Rożki (województwo mazowieckie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rożki
wieś
Ilustracja
Dom w Rożkach pod numerem 34 (2012)
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

radomski

Gmina

Kowala

Liczba ludności (2023)

488[2]

Strefa numeracyjna

48

Kod pocztowy

26-624[3]

Tablice rejestracyjne

WRA

SIMC

0627213[4]

Położenie na mapie gminy Kowala
Mapa konturowa gminy Kowala, po lewej znajduje się punkt z opisem „Rożki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Rożki”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Rożki”
Położenie na mapie powiatu radomskiego
Mapa konturowa powiatu radomskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rożki”
Ziemia51°19′55″N 21°02′49″E/51,331944 21,046944[1]

Rożkiwieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Kowala[5][4]. Ma status sołectwa[6]. Nazwa wsi pochodzi od staropolskiego imienia „Rożek”.

Początki tej wsi sięgają XV w. Pierwszymi właścicielami byli Kossowscy z Kosowa. Według zapisków Jana Długosza w latach 70. XV w. wieś należała do Andrzeja Kossowskiego. Prywatna wieś szlachecka Roszki, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego[7]. W 1569 r. właścicielem większej części wsi był Mikołaj Roszkowski, a reszty Piotr Skarbek. Nazwę wtedy zapisywano jako Roski. W końcu XVIII w. właścicielem wsi był Jan Rogowski. W 1827 r. naliczono tu zaledwie 9 domów i 32 mieszkańców. W 1875 r. nastąpiło uwłaszczenie, utworzono 19 gospodarstw na 148 morgach ziemi. Pozostałe 507 mórg zajmowała nadal ziemia dworska. W 1888 r. w Rożkach było 14 domów, zamieszkiwanych przez 127 osób. W początkach XX w. wieś należała do Adama Kownackiego. Majątek liczył 217 hektarów. W okresie przed II wojną światową majątek ziemski Rożki należał do Aleksandry Karczewskiej oraz Jerzego Mariana Pikulskiego i Zofii z Karczewskich. Jerzy Marian Karczewski był posłem na sejm. W czasie wojny zaangażował się w Związku Walki Zbrojnej. Aresztowany, zginął w Oświęcimiu w 1941 r, a majątek Rożki został przejęty w zarząd niemiecki. 19 września 1942 roku na stacji kolejowej w Rożkach miała miejsce potyczka między grupą likwidacyjną AK i niemiecką żandarmerią. W odwecie 12 października w okolicach stacji Niemcy publicznie powiesili 15 Polaków, w tym kilku członków rodziny Winczewskich[8].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie radomskim.

W Rożkach od wielu lat istnieje osobowa (a niegdyś także towarowa) stacja kolejowa. Od października 2016 roku można też do tej miejscowości dojechać autobusami linii 5 organizowanej przez MZDiK Radom.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha w Kowali[9].

Integralne części wsi Rożki[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0627220 Adamów przysiółek

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 117215
  2. Raport o stanie gminy Kowala w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 9
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1086 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. BIP gminy, sołectwa
  7. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  8. Portale Internetowe IMD, Wymordowali jej rodzinę – chce, aby pamiętano [online], Co za dzień, wydarzenia i zdjęcia z Radomia [dostęp 2023-12-19] (pol.).
  9. Opis parafii na stronie diecezji

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]