
Prikaz Wielkiego Dworu (bolszowo dworca);
Prikazy Arsenalskie, Uzbrojenia, Puszkarskie, Spraw Kamiennych – odpowiadały za zaopatrywanie wojska w broń, jej produkcję oraz zarządzanie fortyfikacjami;
Prikaz do Spraw Rozbojów – nadzorował pracę starostów, zajmował się przestępstwami. Później wyodrębniono w jego ramach także Prikazy Ziemski, Chołopi, Moskiewski i Włodzimierski (dwa ostatnie miały charakter sądowy).

Uwagi

↑ Diak - godność naczelników i sekretarzy kancelarii różnych urzędów.

Przypisy

↑ MichałM. Sczaniecki MichałM., KatarzynaK. Sójka-Zielińska KatarzynaK., Powszechna historia państwa i prawa, Wyd. 7 zm, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 196, ISBN 978-83-01-11441-1 [dostęp 2023-09-14] .
↑ II. INFORMACJA O TYM, JAK PODEJMOWANO POSŁÓW W POPRZEDNICH LATACH, [w:] AdamA. Kuźmicki AdamA., Polska misja dyplomatyczna w XVII wieku. Wielkie poselstwo Jana Gnińskiego, Cypriana Pawła Brzostowskiego i innych w 1671 r., „Roczniki Humanistyczne”, 58 (7), 2010, s. 176, ISSN 2544-5200 [dostęp 2024-12-01] .

Bibliografia

prikazy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-11-20] .

[2] Diak - godność naczelników i sekretarzy kancelarii różnych urzędów.

[1] MichałM. Sczaniecki MichałM., KatarzynaK. Sójka-Zielińska KatarzynaK., Powszechna historia państwa i prawa, Wyd. 7 zm, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 196, ISBN 978-83-01-11441-1 [dostęp 2023-09-14] .

[3] II. INFORMACJA O TYM, JAK PODEJMOWANO POSŁÓW W POPRZEDNICH LATACH, [w:] AdamA. Kuźmicki AdamA., Polska misja dyplomatyczna w XVII wieku. Wielkie poselstwo Jana Gnińskiego, Cypriana Pawła Brzostowskiego i innych w 1671 r., „Roczniki Humanistyczne”, 58 (7), 2010, s. 176, ISSN 2544-5200 [dostęp 2024-12-01] .

[1]

[a]

[2]