Pseudogymnoascus destructans – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pseudogymnoascus destructans
Ilustracja
Obrazy mikroskopowe
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

Thelebolales

Rodzina

Pseudeurotiaceae

Rodzaj

Pseudogymnoascus

Gatunek

Pseudogymnoascus destructans

Nazwa systematyczna
Pseudogymnoascus destructans (Blehert & Gargas) Minnis & D.L. Lindner
Fungal Biology 117(9): 646 (2013)
Sztucznie wybarwiona grzybnia sfotogafowana mikroskopem elektronowym

Pseudogymnoascus destructans (Blehert & Gargas) Minnis & D.L. Lindner – gatunek mikroskopijnych grzybów z typu workowców Ascomycota. Grzyb chorobotwórczy, który u nietoperzy powoduje grzybicę o nazwie zespół białego nosa[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pseudogymnoascus, Pseudeurotiaceae, Thelebolales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[2].

Po raz pierwszy opisali go w roku 2009 r. David S. Blehert i Andrea Gargas, nadając mu nazwę Geomyces destructans. W 2013 r. Andrew McQuade Minnis i Daniel L. Lindner przenieśli go do rodzaju Pseudogymnoascus[2].

Biologia

[edytuj | edytuj kod]

Pseudogymnoascus destructans rozwija się w zimnych, wilgotnych miejscach, w których nietoperze zapadają w sen zimowy. Atakuje nietoperze i rozwija się w ich ciele, gdy są w stanie nieaktywnego snu zimowego. Uszkadza ich skórę tak bardzo, że nietoperze rozgrzewają się i stają się aktywne, marnując energię potrzebną do przetrwania zimy. Patogen nie potrzebuje nietoperza do wzrostu, więc może żyć w strefie hibernacji, nawet gdy nietoperzy nie ma. Rozprzestrzenia się głównie przez bezpośredni kontakt między nietoperzami, lub przez dotyk przez nietoperze do powierzchni, na których znajduje się patogen. Ponieważ zarodniki P. destructans mogą długo utrzymywać się na ubraniach, butach i sprzęcie, może być rozprzestrzeniany również przez ludzi zwiedzających jaskinie. W związku z tym w USA i Kanadzie w jaskiniach, w których hibernują nietoperze, obowiązują wytyczne dotyczące czyszczenia i dezynfekcji ubrań i sprzętu[3].

Tworzy asymetrycznie zakrzywione zarodniki konidialne[4]. Są to aleurokonidia, czyli konidia przylegające do boku lub wierzchołka komórki konidiotwórczej[5]. Jest kriofilem, czyli gatunkiem zimnolubnym. Może rosnąć w temperaturze od 4 do 20 °C, co obejmuje temperatury występujące w miejscach zimowania nietoperzy. Na sztucznych podłożach rośnie bardzo powoli i przestaje rosnąć w temperaturach powyżej 20 °C[4].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

We wschodnich Stanach Zjednoczonych i Kanadzie do 2012 r. choroba zespół białego nosa przyczyniła się do śmierci od 5,7 do 6,7 miliona nietoperzy, stanowiąc poważne zagrożenie dla amerykańskich gatunków tych ssaków[1]. Po odkryciu tego gatunku w Ameryce Północnej naukowcy zaczęli go szukać na innych kontynentach i znaleziono go w Europie i Azji gdzie, jak uważają, przebywał od dawna i gdzie nietoperze nie chorują tak bardzo z powodu tego grzyba. Uważa się, że szczep, który dotarł do Ameryki Północnej, pochodzi z jakiegoś miejsca w Europie i w Ameryce Północnej stał się szczególnie groźny, gdyż występujące tu kolonie zetknęły się z nim pierwszy raz i nie były odporne[3]. W 2024 r. potwierdzono występowanie Pseudogymnoascus destructans na wszystkich kontynentach poza Antarktydą[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b DeeAnn M. Reeder i inni, Frequent Arousal from Hibernation Linked to Severity of Infection and Mortality in Bats with White-Nose Syndrome., „PLoS ONE”, 7 (6), 2012, e38920, DOI10.1371/journal.pone.0038920 [dostęp 2012-11-01].
  2. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2024-09-14] (ang.).
  3. a b The fungus [online] [dostęp 2024-09-14].
  4. a b A. Gargas i inni, Geomyces destructans sp. nov. associated with bat white-nose syndrome, „Mycotaxon”, 108, 2009, s. 147–154, DOI10.5248/108.147.
  5. Pablo Villanueva i inni, Description of the First Four Species of the Genus Pseudogymnoascus From Antarctica, „Frontiers in Microbiology”, 2021, DOI10.3389/fmicb.2021.713189.
  6. Występowanie Pseudogymnoascus destructans na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-09-14].