Serbia (więzienie) – Wikipedia, wolna encyklopedia
![]() Budynek więzienia | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | ul. Dzielna 24/26 |
Ważniejsze przebudowy | 1835 |
Zniszczono | 1944 |
Położenie na mapie Warszawy ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ![]() | |
52°14′45,13″N 20°59′23,18″E/52,245869 20,989772 |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Wi%C4%99zienie_Pawiak_w_1864.jpg/220px-Wi%C4%99zienie_Pawiak_w_1864.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/POL_Warsaw_Serbia_monument.jpg/220px-POL_Warsaw_Serbia_monument.jpg)
Serbia – oddział kobiecy więzienia Pawiak, znajdującego się w latach 1835–1944 przy ul. Dzielnej 24/26 w Warszawie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budynek Serbii wzniesiony został najprawdopodobniej w latach 1830–1835 z przeznaczeniem na kryminalne więzienie dla kobiet. Po 1863 w budynku znajdowało się więzienie polityczne dla kobiet, wśród osadzonych były m.in. Wera Kostrzewa i Róża Luksemburg.
- Zobacz też kategorię:
W latach 1877–1878, w czasie wojny rosyjsko-tureckiej (tzw. serbskiej) w budynku więzienia umieszczono szpital wojskowy. Od niego oddział więzienia uzyskał swoją zwyczajową nazwę. Mieszkańcy Warszawy zwykle nazywali Pawiakiem cały kompleks więzienia, tj. zarówno właściwy Pawiak (oddział męski), jak i Serbię (oddział kobiecy)[1].
W latach 1939–1944 budynek Serbii razem z całym Pawiakiem został przejęty przez Gestapo. Był on przewidziany na 250 miejsc, jednak w czasie okupacji liczba osadzonych w nim kobiet sięgała 800[1].
21 sierpnia 1944 Niemcy wysadzili kompleks więzienny Pawiaka wraz z budynkiem Serbii w powietrze[2].
Po wojnie Pawiak nie został odbudowany. Jego teren częściowo zajęto pod budowę ulicy Juliana Marchlewskiego (obecnie al. Jana Pawła II).
Personel (m.in.)
[edytuj | edytuj kod]Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- W 1965 na rogu obecnej al. Jana Pawła II i ul. Dzielnej odsłonięto płytę upamiętniającą miejsce, gdzie znajdowała się Serbia[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Anna Czuperska-Śliwicka: Cztery lata ostrego dyżuru. Warszawa: Czytelnik, 1965, s. 15.
- ↑ Leon Wanat: Za murami Pawiaka. Warszawa: Książka i Wiedza, 1972, s. 605.
- ↑ Miejsca Pamięci na Woli. Część II. Warszawa: Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, 2014, s. 17. ISBN 978-83-911262-4-0.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia Warszawy, pod. red. Bartłomieja Kaczorowskiego. Wyd. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, ISBN 83-01-08836-2, s. 623