Przewoźnik drogowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Przewoźnik drogowy – w polskim systemie prawnym przedsiębiorca uprawniony do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego^[1].

Zagraniczny przewoźnik drogowy to zagraniczny przedsiębiorca uprawniony do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego na podstawie przepisów obowiązujących w państwie, w którym znajduje się jego siedziba^[1].

Przewoźnikiem drogowym może być osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą lub większe przedsiębiorstwo transportowe, zajmujące się transportem drogowym^[2].

Wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wymaga w Polsce uzyskania zezwolenia, wydawanego przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego lub odpowiedni do zakresu terytorialnego działalności organ samorządu terytorialnego^[1].

Prowadzenie działalności przewozowej wymaga uzyskania licencji^[1] oraz stosownych zezwoleń na prowadzenie określonych linii komunikacyjnych^[1].

Do 1989 roku monopol na przewozy pasażerskie i spedycję w PRL posiadała Państwowa Komunikacja Samochodowa oraz (w niewielkim stopniu) transport branżowy i spółdzielczy^[3].

Dostęp przedsiębiorców do nieskrępowanego świadczenia usług transportowych umożliwiono ustawą Wilczka z 1989 roku, wprowadzającą swobodę działalności gospodarczej^[3].

Dostęp do rynku usług transportowych uregulowano w latach: 1998 (zezwolenia), 2000 (Świadectwa kwalifikacji zawodowej) i 2002 (certyfikat kompetencji zawodowych zamiast świadectw, licencje przewoźników)^[3].

W 2010 roku polską ustawą o publicznym transporcie zbiorowym zgodnie z prawem wspólnotowym Unii Europejskiej odróżniono podmioty gospodarcze realizujące przewozy o charakterze użyteczności publicznej zlecone i finansowane przez administrację rządową lub samorządową (organizatorów) – są to operatorzy – od przewoźników, którymi zgodnie z ustawą są przedsiębiorcy prowadzący linie komunikacyjne na własny rachunek i ryzyko, tj. na zasadach komercyjnych^[3].

Ten sam podmiot może być jednak na jednym rynku operatorem (np. wybranym w przetargu dla danej gminy), a na innych rynkach przewoźnikiem funkcjonującym komercyjnie.

• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1539).
• Starowicz Wiesław (red.). „Zeszyty naukowo-techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej oddział w Krakowie. Seria: Monografie. Nr 20”. zeszyt 156 (wydanie VI /zmienione i uzupełnione/), kwiecień 2011. Kraków: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej oddział w Krakowie. ISSN 1231-1955. 
• Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański. Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE.. „Prace Geograficzne”. 257 (2017), s. 99–107. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk. ISBN 978-83-61590-74-3.